افشاگری تکان‌دهنده یک صادرکننده: پشت پرده سودهای کلان و دردسرهای ارز!
یکسان سازی نرخ ارز با رفع شکاف قیمتی، رونق صادرات غیرنفتی و حمایت از کسب و کارها در اقتصاد ایران.
صادرات غیرنفتی در کانون توجه: چرا موتور محرکه اقتصاد ایران کند می‌چرخد؟
شکاف قیمتی، بلای جان صادرکنندگان
«محمدمهدی طباطبایی»، دبیر کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران، مهم‌ترین عامل کندی چرخش موتور محرکه صادرات غیرنفتی را «شکاف قیمتی» بین هزینه تمام‌شده تولید و نرخ فروش ارز صادراتی عنوان کرد. وی معتقد است این شکاف، سود صادرکنندگان بخش‌های اشتغال‌زا مانند کشاورزی و صنایع کوچک و متوسط را از بین برده و آنان را به حاشیه می‌راند.
راهکار یکسان‌سازی نرخ ارز برای رونق صادرات
طباطبایی، راه برون‌رفت از این چالش را «یکسان‌سازی نرخ ارز» و حرکت به سمت قیمت‌گذاری واقعی می‌داند. به گفته وی، این اقدام با حذف تقاضای کاذب وارداتی و کوتاه کردن صف ثبت سفارش‌ها، ضمن ایجاد صرفه اقتصادی، می‌تواند جهش 20 درصدی صادرات غیرنفتی را به همراه داشته باشد.
صادرکنندگان واقعی؛ قربانیان شرایط نامساوی
دبیر کنفدراسیون صادرات در تشریح چالش‌های صادرکنندگان حقیقی، به «شرایط نامساوی» صادرکننده و واردکننده در بازار ارز اشاره کرد. وی توضیح داد که صادرکنندگان، به دلیل فشارهای قانونی و محدودیت‌های زمانی، گاهی مجبور به فروش ارز با زیان می‌شوند، در حالی که واردکننده از قدرت چانه‌زنی بیشتری برخوردار است.
ضرورت تغییر نگرش برای نجات صادرات
طباطبایی بر ضرورت «تغییر نگرش» برای نجات صادرات از دام زیان‌دهی تأکید کرد. وی با مقایسه شرایط کنونی با دوران پیش از سال 97، که عرضه و تقاضای واقعی ارز در بازار تنظیم‌کننده نرخ بود، اظهار داشت که محدودیت‌های پیمان ارزی و تفاوت نرخ‌ها، صادرکنندگان را در موقعیت ضعف قرار داده است.
صادرات کشاورزی و صنعتی؛ موتور اشتغال‌زایی
وی با اشاره به اهمیت صادرکنندگان بخش‌های کشاورزی و صنعتی (غیر از پتروشیمی، فولاد و معدن)، بیان داشت که این قشر، با وجود سهم اندک در ارزش صادرات، نقش بسزایی در اشتغال‌زایی دارند و حمایت از آنان یک «ضرورت اجتماعی» محسوب می‌شود.
عمق کم تالار دوم و پیامدهای شکاف نرخ‌ها
طباطبایی با اشاره به عمق کم تالار دوم مرکز مبادلات ارزی، نسبت به پیامدهای شکاف نرخ‌ها هشدار داد. وی گفت که از آذرماه سال گذشته، بسیاری از صادرکنندگان با مشکل «رفع تعهد ارزی» مواجه شده‌اند، زیرا هزینه تمام‌شده کالاها بر مبنای نرخ‌های بالاتر بازار آزاد محاسبه می‌شود و شکاف نرخ‌ها، روند عرضه ارز را نزولی کرده است.
نیاز به نرخ واقعی ارز برای تعادل عرضه و تقاضا
دبیر کنفدراسیون صادرات، شرط جهش صادراتی را ایجاد تعادل در «عرضه و تقاضای ارز» دانست و تأکید کرد که صادرکننده نباید مجبور به زیان‌دهی باشد. وی نرخ واقع‌بینانه ارز صادراتی را نرخی دانست که در «تالار یک» مرکز مبادلات ارزی کشف می‌شود.
تفاوت حاشیه سود گروه‌های کالایی در تالار دوم
طباطبایی در تشریح مکانیزم تالار دوم، به تفاوت «حاشیه ارزش افزوده» برای گروه‌های کالایی مختلف اشاره کرد و گفت که صادرات محصولاتی مانند زعفران و پسته با نرخ تالار دو، به شدت لب‌مرزی و حتی زیان‌ده است، زیرا هزینه‌های تمام‌شده این محصولات بر مبنای نرخ‌های واقعی اقتصاد محاسبه می‌شود.
