**جنگ ارزی پشت پرده صادرات: افشاگری صادرکننده از واقعیتی تلخ**
صادرات غیرنفتی با وجود شکاف قیمتی و نرخ ارز نیازمند تغییر نگرش و حمایت برای رونق است.
صادرات غیرنفتی، موتور محرکه اقتصاد ایران در میانه تحریم‌ها و نوسانات بازارهای جهانی، با چالش‌های متعددی روبرو است. دبیر کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران، مهم‌ترین عامل کندی این موتور را "شکاف قیمتی" بین هزینه تمام‌شده تولید و نرخ فروش ارز صادراتی می‌داند که سود صادرکنندگان بخش‌های اشتغال‌زا را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شکاف قیمتی؛ عامل اصلی بازدارنده صادرات
محمدمهدی طباطبایی، دبیر کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگویی تفصیلی با اشاره به "معادله چندمتغیره" پیش روی صادرکنندگان، تاکید کرد: "شکاف قیمتی" بین هزینه تمام‌شده تولید و نرخ فروش ارز صادراتی، مهم‌ترین عامل بازدارنده در مسیر رونق صادرات غیرنفتی است. این شکاف، سود صادرکنندگان در بخش‌های اشتغال‌زایی مانند کشاورزی و صنایع کوچک و متوسط را از بین برده و آنان را به حاشیه زیان‌دهی سوق می‌دهد.
ارز تک‌نرخی؛ راهی به سوی رونق صادرات
طباطبایی، "یکسان‌سازی نرخ ارز و حرکت به سمت قیمت‌گذاری واقعی" را راهکار اصلی برون‌رفت از این چالش دانست. به باور او، این اقدام نه تنها تقاضای کاذب وارداتی را حذف و صف ثبت‌سفارش‌ها را کوتاه می‌کند، بلکه با ایجاد صرفه اقتصادی، موجب جهش قابل توجهی در صادرات غیرنفتی خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود با اجرای این راهکار، شاهد افزایش 20 درصدی صادرات غیرنفتی باشیم.
تبعیض مالیاتی و زیان‌دهی؛ دو چالش صادرکنندگان
دبیر کنفدراسیون صادرات، علاوه بر شکاف قیمتی، به چالش‌های دیگری نظیر تبعیض مالیاتی بین صادرکنندگان حقیقی و حقوقی و همچنین دریافت مالیات مضاعف اشاره کرد. وی با تاکید بر اینکه تا زمانی که صادرات و ورود ارز اتفاق نیفتد، سایر مباحث اقتصادی تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد، بیان داشت: صادرات زمانی اتفاق می‌افتد که صرفه اقتصادی داشته باشد و صادرکننده نباید متحمل زیان شود.
"تالار دوم" ارز؛ مکانیزم و چالش‌ها
طباطبایی در تشریح مکانیزم "تالار دوم" مرکز مبادلات ارزی، که نرخ آن بر اساس توافق طرفین تعیین می‌شود، گفت: در این تالار، حاشیه ارزش افزوده برای گروه‌های کالایی مختلف متفاوت است. برخی کالاها مانند زعفران و پسته که هزینه‌های تمام‌شده آن‌ها بر مبنای نرخ‌های واقعی اقتصاد محاسبه می‌شود، صادرات با نرخ تالار دوم را به شدت لب‌مرزی و حتی زیان‌ده می‌کند. وی افزود: کشاورز و صنعتگر ما، هزینه‌های خود را بر مبنای تورم و نرخ‌های روز پرداخت می‌کند و تنها زمانی حاضر به صادرات است که برایش صرفه اقتصادی داشته باشد.
ضرورت تغییر نگرش برای نجات صادرات
گفت‌وگوی تفصیلی با محمدمهدی طباطبایی، بر ضرورت "تغییر نگرش" برای نجات صادرات از دام زیان‌دهی تاکید دارد. وی با اشاره به اینکه صادرکنندگان بخش‌های کشاورزی و صنعتی، سهم بالایی در اشتغال‌زایی دارند، حمایت از این قشر را یک "ضرورت اجتماعی" خواند. طباطبایی همچنین بر این نکته تاکید کرد که در شرایط رقابت جهانی و تحریم، حتی حاشیه سود 6 تا 7 درصدی نیز می‌تواند با از بین رفتن، بنگاه را با زیان مواجه کند.
