اردوغان اروپا را در بن‌بست قرار داد: بحران روابط دراماتیک شد!
اردوغان در تلاش برای بهبود روابط با اتحادیه اروپا و آلمان، به عضویت ترکیه در این اتحادیه به عنوان بخشی از سیاست خارجی و امنیتی خود اشاره کرده است.
بحث عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا پس از سفر اخیر صدراعظم آلمان به آنکارا، بار دیگر در این کشور بالا گرفته است. این در حالی است که صدراعظم آلمان به صراحت اعلام کرده که ترکیه معیارهای لازم برای عضویت را رعایت نکرده است.
چرخش‌های مکرر اردوغان در قبال اتحادیه اروپا
تحلیلگران ترک با بررسی مواضع، سخنان و تصمیمات رجب طیب اردوغان در طول سال‌ها، به مسیری پر فراز و نشیب در روابط با اتحادیه اروپا اشاره می‌کنند که نشان‌دهنده تغییرات متعدد در رویکرد رئیس جمهور ترکیه است.
تغییر دائمی مواضع اردوغان
طاها آکیول، یکی از تحلیلگران برجسته ترکیه، با اشاره به دیدگاه برخی مبنی بر بهبود روابط ترکیه و اروپا به دلیل تهدیدات روسیه، تاکید می‌کند که این موضوع به معنای از سرگیری مذاکرات عضویت نیست. او به سخنان اردوغان در سال ۲۰۰۳ اشاره می‌کند که عضویت در اتحادیه اروپا را از اهداف اصلی دولت خود اعلام کرده بود و سپس در سال ۲۰۱۷، پس از انتقادات نهادهای حقوقی اتحادیه اروپا، موضعی تند اتخاذ کرده و اعلام کرد ترکیه نیازی به این اتحادیه ندارد. آکیول همچنین خاطرنشان می‌کند که وخامت اقتصادی ترکیه از همان زمان آغاز شد، اما اردوغان در دسامبر ۲۰۲۱ دوباره خواهان نزدیکی به اتحادیه اروپا شد.
آکیول در ادامه می‌افزاید: "بدون شک، روابط استراتژیک ما با اروپا توسعه خواهد یافت و این امر تأثیر مثبتی بر روابط سیاسی خواهد گذاشت. با این حال، امکان شروع مذاکرات عضویت بدون اجرای احکام دادگاه حقوق بشر اروپا و پذیرش معیارهای کپنهاگ، بدون پایبندی به اصل تفکیک قوا، استقلال قضایی و آزادی اندیشه و بیان، عملاً وجود ندارد."
نقشه قرمز اتحادیه اروپا برای ترکیه
انگین اویسال، دیپلمات سابق وزارت امور خارجه ترکیه، معتقد است که اروپا در حال حاضر تنها در حوزه امنیتی و دفاعی انتظار همکاری با ترکیه را دارد و بحث دموکراسی و عضویت متوقف شده است. او به نقشه ترسیم شده در وب‌سایت رسمی اتحادیه اروپا اشاره می‌کند که در آن مذاکرات عضویت ترکیه متوقف شده و این نشانه‌ای آشکار از چراغ قرمز است. اویسال تاکید می‌کند که اروپا در هر زمینه‌ای با ترکیه همکاری نخواهد کرد و معماری امنیتی اروپا با امنیت محیطی که در آن دموکراسی و حاکمیت قانون تضمین شده باشد، آغاز می‌شود.
اویسال همچنین به نقشه راه آمادگی دفاعی ۲۰۳۰ اشاره کرده و می‌گوید: "ترکیه نباید در شرایطی قرار بگیرد که گویی فقط در حوزه امنیتی و دفاعی می‌تواند با اروپا کار کند. برای وحدت اروپا حمایت کنیم و حضور خود را در هر پلتفرمی، از جمله پلتفرم‌های جدید مانند جامعه سیاسی اروپا، محسوس کنیم. اولویت ما اجرای اصلاحات لازم برای انتقال مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا از قرمز به سبز است."
عدم پیوستن به اتحادیه اروپا
مهمت اوجاکتان، تحلیلگر محافظه‌کار ترکیه، با لحنی کنایی می‌گوید: "همین که پای یک مقام اروپایی به آنکارا می‌رسد، سیاستمداران ما می‌گویند: ما مصمم به پیوستن به اتحادیه اروپا هستیم! من شخصاً با شنیدن این جمله، به شدت ناراحت می‌شوم." او تاکید می‌کند که دولت اردوغان هیچ قصدی برای پایبندی به معیارهای اساسی اتحادیه اروپا ندارد و اروپایی‌ها نیز به خوبی می‌دانند که ترکیه هیچ قصدی برای پیوستن به اتحادیه اروپا ندارد.
اوجاکتان در ادامه به سخنان صدر اعظم آلمان اشاره کرده که گفته است: "مساله، به رعایت معیارهای کپنهاگ بستگی دارد. تصمیمات و رفتارهای فعلی ترکیه، این شرایط را برآورده نمی‌کند. من همچنین نگرانی‌های خود را در مورد فقدان استقلال قوه قضائیه ابراز کردم." او می‌افزاید: "ترکیه مطلقاً شایسته عضویت در اتحادیه اروپا نیست."
در حال حاضر، بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی در ترکیه معتقدند که دولت اردوغان تنها به دنبال همکاری تجاری و دفاعی با آمریکا و برخورداری از تخفیف نسبی در تعرفه گمرکی است و از هدف عضویت در اتحادیه اروپا دور شده است.
با این حال، اوزگور اوزل، رهبر حزب جمهوری خلق، اعلام کرده است که در اولین انتخابات پیش رو، قدرت به دست حزب او خواهد افتاد و پس از انحلال نظام سیاسی - اجرایی ریاستی و بازگشت به نظام پارلمانی، مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا مجدداً آغاز خواهد شد.
