پاکستان مسیر تهاتر با ایران را آزاد کرد
اسلام‌آباد با هدف بازآفرینی جایگاه تجاری خود در منطقه، یکی از مهم‌ترین تصمیمات اقتصادی سال‌های اخیر را تصویب کرده است؛ مکانیزم مبادله کالا به کالا با ایران، روسیه و افغانستان از امروز بدون الزام صادرات پیش از واردات و با مهلت طولانی‌تر انجام می‌شود. این تحول نه‌فقط برای تجارت پاکستان، بلکه برای پیوند سه قدرت اقتصادی پیرامونی ـ ایران، روسیه و افغانستان ـ یک سیگنال واضح از شکل‌گیری بلوک مقاومتی اقتصادی شرق منطقه است؛ بلوکی که از قوانین جایگزین برای مقابله با نظام مالی دلاری استفاده می‌کند.
براساس گزارش رسمی وزارت بازرگانی پاکستان، دولت این کشور الزامات پیشین در فرایند تجارت تهاتری را حذف کرده است. از این پس شرکت‌های پاکستانی می‌توانند کالاهای وارداتی و صادراتی را به شکل هم‌زمان مبادله کنند؛ تغییری که محدودیت «صادرات پیش از واردات» را حذف کرده و فضای آزاد برای فعالیت تجار خصوصی ایجاد می‌کند.
همچنین دولت بازه زمانی تسویه و انجام معامله را از ۹۰ روز به ۱۲۰ روز افزایش داده تا تجارت کالا به کالا به‌صورت منعطف‌تر انجام شود. هم‌زمان، محدودیت سابق در مورد نوع کالاهای مجاز برای تهاتر نیز کاملاً رفع شده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری «تاس»، وزارت بازرگانی پاکستان به شرکت‌های خصوصی اجازه داده است که با تشکیل کنسرسیوم‌های چندملیتی روند صادرات و واردات به کشورهای منطقه را گسترش دهند. این تغییر بخشی از سیاست پاکستان برای نوسازی سازوکارهای مالی و تجاری خارج از چرخه دلار و دور زدن سازوکارهای پرهزینه بانکی بین‌المللی است.
تحلیل سرانه
تصمیم تازه پاکستان، در کنار رشد تجارت زمینی ایران و افغانستان و همکاری‌های حمل‌ونقلی روسیه در مسیر گوادر – چابهار، نشان‌دهنده شکل‌گیری تدریجی الگوی تجارت مقاومتی منطقه‌ای است؛ مدلی که به جای وابستگی به نهادهای مالی غربی، بر تهاتر کالا و تسویه غیر دلاری استوار است.
به‌این‌ترتیب، پاکستان با گسترش مهلت تهاتر و حذف محدودیت کالاها عملاً در حال بازطراحی یک سازوکار دفاعی برای تجارت در برابر تحریم‌هاست. برای ایران، این سیاست فرصت تازه‌ای ایجاد می‌کند تا صادرات غیرنفتی و واردات کالای صنعتی و غذایی با تعرفه پایین‌تر از مسیر رسمی پاکستان انجام گیرد؛ گامی که به گفته کارشناسان می‌تواند در کوتاه‌مدت به افزایش جریان تجاری شرق منطقه و کاهش وابستگی ارزی منجر شود.
