فرصت بزرگی که افغانستان از ایران گرفت!
قطعی اینترنت سراسری در افغانستان که به دستور طالبان و با انگیزه‌های مذهبی انجام شد، مرز دوغارون را فلج کرده و دست‌کم ۴۰۰ کامیون ایرانی زمین‌گیر شده‌اند. این اقدام، نه تنها ارتباطات تجاری را مختل کرده، بلکه سهم بالقوه ۱۰ میلیارد دلاری ایران از بازار افغانستان را در معرض خطر جدی قرار داده است.
محمود سیادت، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان، می‌گوید تصمیم طالبان برای قطع فیبر نوری و محدودیت شدید اینترنت، با هدف جلوگیری از «فساد اخلاقی» گرفته شده است، اما پیامدهای آن کاملاً اقتصادی و بسیار سنگین بوده است:
-
توقف کامل کامیون‌های ایرانی در مرز دوغارون
- اختلال پروازهای بین‌المللی
- آسیب به تجارت نوپای افغانستان
رقابت منطقه‌ای در حال شعله‌ور شدن
افغانستان نیاز جدی به خدمات فنی و مهندسی دارد، اما تأخیر ایران در پاسخ‌گویی به این نیاز، مسیر را برای ازبکستان و دیگر رقبا باز می‌کند. سیادت هشدار می‌دهد:
اگر در رفع مشکلات مرزی و تسهیل صادرات تعلل کنیم، افغانستان به سمت بازارهای دیگر خواهد رفت و سهم ایران کاهش می‌یابد.
سهم بالقوه خطرناک
- صادرات ایران به افغانستان: ۲.۵ میلیارد دلار فعلی
- ظرفیت قابل دستیابی: ۱۰ میلیارد دلار
از دست رفتن این فرصت، علاوه بر ضرر اقتصادی، می‌تواند روابط امنیتی و اجتماعی دو کشور را تضعیف کند.
پیامدهای فوری
- کاهش اعتماد سنتی بین ایران و افغانستان
- فرصت‌طلبی رقبا برای تصاحب پروژه‌های فنی و کشاورزی
- تهدید جایگاه ایران در بازار مواد غذایی، خدمات فنی و ماشین‌آلات
