FATF: اجماع ۱۵ کشور، شرط جنجالی ایران برای پذیرش؟!
جمهوری اسلامی ایران با اجرای برنامه اقدام FATF و کنوانسیون پالرمو به مقابله با پولشویی و تروریسم می‌پردازد.
هادی خانی، رئیس مرکز اطلاعات مالی، در یک برنامه تلویزیونی به تشریح آخرین وضعیت تعاملات ایران با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و دلایل حواشی اخیر پرداخت. وی با اشاره به آغاز مباحث در این زمینه از سال ۱۳۸۴، گفت که به دلیل عدم مدیریت صحیح تعاملات ایران با FATF در بازه زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶، در سال ۱۳۹۶ برنامه‌ای موسوم به "برنامه اقدام" میان ایران و این نهاد مالی به امضا رسید. این برنامه مقرر می‌داشت که ایران برای بازگشت روابط خود با نظام مالی جهانی به حالت عادی، باید ۴۱ اقدام مشخص را انجام دهد.
اجرای برنامه اقدام و موانع پیش رو
خانی با بیان اینکه در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸، اجرای برنامه اقدام در کشور پیش رفت، اما تصویب دو کنوانسیون مهم "پالرمو" و "CFT" نیازمند تعیین تکلیف در مجلس بود. وی افزود که فضای سیاسی آن زمان برای تصویب این دو کنوانسیون مساعد نبود و به همین دلیل در سال ۱۳۹۸، FATF اقدامات تعامل‌زدایی را علیه ایران در سطح بین‌المللی دیکته کرد. از آن سال تا اجلاس اخیر، FATF در بیانیه‌های خود مستمراً تأکید داشت که الحاق و اجرای این دو کنوانسیون می‌تواند ایران را از فهرست اقدامات تقابلی خارج کند.
پالرمو و CFT، دو بند از ۲۴ بند باقی مانده
معاون وزیر اقتصاد توضیح داد که از میان ۴۱ بند برنامه اقدام، تاکنون ۱۷ بند اجرا شده و ۲۴ بند همچنان باقی مانده است. دو بند اصلی از این موارد به کنوانسیون‌های CFT و پالرمو مربوط می‌شود که شامل تصویب، الحاق و اجرای داخلی آن‌هاست.
پذیرش CFT هنوز به FATF ابلاغ نشده است
وی با رد برخی اخبار منتشر شده، تاکید کرد که در نشست هفته گذشته FATF، ایران رسماً اعلام پذیرش CFT به این نهاد نداشته، بلکه تنها تثبیت و الحاق به کنوانسیون پالرمو را اعلام کرده است. خانی در خصوص چگونگی اجرای تعهدات ایران توضیح داد که هیئت ایرانی به چهار تا پنج شرط تعیین شده از سوی مجلس اشاره کرده و مستنداتی ارائه داده که قوانین داخلی ایران در مبارزه با جرایم مالی و تروریسم از الزامات بین‌المللی قوی‌تر است.
جزئیات بند حاشیه ساز بین ایران و FATF
رئیس مرکز اطلاعات مالی در خصوص بند مورد ایراد FATF، به پرسشی حقوقی و فنی پیرامون ماده‌ای از کنوانسیون پالرمو اشاره کرد که مربوط به نهضت‌های آزادی‌بخش یا گروه‌های مبارزه با استعمار است. سوال این بود که اگر یکی از این گروه‌ها مرتکب جرایمی همچون قاچاق سلاح یا مواد مخدر شود، ایران چگونه اجرای کنوانسیون پالرمو را تضمین خواهد کرد. پاسخ ارائه شده از سوی هیئت ایرانی مورد پذیرش قرار نگرفت و مقرر شد کار کارشناسی بیشتری بر روی آن انجام شود. وزارت امور خارجه در حال پیگیری دقیق این موضوع است تا پاسخ روشن‌تر و فنی‌تری به FATF ارائه شود.
بدبینی متقابل و برنامه اقدامی که منقضی شده است
خانی در پاسخ به این پرسش که چه زمانی روابط ایران و FATF به نتیجه خواهد رسید، گفت که از ۲۴ بند باقی‌مانده، هنوز فاز اجرایی شدن آن‌ها در مرحله رفت و برگشت پرسش و پاسخ قرار دارد و به اقناع نهایی نرسیده‌ایم. وی همچنین یادآور شد که برنامه اقدام ایران نزد FATF هشت سال پیش منقضی شده و شرایط کنونی کشور با زمان توافق کاملاً متفاوت است. علاوه بر این، بحث‌های رسانه‌ای گسترده در داخل کشور، نوعی بی‌اعتمادی نسبت به تعامل با FATF در میان کشورهای دوست و شریک ایران نیز ایجاد کرده است.
پذیرش هر اقدام ایران نیازمند اجماع ۱۵ کشور عضو FATF
رئیس مرکز اطلاعات مالی در پایان اظهار داشت که هر اقدامی که ایران انجام می‌دهد، برای تأیید باید دست‌کم از سوی ۱۰ تا ۱۵ کشور عضو مورد قبول واقع شود. وی با اشاره به اینکه حتی کشورهای دوست ایران در نشست اخیر حاضر به تأیید گام محدود ایران نبودند، افزود که انتظار خروج ایران از فهرست سیاه FATF پس از این همه سال و با اجرای تنها یک بند از برنامه اقدام، انتظاری غیرواقع‌بینانه است و این فرآیند به دلیل ماهیت حقوقی و فنی، زمان‌بر خواهد بود.
