FATF: ایران برای هر اقدام به اجماع ۱۵ کشور نیازمند شد!
هادی خانی از مرکز اطلاعات مالی در مورد لیست سیاه FATF، کنوانسیون پالرمو، CFT، پولشویی و تامین مالی تروریسم توضیحاتی ارائه داد.
هادی خانی، رئیس مرکز اطلاعات مالی، در یک برنامه تلویزیونی به تشریح آخرین تحولات در پرونده ایران و گروه ویژه اقدام مالی (FATF) پرداخت و چالش‌های موجود و دلایل حاشیه‌های اخیر را تبیین کرد.
پیشینه تعامل ایران با FATF
رئیس مرکز اطلاعات مالی با اشاره به آغاز بحث‌ها در این زمینه از سال ۱۳۸۴، بیان کرد که به دلیل عدم مدیریت صحیح تعاملات ایران با FATF در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶، در سال ۱۳۹۶ برنامه‌ی اقدامی میان ایران و این نهاد مالی به امضا رسید. طبق این برنامه، ایران موظف به انجام ۴۱ اقدام مشخص برای بازگشت به وضعیت عادی روابط مالی با جهان بود.
تاثیر فضای سیاسی بر اجرای کنوانسیون‌ها
خانی توضیح داد که در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸، اجرای این برنامه در کشور پیش رفت، اما تصویب دو کنوانسیون مهم «پالرمو» و «CFT» در مجلس با موانع سیاسی مواجه شد. این امر موجب شد تا در سال ۱۳۹۸، FATF اقدامات تعامل‌زدایی را علیه ایران در سطح بین‌المللی دیکته کند. از آن زمان تا کنون، FATF در بیانیه‌های خود بر الحاق و اجرای این دو کنوانسیون به عنوان شرط خروج ایران از فهرست اقدامات تقابلی تاکید داشته است.
وضعیت اجرای 41 بند برنامه اقدام
معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد که از میان ۴۱ بند برنامه‌ی اقدام، ۱۷ بند اجرا شده و ۲۴ بند همچنان باقی مانده است. وی افزود که دو بند اصلی از این باقی‌مانده‌ها مربوط به کنوانسیون‌های CFT و پالرمو است که نیازمند تصویب، الحاق و اجرای داخلی هستند.
عدم اعلام پذیرش CFT به FATF
رئیس مرکز اطلاعات مالی تاکید کرد که در نشست اخیر FATF، برخلاف برخی اخبار منتشر شده، ایران اعلام پذیرش CFT به این نهاد نداشته است. تنها تثبیت و الحاق به کنوانسیون پالرمو به صورت رسمی به FATF اعلام شد.
جزئیات پرسش‌های فنی FATF
خانی در خصوص جزئیات بحث‌ها در نشست اخیر، اظهار داشت که سوالات فنی پیرامون نحوه‌ی اجرای تعهدات ایران مطرح شد. هیئت ایرانی توضیحاتی در خصوص تعیین شروط از سوی مجلس در زمان تصویب کنوانسیون‌ها ارائه کرد و مستنداتی مبنی بر قوی‌تر بودن قوانین داخلی ایران نسبت به الزامات بین‌المللی در مبارزه با جرایم مالی و تروریسم ارائه داد.
وی به یک شرط کلی که به تمام مفاد کنوانسیون بازمی‌گشت، اشاره کرد و گفت که این موضوع منجر به طرح سوالات دقیق و فنی شد. پرسش مشخصی در مورد ماده‌ای از کنوانسیون مربوط به نهضت‌های آزادی‌بخش و چگونگی تضمین اجرای کنوانسیون پالرمو توسط ایران در صورت ارتکاب جرایم سازمان‌یافته توسط این گروه‌ها مطرح شد. پاسخ ارائه‌شده از سوی هیئت ایرانی مورد پذیرش قرار نگرفت و مقرر شد کار کارشناسی بیشتری بر روی آن انجام شود.
وضعیت نامشخص خروج از فهرست سیاه
دبیر شورای عالی مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم با بیان اینکه از ۲۴ بند باقی‌مانده، هنوز مرحله‌ی رفت و برگشت پرسش و پاسخ در جریان است و به اقناع نهایی نرسیده‌ایم، خاطرنشان کرد که چهار بند تقریباً نهایی شده، اما یکی از بندهای مهم همچنان در دست بررسی است.
وی همچنین به انقضای هشت ساله‌ی برنامه‌ی اقدام ایران نزد FATF و شرایط متفاوت کنونی کشور اشاره کرد. خانی افزود که بدبینی متقابل و بحث‌های رسانه‌ای گسترده در فضای داخلی، حتی در کشورهای دوست ایران نیز نوعی بی‌اعتمادی نسبت به تعامل با FATF ایجاد کرده است.
عدم پذیرش گام‌های محدود ایران توسط کشورهای دوست
رئیس مرکز اطلاعات مالی بیان کرد که در سازوکار FATF، هر اقدامی نیازمند اجماع حداقل ۱۰ تا ۱۵ کشور عضو است. وی مشاهده کرد که در نشست اخیر، حتی کشورهای دوست ایران از جمله اعضای سازمان همکاری شانگهای و بریکس، نظیر چین، حاضر به تایید گام محدود ایران نبودند.
خانی در پایان گفت که انتظار خروج ایران از فهرست سیاه FATF پس از هشت سال انقضای برنامه، شش سال عدم ارائه گزارش رسمی و تنها با اجرای یک بند از برنامه اقدام، غیرواقع‌بینانه است. وی فرآیند خروج از این فهرست را ماهیتی حقوقی و فنی و زمان‌بر توصیف کرد.
