بودجه مجمع تشخیص از راه و ترابری بیشتر شد؛ چرا در مجلس یک "ناهار" هم کافی نیست؟
بودجه ۱۴۰۵ با تمرکز بر انضباط مالی و رشد اقتصادی، ضمن حذف هزینههای غیرضرور صداوسیما، پروژه های عمرانی را با هدف کنترل تورم در دستور کار برنامه هفتم توسعه قرار داده است.
مهدی پازوکی، اقتصاددان، در ارزیابی بخشنامه بودجه ۱۴۰۵، بر لزوم انضباط مالی به عنوان کلید رشد اقتصادی تاکید کرد و برنامه هفتم توسعه را "ضد توسعه" و "ضد پیشرفت" ایران خواند.
صداوسیما و هزینههای غیرضرور
پازوکی با اشاره به ردیفهای بودجه سازمان صداوسیما، از تخصیص مبالغ هنگفتی برای مواردی چون ترویج سبک زندگی ایرانی-اسلامی و نقش بانوان خبر داد. وی گفت: "سازمان صداوسیما فقط برای ماده ۷۴، یک هزار میلیارد ریال و برای ترویج سبک زندگی ایرانی و اسلامی نیز یک هزار میلیارد ریال دیگر دریافت میکند." همچنین، وی به تخصیص ۶۰۰ میلیارد ریال به صداوسیما برای نقش فعال بانوان در کشور، استناد به ماده ۸۰ قانون برنامه هفتم، و ۱۵ هزار میلیارد ریال برای تقویت تولیدات و مرجعیت رسانه ملی، استناد به ماده ۷۷ اشاره کرد. این ارقام، علاوه بر بودجه جاری ۲۹۰ هزار میلیارد ریالی صداوسیما، نگرانیهایی را در خصوص هزینههای غیرضرور ایجاد میکند.
برنامه هفتم توسعه؛ مانعی بر سر راه پیشرفت
این اقتصاددان معتقد است برنامه هفتم توسعه ایران، برخلاف اهداف رشد اقتصادی، مانعی بر سر راه پیشرفت کشور است. وی با استناد به گزارشهای رسمی سازمان برنامه، که برای دستیابی به رشد اقتصادی هشت درصدی نیاز به سرمایهگذاری سالانه ۱۹۰ میلیارد دلاری را نشان میدهد، از عدم تحقق این هدف در مقابل منابع محدود بخش خصوصی و دولتی (حدود ۹۰ میلیارد دلار) انتقاد کرد. پازوکی تاکید کرد که منابع درآمدی شرکت ملی نفت به جای سرمایهگذاری در بخشهای مولد، صرف هزینههای فرهنگی تحت عناوینی میشود که ضرورتی برای آنها احساس نمیشود. او این رویکرد را "شبیخون فرهنگی" نامید و خواستار جلوگیری از تخصیصهای غیرضرور شد.
ناکارآمدی پروژههای عمرانی
پازوکی به ناکارآمدی پروژههای عمرانی کشور اشاره کرد و پروژه مصلی تهران را به عنوان نمادی از این ناکارآمدی عنوان کرد که بیش از هزار میلیارد تومان هزینه در برداشته ولی همچنان نیمهکاره باقی مانده است. وی با استناد به اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر ۱۰۰ سال زمان لازم برای تکمیل پروژههای نیمهتمام عمرانی در صورت عدم شروع هیچ پروژه جدیدی، بر لزوم بازنگری در اولویتبندی و اجرای پروژهها تاکید کرد. همچنین، وی به فشار سیاسی برخی نمایندگان مجلس و دولت برای تحمیل پروژههای عمرانی به دولت اشاره کرد.
کاهش هزینههای غیرضرور؛ راهی برای انضباط مالی
این کارشناس اقتصادی، کاهش هزینههای غیرضرور را به دولت پیشنهاد کرد و به بودجه بالای مجمع تشخیص مصلحت نظام که بیش از بودجه راه و ترابری است، انتقاد کرد. وی ابراز داشت: "دولت نباید بترسد. اعضای مجمع تشخیص از دستگاههای دیگر حقوق دریافت میکنند، چرا باید چنین بودجه سنگینی داشته باشد." پازوکی همچنین به کاریکاتوری شدن سازمان برنامه و ناتوانی آن در تخصیص صحیح منابع اشاره کرد و خواستار اصلاحاتی از نهاد ریاستجمهوری شد، جایی که او به صدها میلیارد تومان پول اضافهکار اشاره کرد.
ریشهیابی تورم فزاینده
پازوکی با مقایسه وضعیت تورم در دولتهای گذشته و حال، به انضباط مالی در بودجه دولتهای اول تا هشتم اشاره کرد و دلیل رشد فزاینده تورم در حال حاضر را هزینههای گزاف در بخشهایی دانست که هیچ اثر مثبتی بر اقتصاد ندارند. وی با انتقاد از گسترش بیرویه آموزش عالی و تاسیس دانشگاهها در اثر فشار نمایندگان مجلس، حتی در مناطقی که نیازی به آنها نیست، بر لزوم محدود کردن این تشکیلات و جلوگیری از کسری بودجه تاکید کرد.
رشد نامتوازن بودجه مجلس و شورای نگهبان
این اقتصاددان خواستار صفر شدن رشد بودجه مجلس در سال آینده شد و با مقایسه بودجه مجلس در سال ۱۴۰۱ (۱۵۵۰ میلیارد تومان) با بودجه امسال (۷۶۰۰ میلیارد تومان)، رشد بیش از چهار برابری آن را غیرمنطقی و خارج از تناسب با تورم دانست. وی همچنین به رشد بودجه شورای نگهبان از ۴ میلیون تومان در سال ۱۳۶۴ به ۹۲۰ میلیارد تومان در حال حاضر اشاره کرد و این رشد بیش از تورم را نگرانکننده خواند. پازوکی همچنین به شرایط رفاهی ویژه برای نمایندگان مجلس از جمله بیمه درمانی با بهترین خدمات اشاره کرد و این را خلاف عدالت و سوءاستفاده از بیتالمال عنوان کرد. وی در پایان تاکید کرد که تا زمانی که اصلاحات لازم در بودجه نهادهایی چون مجلس و شورای نگهبان صورت نگیرد، کسری بودجه ادامه خواهد داشت و تورم کنترل نخواهد شد.