چنی در حسرت براندازی در ایران؛ رویای بر باد رفته یا نقشه پنهان؟
دیک چنی در دوران بوش، سیاست جنگ علیه تروریسم، حمله پیشگیرانه، جنگ عراق و روابط با ایران را در راستای نومحافظه‌کاری و با منافع هالیبرتون پیش برد.
واشنگتن - درگذشت چهره شاخص سیاست خارجی آمریکا؛ معاون سابق رئیس‌جمهور ایالات متحده از دنیا رفت
آخرین سفر یک معمار جنگ علیه تروریسم
دیک چنی، معاون رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا و یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های سیاسی در دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، در سن ۸۴ سالگی درگذشت.
مسیر حرفه‌ای از دانشگاه تا کاخ سفید
ریچارد بروس چنی، متولد سال ۱۹۴۱ در ایالت نبراسکا، پس از تحصیل در دانشگاه‌های معتبر ییل و وایومینگ، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. او که در دوران ریاست جمهوری نیکسون و فورد به کاخ سفید راه یافت، پیش از آن به عنوان کارآموز کنگره فعالیت می‌کرد. چنی در سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۷ به عنوان رئیس کارکنان کاخ سفید خدمت کرد و سپس از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ به عنوان نماینده مجلس نمایندگان ایالات متحده از حوزه انتخابیه وایومینگ برگزیده شد.
وزیر دفاع و مدیرعامل در دوران گذار
در دوران ریاست جمهوری جورج بوش پدر، دیک چنی به سمت وزیر دفاع منصوب شد و از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳ عهده‌دار این سمت بود. پس از آن، وی در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون، از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ به عنوان رئیس و مدیرعامل شرکت هالیبرتون فعالیت کرد.
نقش کلیدی در سیاست‌های دوران بوش
در ژوئیه سال ۲۰۰۰، چنی به عنوان معاون جورج دبلیو بوش در انتخابات ریاست جمهوری معرفی شد. در طول دوران معاونت وی، او نقش محوری در هدایت سیاست‌های خارجی و امنیتی دولت بوش، به ویژه پس از حملات ۱۱ سپتامبر و در جریان "جنگ جهانی علیه تروریسم" ایفا کرد. چنی از حامیان سرسخت حمله به عراق بود و ادعای داشتن سلاح‌های کشتار جمعی توسط رژیم صدام حسین و ارتباط او با القاعده را مطرح می‌کرد، ادعاهایی که هرگز به اثبات نرسیدند.
نظریه‌پرداز نومحافظه‌کاری و حمله پیشگیرانه
دیک چنی به عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های جریان نومحافظه‌کاری در آمریکا، از طرفداران سرسخت سیاست حمله پیشگیرانه بود. او معتقد بود که ایالات متحده باید با شناسایی تهدیدات بالقوه، پیش از آنکه به مرحله اقدام برسند، با قاطعیت با آن‌ها مقابله کند. برخی تحلیلگران، چنی را در هدایت آمریکا به سمت جنگ عراق و همچنین منافع شرکت هالیبرتون در این جنگ، مقصر می‌دانند.
رویارویی با ایران؛ آرزوی بر باد رفته
چنی، ایران را نیز یکی از تهدیدات اصلی برای منافع آمریکا و متحدانش تلقی می‌کرد و بر گزینه‌های نظامی برای مقابله با نظام جمهوری اسلامی ایران تأکید داشت. گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت بوش تحت هدایت چنی، برنامه‌های سایبری و خرابکارانه‌ای را علیه برنامه هسته‌ای ایران آغاز کرد و او در طراحی و اجرای ویروس استاکس‌نت نقش داشته است. وی با وجود حمایت از تحریم‌های مالی علیه ایران، آن‌ها را ناکافی دانسته و بر ضرورت ترکیب آن‌ها با اقدامات نظامی اصرار داشت. برخی منابع خبری، بزرگترین پشیمانی چنی را عدم حمله همزمان به ایران و عراق در دوران ریاست جمهوری بوش عنوان کرده‌اند. او همچنین تلاش‌هایی برای متقاعد کردن جورج بوش به حمله به یک راکتور هسته‌ای مشکوک در سوریه در سال ۲۰۰۷ انجام داد که با مخالفت رئیس‌جمهور مواجه شد.
میراث بحث‌برانگیز
مرگ دیک چنی، پایان فعالیت یکی از جنجالی‌ترین و تأثیرگذارترین سیاستمداران قرن بیست و یکم آمریکا را رقم زد. میراث او، که با جنگ‌های عراق و افغانستان، مفاهیم جدیدی از امنیت ملی و مقابله با تروریسم گره خورده است، همچنان موضوع بحث و تحلیل‌های عمیق در محافل سیاسی و رسانه‌ای جهان باقی خواهد ماند.
