شوک: پشت پرده اقتصاد چرخشی چیست؟ آیا بازیافت کامل پلاستیک بزرگترین دروغ تاریخ محیط زیست است؟

صنعت پلاستیک، با تکیه بر مفهوم «اقتصاد چرخشی»، همواره وعده خروج از بحران فزاینده زیست‌محیطی ناشی از تولید و مصرف بی‌رویه را داده است. با این حال، تازه‌ترین آمارهای جهانی تصویری متفاوت را به نمایش می‌گذارند و نشان می‌دهند که با وجود تلاش‌ها، بازیافت پلاستیک هنوز نتوانسته شکاف عمیق میان رشد افسارگسیخته تولید پلاستیک و دستیابی به پایداری واقعی را پر کند.

ناتوانی بازیافت در مهار سونامی تولید پلاستیک

برخلاف خوش‌بینی‌های موجود درباره قابلیت‌های بازیافت، داده‌های بین‌المللی گواهی می‌دهند که حجم تولید پلاستیک در سطح جهان با سرعتی سرسام‌آور در حال افزایش است. این در حالی است که زیرساخت‌ها و فرآیندهای بازیافت، به ویژه در مقایسه با این حجم عظیم، همچنان ناکارآمد به نظر می‌رسند. فاصله چشمگیر میان آنچه تولید می‌شود و آنچه عملاً به چرخه بازیافت بازمی‌گردد، تهدیدی جدی برای محیط زیست جهانی محسوب می‌شود و چالش‌های زیست‌محیطی پلاستیک را تشدید می‌کند.

اقتصاد چرخشی؛ راهکاری امیدبخش یا چالشی بزرگ؟

مفهوم اقتصاد چرخشی به عنوان یک مدل ایده‌آل برای کاهش ضایعات و استفاده بهینه از منابع، پتانسیل بالایی در گذر از اقتصاد خطی و حل بحران پلاستیک دارد. اما کارشناسان معتقدند که در حال حاضر، پیاده‌سازی کامل و مؤثر این ایده در صنعت پلاستیک با موانع جدی روبه‌رو است. چالش‌هایی نظیر تنوع بالای انواع پلاستیک، آلودگی مواد بازیافتی، و هزینه‌های بالای فرآوری، اجرای کامل بازیافت و تحقق اهداف اقتصاد چرخشی را با پرسش‌های جدی مواجه ساخته و این سؤال را پیش می‌کشد که آیا بازیافت کامل پلاستیک تنها یک شعار است یا راهکاری دست‌یافتنی در آینده نزدیک؟