فاجعه کسری عملیاتی ۵۹.۹ هزار میلیارد ریالی دولت در بودجه ۱۴۰۵: چه بلایی سر اقتصاد میآید؟
لایحه بودجه 1405 با کسری عملیاتی مواجه است که ناشی از عدم توازن بین درآمدهای مالیاتی و هزینههای یارانهای دولت است.
بر اساس جزئیات جدول شماره دو لایحه بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۵، دولت با کسری عملیاتی معادل ۵۹.۹ هزار میلیارد ریال مواجه خواهد شد. این جدول تصویری کمی از ساختار منابع و مصارف آتی دولت را ارائه میدهد و نکات کلیدی در خصوص وضعیت مالیاتی و هزینههای جاری را برجسته میسازد.
ساختار کلی منابع و مصارف
مجموع کل درآمدهای پیشبینی شده برای دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ معادل ۴۴۰,۱۴۵,۹۴۲,۳۲۶ میلیون ریال و جمع کل هزینهها بالغ بر ۴۰۱,۷۳۷,۹۷۰,۰۰۰ میلیون ریال ثبت شده است. این ارقام نشاندهنده ابعاد کلی بودجه پیشنهادی و تراز میان درآمدها و مخارج است.
تفکیک درآمدهای دولت
- درآمدهای مالیاتی با رقمی حدود ۲۹۶,۹۱۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیون ریال، بخش عمدهای از بودجه (تقریباً ۶۷ درصد) را تأمین میکند.
- درآمدهای حاصل از مالکیت دولت، شامل ۲۳,۸۳۹,۹۳۷,۴۳۹ میلیون ریال است که سهمی در حدود ۵.۴ درصد از کل درآمدها را به خود اختصاص داده است.
- فروش کالا و خدمات با ۸۳,۵۳۲,۵۳۰,۰۰۰ میلیون ریال، حدود ۱۹ درصد از کل درآمدهای دولت را شامل میشود.
- درآمدهای حاصل از جرایم و خسارات به میزان ۲۷۷,۵۴۳,۰۰۰ میلیون ریال، سهمی کمتر از ۰.۱ درصد دارد.
- درآمدهای متفرقه با ۹,۹۹۵,۹۱۰,۷۱۲ میلیون ریال، حدود ۲.۳ درصد از کل درآمدها را تشکیل میدهد.
- همچنین، درآمدهای ناشی از کمکهای اجتماعی در این جدول صفر درج شده است.
توزیع هزینهها و مصارف
- یارانهها با رقمی معادل ۱۷۱,۴۷۷,۶۹۵,۰۰۰ میلیون ریال، بالاترین سهم را در هزینههای دولت (حدود ۴۳ درصد) دارد.
- مزایای اجتماعی با ۱۶۰,۴۰۲,۳۹۱,۳۴۴ میلیون ریال، تقریباً ۴۰ درصد از مجموع هزینهها را تشکیل میدهد.
- استفاده از کالاها و خدمات با رقم ۱۰۱,۰۶۹,۲۴۸,۶۹۱ میلیون ریال، حدود ۲۵ درصد از مصارف دولت را به خود اختصاص داده است.
- جبران خدمات کارکنان دولت برابر با ۴۰,۱۹۴,۴۲۸,۶۸۱ میلیون ریال است که سهمی حدود ۱۰ درصد از هزینهها را شامل میشود.
- سایر هزینهها نیز معادل ۵۸,۵۷۷,۳۶۶,۳۵۲ میلیون ریال گزارش شده است.
- پرداخت یارانه سود با مبلغ ۳,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیون ریال و کمکهای بلاعوض پرداختی با ۲,۳۲۱,۳۲۰,۹۶۷ میلیون ریال ثبت شدهاند.
- مصرف سرمایههای ثابت در این جدول صفر درج شده است.
تراز عملیاتی و نکات برجسته
بر اساس تفاوت میان مجموع درآمدها و هزینههای دولت، تراز عملیاتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ منفی و معادل منفی ۵۹,۸۹۲,۰۲۷,۶۶۴ میلیون ریال برآورد شده است که نشاندهنده کسری عملیاتی قابل توجه است.
جمعبندی دادههای این جدول نشان میدهد که بیش از دو سوم درآمدهای دولت از محل مالیاتها تأمین میشود. در سمت هزینهها، یارانهها و مزایای اجتماعی در مجموع بیش از ۸۰ درصد مصارف دولت را به خود اختصاص دادهاند. نکته قابل توجه دیگر، صفر درج شدن رقم مصرف سرمایههای ثابت است که میتواند پیامدهایی برای توسعه زیرساختها داشته باشد. تراز عملیاتی منفی نیز به وضوح اختلاف بین منابع و مصارف ثبتشده در این لایحه را نمایان میسازد.
