پردهبرداری از بحران پنهان در بزرگترین مجتمع تولید شیر ایران: چه کسی پاسخگوست؟
حمایت دولتی و تولید برق از فاضلاب، راهکار حل چالشهای زیستمحیطی و کمبود نهاده برای نجات تولید شیر و اقتصاد دامداران است.
عضو اتحادیه دامداران استان تهران ضمن تشریح جایگاه ویژه بزرگترین مجتمع تولیدی شیر کشور در استان تهران، به مشکلات و چالشهای عمده این واحد از جمله مسائل زیستمحیطی ناشی از فاضلاب و کمبود نهادههای دامی اشاره کرد. این مجتمع که سهم قابل توجهی در تولید شیر و گوشت کشور دارد، برای ادامه فعالیت و رفع موانع موجود، نیازمند اعتبارات کلان و حمایتهای دولتی است.
عظمت و ظرفیت تولیدی مجتمع
احمد ناجی، عضو اتحادیه دامداران استان تهران، در نشستی خبری که روز گذشته برگزار شد، اظهار داشت: مجتمع دامداری استان تهران به عنوان بزرگترین مرکز تولید شیر در کشور و خاورمیانه شناخته میشود و بین ۳ تا ۴ درصد کل شیر کشور را تولید میکند. این مجتمع روزانه ۷۰۰ تن شیر تولید میکند که ظرفیت افزایش آن تا ۱۵۰۰ تن وجود دارد.
وی افزود: علاوه بر شیر، سالانه ۲۰ هزار تن گوشت قرمز در این مرکز تولید میشود که قابلیت ارتقا تا ۴۰ هزار تن را نیز داراست. با وجود شیوع سویه جدید تب برفکی، اقدامات پیشگیرانه منجر به کمترین میزان تلفات در این مجتمع تولیدی شده است.
چالشهای تأمین نهاده و قیمتگذاری شیر
ناجی به مشکلات عدیده در تأمین نهادههای دامی اشاره کرد و گفت: کمبود محصولاتی نظیر جو، ذرت و کنجاله سویا در بازار آزاد و افزایش بیرویه قیمت آنها، هزینه تمام شده تولید هر کیلوگرم شیر را به ۴۰ هزار تومان رسانده است. این در حالی است که نرخ مصوب فروش شیر ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده، که تفاوت فاحشی با قیمت واقعی تولید دارد و سودآوری دامداران را به شدت کاهش داده است.
معضل زیستمحیطی فاضلاب و راهکارهای نوین
این مسئول صنفی یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی مجتمع را موضوع فاضلاب عنوان کرد که سازمان ملی محیطزیست نیز به آن ورود کرده است. وی ضمن استقبال دامداران از حل این مشکل، تأکید کرد که این امر مستلزم تخصیص منابع مالی قابل توجهی است.
ناجی میزان اعتبار مورد نیاز برای حل مشکلات فاضلاب مجتمع را بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان برآورد کرد. وی با اشاره به پتانسیل بالای مجتمع در تولید انرژی، اظهار داشت: مشکل فاضلاب ناشی از گاز متان میتواند با استفاده از فرآوری گاز و کود، روزانه حداقل ۵ مگاوات برق تولید کند. این رویکرد نه تنها معضل فاضلاب را برطرف میسازد، بلکه به تولید انرژی پاک نیز کمک شایانی خواهد کرد. در حال حاضر، نیاز برق مجتمع ۲.۵ مگاوات است که ۱.۵ مگاوات آن تأمین میشود و برنامههایی برای تولید ۱۰ تا ۱۵ مگاوات برق از فاضلاب و کود در دست است، مشروط بر اینکه زمینه آن فراهم شود.
موانع دولتی و عدم حمایت از تولیدکننده
عضو اتحادیه دامداران استان تهران با انتقاد از عملکرد مسئولان متولی، بیان داشت که نه تنها کمکی به تولیدکننده نمیشود، بلکه موانعی نیز در مسیر فعالیت آنها ایجاد میگردد. وی افزود: دولت به صورت یکطرفه از تولیدکننده انتظار دارد چالشها را مرتفع کند، در حالی که خود گامی در جهت حمایت و کمک برنمیدارد.
ناجی ادامه داد: وظایفی در تولید و بهداشت بر عهده تولیدکننده است، اما دولت نیز مسئولیتهایی دارد. عدم تأمین نهاده دامی با قیمت مصوب، تمدید نشدن مجوزها و محاسبه تعرفه برق، گاز و گازوئیل با نرخ آزاد برای تولیدکنندگان، از جمله مشکلات اساسی است که سوددهی دامداریها را تحت تأثیر قرار داده است. وی تأکید کرد که برای پیگیری و حل چالشهای زیستمحیطی، گاوداریها باید به سوددهی کافی برسند.
مشکل فاضلاب اسلامشهر و تأثیر بر تأمین آب
یکی دیگر از مسائل مربوط به مجتمع، ورود فاضلاب اسلامشهر به سد تأمینکننده آب آن است که منجر به ایجاد بوی نامطبوع در اتوبان قم میشود. این امر دامداران را مجبور میکند برای استفاده از آب سد، متحمل هزینه فیلتراسیون و تصفیه شوند. این مشکل از حوزه اختیارات دامداران خارج بوده و نیازمند چارهاندیشی نهادهای متولی در خصوص هدایت فاضلاب به این سد است که تولیدکنندگان نیز از هرگونه اقدامی در این زمینه استقبال میکنند.
