لوبیا چیتی غذای لاکچری شد!/ پرواز قیمت حبوبات به قله ۴۵۰ هزار تومان
آمارها نشان میدهد که در بهار و تابستان ۱۴۰۴، شکاف قیمت بین تولیدکننده و مصرفکننده در برخی اقلام خوراکی بسیار چشمگیر بوده است. این اختلاف، هم در بخش سبزیجات و میوهها و هم در محصولات دامی بهوضوح قابل مشاهده است.
قیمت هر کیلوگرم گوجهفرنگی در مزرعه حدود ۱۰ هزار تومان بوده، اما مصرفکننده آن را با ۵۲ هزار تومان خریداری کرده است؛ ۵ برابر تفاوت. در مورد پیاز و سیبزمینی نیز همین روند مشاهده میشود: پیاز از ۱۱ هزار تومان به ۳۱ هزار تومان و سیبزمینی از ۱۳ هزار تومان به ۴۲ هزار تومان افزایش یافته است.
بخشی از این افزایش قیمت به دلیل فسادپذیری بالای این محصولات، هزینههای حمل و لجستیک و سود بخش توزیع و دلالان طبیعی است اما به نظر می رسد آن کسی که سرش در این میان بیکلاه می ماند، اول کشاورز است که سود ناچیزی از این قیمتها میبرد و درنهایت متضرر دیگر نیز، مصرفکننده است که با قیمتهای بالا میخرد.
در گروه حبوبات که فسادپذیری بالایی نیز نسبت به میوه و سبزیجات ندارند، این فاصله حتی بیشتر به چشم میآید. لوبیا چیتی که کشاورز آن را با قیمت ۱۳۰ هزار تومان فروخته، در بازار مصرف به ۴۵۰ هزار تومان رسیده است.
نخود و عدس نیز به ترتیب از ۹۱ هزار تومان و ۱۱۹ هزار تومان به حدود ۱۹۶ و ۱۹۱ هزار تومان رسیدهاند. این ارقام نشان میدهد که حبوبات اصلی سفره خانوار بیشترین فاصله قیمت بین تولیدکننده و مصرفکننده را دارند.
در بخش میوهها، هر کیلوگرم سیب درختی از ۴۱ هزار تومان در مزرعه به ۱۲۷ هزار تومان در بازار مصرف رسیده و هلو نیز از ۵۸ هزار تومان به ۱۴۹ هزار تومان افزایش یافته است. حتی محصولات تابستانی مانند هندوانه و خربزه نیز رشد قیمت چشمگیری را تجربه کردهاند.
براساس آمارهای مرکز آمار ایران، فاصله قیمت مزرعه تا مغازه گوجهفرنگی ۵.۲ برابر، هندوانه ۳.۶ برابر، لوبیا چیتی ۳.۵ برابر، خربزه ۳.۴ برابر، سیب زمینی ۳.۱ برابر و در سیب درختی این عدد ۳ برابر است. عدد مذکور در گوشت قرمز نیز نزدیک به ۳ برابر و در پیاز و شیر و هلو و نخود بین ۲ تا ۲.۷ برابر است.
در بازار محصولات دامی، این فاصله همچنان محسوس است. قیمت هر کیلوگرم گوسفند و بره زنده از کشاورز ۳۲۶ هزار تومان بوده، اما مصرفکننده آن را با ۸۷۳ هزار تومان خریداری کرده است.
گوشت گاو پرواری زنده نیز از ۳۰۱ هزار تومان به ۸۶۳ هزار تومان رسیده است. همین وضعیت در شیر گاو با قیمت ۲۲ هزار تومان کشاورز و ۵۹ هزار تومان مصرفکننده دیده میشود.
این شکافها نشان میدهد که قیمت نهایی کالا در سفره خانوار، چندبرابر قیمت مزرعه یا دامداری است و این فاصله بهویژه در حبوبات و محصولات دامی بیش از سایر گروههاست.
برای مصرفکنندگان، این موضوع فشار هزینهای قابل توجهی ایجاد میکند و ضرورت برنامهریزی دقیق برای کنترل قیمتها و مدیریت زنجیره تأمین را نشان میدهد.