خسارت ۵۰ میلیارد دلاری؛ کویت گنجی بود که ایران از دست داد!
ایران با رفع موانع بانکی و لجستیکی، بازار کویت را برای صادرات خود، بهویژه صادرات خرد، فتح میکند.
تهران - بازار کویت با توجه به همسایگی جغرافیایی و ظرفیتهای اقتصادی، فرصتی قابل توجه برای توسعه روابط تجاری ایران محسوب میشود. این در حالی است که سهم ایران از واردات سالانه ۳۷ تا ۵۰ میلیارد دلاری کویت، تنها ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار برآورد میشود.
چالشهای پیش روی صادرات ایران به کویت
موانع بانکی، لجستیکی، ناآشنایی با ساختار بازار کویت، ضعف برندسازی و صادرات خرد، از جمله دلایلی است که مانع بهرهگیری شایسته ایران از این فرصت شده است. در مقابل، با سیاستگذاری هدفمند، توسعه ابزارهای دادهمحور و فعالسازی ظرفیتهای موجود، میتوان سهم ایران را در این بازار راهبردی به یک تا ۱.۵ میلیارد دلار افزایش داد.
ظرفیتهای صادراتی ایران به کویت
ابراهیم غلامزاده، رئیس اتاق مشترک ایران و کویت، با اشاره به پایین بودن سهم فعلی ایران از بازار کویت، اظهار داشت: "روابط تجاری ایران و کویت بهشدت کمتر از ظرفیت واقعی دو کشور است. صادرات ایران به کویت در سالهای اخیر در محدوده ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار در نوسان بوده است، در حالی که کل واردات کویت سالانه حدود ۳۷ تا ۵۰ میلیارد دلار است." وی افزود: "این رقم یعنی سهم ایران از بازار وارداتی کویت، عملاً زیر یک درصد است که با توجه به نزدیکی جغرافیایی، اشتراکات فرهنگی و مذهبی، پیوندهای تاریخی و مزیتهای تولیدی ایران، بههیچوجه قابل قبول نیست."
افزایش پنج برابری صادرات ایران به کویت
غلامزاده تصریح کرد: "اگر خیلی محافظهکارانه صحبت کنم، حداقل ظرفیت واقعی صادرات ایران به کویت در میانمدت یعنی پنج تا هفت سال، حدود یک تا ۱.۵ میلیارد دلار در سال است و میتواند به حداقل سه تا پنج برابر وضعیت فعلی برسد." وی دلایل این امکان را حجم بالای واردات کویت، نزدیکی جغرافیایی ایران به این کشور نسبت به رقبا و همچنین مزیتهای عملیاتی ایران در حوزههایی چون غذا، مصالح ساختمانی، مواد معدنی، خدمات فنی و مهندسی، گردشگری سلامت و برخی صنایع سبک عنوان کرد.
رفع موانع بانکی و لجستیکی؛ ضرورتی برای توسعه
رئیس اتاق مشترک ایران و کویت، رفع موانع بانکی، لجستیکی و برخی ایرادات مقرراتی در گمرک و استاندارد را برای رسیدن به هدف یک تا ۱.۵ میلیارد دلار صادرات به کویت ضروری دانست.
صادرات خرد، چالشی جدی در تعامل با کویت
سیدطه حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، با استناد به آمار گمرک، ۷۰ درصد صادرات ایران به کویت را محمولههای خرد عنوان کرد و گفت: "از هزار مورد صادرات سال گذشته به کویت، حدود ۲۶۰ مورد کمتر از یک تن و وزن ۶۹۰ مورد صادرات، حداکثر به اندازه یک کانتینر (۲۳ تن) بوده است. این یعنی نزدیک به ۷۰ درصد صادرات ما به کویت خرد است." وی افزود: "بزرگترین محموله صادراتی ایران به کویت در سال گذشته، یک ردیف صادراتی شامل ۱.۳ میلیون تن سیمان بوده است."
بازارهای جذاب و فرصتهای از دست رفته
مدنی به بازارهای جذاب کویت مانند ویفر و زعفران اشاره کرد و اظهار داشت: "ایران با وجود نزدیکی به کویت و توانمندی در حوزه صنایع غذایی، در سال ۱۴۰۳ فقط ۱۰۷ هزار دلار ویفر به بازار ۲۸۰ میلیون دلاری کویت صادر کرده است." وی همچنین تصریح کرد: "کویت در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۳ میلیون دلار زعفران وارد کرده است، در حالی که سهم ایران طبق آمار ITC، ۳.۹ میلیون دلار بوده است."
توصیهها برای افزایش سهم ایران در بازار کویت
کارشناسان بر لزوم تثبیت حداقل سه ساله مقررات صادراتی، ایجاد "پنجره واحد ایران–کویت" با محوریت اتاق مشترک و حمایت وزارتخانههای ذیربط، تسهیل ثبت شرکت و حضور فیزیکی ایرانیها در کویت، حمایت هدفمند از صادرات در چند رشته منتخب، اعطای مشوقها و تسهیلات، بیمه اعتبار صادراتی، کمک به بازاریابی در محورهای اولویتدار و افزایش دیپلماسی فعال اقتصادی تاکید کردند. همچنین، توسعه شناخت علمی و دادهمحور از بازار کویت با بهرهگیری از ابزارهایی چون "اطلس تجارت ایران" و تمرکز بر کشورهای هدف، از دیگر راهکارهای پیشنهادی برای متحول کردن عملکرد تجار ایرانی در این بازار عنوان شد.
