مشاغل خانگی در بن‌بست! تقاضا نیست، تولیدات خانگی روی دست تولیدکننده می‌ماند!
مشاغل خانگی با محوریت بانوان، راهی برای توسعه اقتصاد خانوار و پایداری اقتصادی از طریق شبکه‌های فروش و تعاونی‌ها.
مشاغل خانگی در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مسیرهای مؤثر در ایجاد درآمد پایدار و حمایت از اقتصاد خانوار مطرح شده‌اند. این نوع اشتغال به‌ویژه در میان بانوان، سهم قابل توجهی از فعالیت‌های اقتصادی خرد را به خود اختصاص داده است.
چالش‌های پیش روی مشاغل خانگی
با این حال، علی‌رغم رشد کمی مشاغل خانگی در کشور، یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی فعالان این عرصه، نبود بازار کار منسجم و شبکه‌های فروش پایدار برای عرضه مستمر محصولات آن‌هاست. فاطمه سخائی، رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، در اظهارات اخیر خود با اشاره به مشکلات بانوان فعال در این بخش گفت: بسیاری از بانوان غرفه‌دار، به صورت فردی و مستقل فعالیت می‌کنند و این استقلال در فروش، قدرت رقابت و حضور مؤثر آن‌ها در بازار را کاهش می‌دهد.
به گفته وی، نبود فضای مناسب برای عرضه دائمی محصولات، محدود بودن بازار فروش و پراکندگی در نحوه بازاریابی، از جمله عوامل اصلی ضعف مشاغل خانگی در رسیدن به پایداری اقتصادی است.
ضعف ساختار بازار؛ مانع رشد مشاغل خانگی
در واقع، بسیاری از تولیدکنندگان خانگی توانایی تولید کیفی و هنرمندانه دارند، اما نبود مسیرهای بازاریابی، پلتفرم‌های فروش منسجم، و حمایت در اتصال به زنجیره ارزش بازار باعث شده محصولاتشان در سطح محلی یا کوتاه‌مدت عرضه شود. این پراکندگی و نبود شبکه فروش منجر به از بین رفتن فرصت‌های اقتصادی، کاهش انگیزه تولیدکنندگان و در نهایت محدود شدن رشد اقتصادی خانوارها می‌شود.
کارشناسان حوزه اشتغال و کارآفرینی معتقدند که مشاغل خانگی اگر در قالب تعاونی‌ها، شبکه‌های فروش مشترک و زنجیره‌های ارزش سازماندهی شوند، می‌توانند سهم پایدارتری در اقتصاد محلی و ملی داشته باشند و حتی به صادرات منطقه‌ای دست یابند.
ضرورت ایجاد شبکه‌های فروش مشترک
در همین راستا، دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی اعلام کرده که با همکاری نهادهای متولی، به دنبال ایجاد شبکه‌های فروش مشترک و ساختارهای حمایتی برای بانوان فعال در مشاغل خانگی است. سخائی تأکید کرده است که برگزاری نمایشگاه‌ها و گردهمایی‌های تخصصی قرار است مقدمه‌ای برای شکل‌گیری این شبکه‌ها باشد تا بانوان توانایی رقابت جمعی و حضور مؤثرتر در بازار را پیدا کنند.
مشاغل خانگی نه‌تنها می‌توانند ابزاری برای مقابله با بیکاری پنهان و تقویت اقتصاد خانوار باشند، بلکه با ایجاد شبکه‌های فروش مؤثر، امکان توسعه پایدار و استقلال مالی برای زنان و خانواده‌ها را فراهم می‌کنند. در حال حاضر، مهم‌ترین نیاز این بخش، ایجاد بازار کار واقعی و شبکه‌های منسجم فروش است تا تولیدات خانگی به دست مصرف‌کننده نهایی برسد و این چرخه اقتصادی کوچک اما حیاتی، به شکلی سالم و مستمر ادامه یابد.
