آماده باش برای انفجار صادرات نفت ایران

با توجه به برنامه‌ریزی نشست‌های فنی و دیپلماتیک میان ایران و ایالات متحده، در صورت دستیابی به توافقی که کاهش یا رفع تحریم‌های نفتی را در پی داشته باشد، انتظار می‌رود صادرات نفت خام ایران با جهشی قابل توجه مواجه شود.

سناریوی خوش‌بینانه (توافق جامع یا موقت همراه با لغو تحریم‌ها)

• افزایش صادرات نفت به بیش از ۲.۵ میلیون بشکه در روز طی چند ماه آینده (مطابق با سطح پیش از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸).

• بازگشت رسمی ایران به بازارهای آسیایی به‌ویژه چین، هند، کره‌جنوبی و ژاپن.

• افزایش درآمدهای ارزی دولت و کاهش فشارهای مالی.

• ورود رسمی به بازار جهانی و مشارکت در سهمیه‌بندی اوپک‌پلاس (با مذاکرات مجدد).

سناریوی محتاطانه (توافق محدود و موقت)

• افزایش صادرات به حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون بشکه در روز، به‌ویژه از مسیرهایی که پیش‌تر تحت معافیت‌های تحریمی یا روش‌های دور زدن تحریم‌ها فعال بوده‌اند.

• تسریع در فروش میعانات گازی و فرآورده‌ها با شرایط محدودتر نسبت به صادرات نفت خام.

• تداوم صادرات غیررسمی به برخی مشتریان آسیایی، اما با کاهش ریسک‌پذیری و افزایش شفافیت نسبی.

سناریوی عدم توافق یا بن‌بست در مذاکرات

• ثبات یا کاهش تدریجی صادرات رسمی در محدوده فعلی (حدود ۱.۲ تا ۱.۴ میلیون بشکه در روز).

• افزایش هزینه‌های نقل‌وانتقال و بیمه به دلیل تداوم تحریم‌ها.

• حفظ کانال‌های غیررسمی صادراتی، اما با موانع بانکی و لجستیکی.

جمع‌بندی

میزان موفقیت ایران در افزایش صادرات نفت پس از توافق احتمالی، به نحوه اجرای توافق، سرعت رفع تحریم‌ها، واکنش بازارهای جهانی، و موضع‌گیری شرکای تجاری اصلی از جمله چین و هند بستگی دارد. به طور کلی، کارشناسان معتقدند در صورت توافق، ایران می‌تواند ظرف ۳ تا ۶ ماه، ظرفیت صادراتی خود را به سطح پیشاتحریمی بازگرداند، مشروط بر آمادگی زیرساخت‌ها و سیستم مالی بین‌المللی.