تهدید حذف کامل از بازار بیخ گوش ایران/ با این فرمان، بازار عراق را مفت از دست می‌دهیم!
در حالی که مقامات از رویای شیرین رسیدن به تجارت ۲۰ میلیارد دلاری با عراق سخن می‌گویند، زنگ‌های خطر در بغداد به شکلی کرکننده به صدا درآمده‌اند. نگاه یک‌طرفه و صادرات‌محور ایران، کاسه صبر عراقی‌ها را لبریز کرده و آنها با کلید زدن دومینوی ممنوعیت ورود کالاهای ایرانی، این پیام روشن را ارسال کرده‌اند: این بازی یک‌طرفه باید تمام شود.
ریشه این بحران در یک آمار تکان‌دهنده نهفته است. در حالی که ایران سالانه نزدیک به ۱۲ میلیارد دلار کالا (از مواد غذایی و “پفک” گرفته تا خدمات فنی) به عراق صادر می‌کند، وارداتش از این کشور همسایه تنها ۴۰۰ میلیون دلار است. این عدم توازن خردکننده، به گفته یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق مشترک ایران و عراق، منجر به واکنش تند مقامات عراقی شده است.
او به صراحت می‌گوید: «وقتی علت ممنوعیت‌ها را جویا می‌شویم می‌گویند تا کی باید از پفک گرفته تا پروژه برق را از ایران وارد کنیم؟» این سوال تلخ، یک اتمام حجت است.
شلیک‌های هشدار: از میلگرد تا سیمان
عراقی‌ها حرفشان را با عمل ثابت کرده‌اند. این هشدارها دیگر در حد حرف باقی نمانده و به اقدامات عملی تبدیل شده است:
- ممنوعیت جدید: واردات میلگرد ایران به تازگی ممنوع اعلام شد.
- سابقه ممنوعیت: پیش از این نیز ورود ۴۰ قلم کالای کشاورزی ایران به عراق ممنوع شده بود.
- سقوط آزاد در بازار سیمان: فاجعه بزرگتر در بازار سیمان رخ داده است. صادرات سیمان ایران به عراق که در اوایل دهه ۹۰ بیش از ۵۰۰ میلیون دلار بود، اکنون به ۱۱۴ میلیون دلار سقوط کرده است. ما این بازار را به راحتی به رقبا واگذار کرده‌ایم.
مقصر کیست؟ ۱۸ نهاد سرگردان و نگاه تجاری قرون وسطایی!
چرا بزرگترین و در دسترس‌ترین بازار ایران در حال از دست رفتن است؟ آل‌اسحاق ریشه مشکل را در “نگاه اشتباه به تجارت” می‌داند؛ نگاهی که صرفاً به دنبال “حداکثر کردن صادرات” است و تجارت را یک خیابان دوطرفه نمی‌بیند. این در حالی است که حدود ۱۸ نهاد مختلف در ایران درگیر تجارت با عراق هستند و تصمیمات جزیره‌ای و ناهماهنگ آنها، این روند فرسایشی را تشدید کرده است.
آیا نوشدارو پس از مرگ سهراب می‌رسد؟
در میان این بحران، صحبت از ابزارهای هوشمندی مانند «اطلس تجارت ایران» برای ترسیم نقشه راه و جلوگیری از حرکت کورکورانه به میان آمده است. اما سوال اصلی اینجاست: آیا در حالی که رقبا در حال بلعیدن سهم ایران از بازار عراق هستند، این راهکارها برای نجات این فرصت تاریخی، دیر ارائه نشده‌اند؟ ایران بر سر یک دوراهی مرگ و زندگی تجاری قرار گرفته است: یا اصلاح فوری نگاه و ایجاد توازن، یا تماشای حذف تدریجی از استراتژیک‌ترین بازار صادراتی کشور.
