بمب خبری: آیا حقوق کارگران به ۳۳ میلیون تومان میرسد؟
چالش تعیین حداقل دستمزد کارگران 1405: تورم و سبد معیشت در کمیته مزد
نخستین جلسه کمیته مزد ۱۴۰۵ کارگران در تاریخ ۲۹ آذر ۱۴۰۴ برگزار شد. بر اساس بررسیهای اولیه و با توجه به نرخ تورم پاییز سال جاری، کارشناسان حوزه کار اعلام کردهاند که حداقل دستمزد کارگران نباید از ۳۳ میلیون تومان کمتر باشد تا بتواند سبد معیشتی مورد نیاز خانوار را پوشش دهد. این رقم به عنوان پیشنهاد اولیه در کمیته مزد مورد بحث قرار گرفته است.
آغاز بررسی سبد معیشتی و دستمزد کارگران
کمیته مزد، متشکل از نمایندگان جامعه کارگری، کارفرمایی و دولت، نخستین نشست خود را برای بررسی سبد معیشتی و تعیین دستمزد سال ۱۴۰۵ کارگران برگزار کرد. وظیفه این کمیته، بررسی و کارشناسی عدد پیشنهادی دستمزد است تا شورای عالی کار، متشکل از همین سه ضلع، پس از تأیید این عدد وارد فاز چانهزنی و تصمیمگیری نهایی شود.
تضاد قانون و واقعیت در تعیین دستمزد
مطابق قانون کار، دستمزد کارگران باید بر اساس دو مؤلفه اصلی یعنی نرخ تورم و عدد سبد معیشتی تعیین گردد. با این حال، کارشناسان حوزه کار معتقدند که این قانون اغلب در عمل اجرایی نمیشود و هر ساله دستمزد تعیینشده، به بهانه کنترل تورم، پایینتر از نرخ تورم اعلامی در نظر گرفته میشود. این روند، همراه با تغییر در اقلام و اوزان سبد معیشتی کارگران و لحاظ نشدن کف قیمتهای واقعی، منجر به تعمیق شکاف دستمزد با هزینههای واقعی زندگی و افزایش فقر در این بخش از جامعه شده است. به گفته کارشناسان، حتی افزایش ۱۰۰ درصدی دستمزد نیز فاصله ایجاد شده طی سه دهه اخیر را جبران نخواهد کرد؛ نمونه آن کاهش مبلغ ۲۱ تا ۲۳ میلیون تومانی سبد معیشتی در سال گذشته به حدود ۱۵ میلیون تومان بود.
ضرورت تعیین حداقل ۳۳ میلیون تومان برای دستمزد
با توجه به نرخ تورم پاییز امسال، تأکید شده است که دستمزد کارگران نباید از ۳۳ میلیون تومان کمتر باشد. این رقم در شرایطی مطرح میشود که افزایش روزانه قیمت برخی اقلام اساسی نظیر لبنیات به دلیل کمبود نهادههای دامی و شیوع بیماریهایی مانند تب برفکی، همچنین حذف ارز ۲۸,۵۰۰ تومانی از کالاهایی چون گوشت قرمز و برنج، و از سوی دیگر افزایش مالیات بر ارزش افزوده محصولاتی مانند روغن در لایحه بودجه ۱۴۰۵، بار سنگینی بر دوش خانوادههای کارگری قرار داده است. کارشناسان هشدار میدهند که حتی با این مبلغ نیز تأمین کالری روزانه مورد نیاز افراد ممکن است با چالش روبرو شود. در مقایسه با کشورهای دارای اقتصاد سالم و پویا، درآمد اقشار کارگری که ستون تولید محسوب میشوند، چندین برابر وضعیت فعلی در ایران است.
حضور پررنگ کارشناسان اقتصادی در کمیته مزد
محسن باقری، عضو کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران، از برگزاری جلسه بعدی کمیته مزد ۱۴۰۵ در هفته آینده خبر داد. وی افزود: در این جلسه، اساتیدی از دانشگاهها، کارشناسانی از مرکز پژوهشهای مجلس، مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و وزارتخانههای بهداشت، مسکن و اقتصاد دعوت شدهاند تا موضوع دستمزد از تمام ابعاد مورد بررسی دقیق قرار گیرد. به گفته باقری، کارشناسان و اساتید به پرسشهای مطرح شده پاسخ خواهند داد و در نهایت، مطالب کارشناسی شده جمعبندی و برای شورای عالی کار ارسال خواهد شد.
اهمیت جمعبندی زودهنگام کمیته مزد
باقری با اشاره به اینکه جمعبندی کمیته مزد در دی ماه انجام خواهد شد، اظهار داشت: این بررسیها با در نظر گرفتن نرخ تورم دی ماه ۱۴۰۴ صورت میگیرد. وی تأکید کرد که هر چه این جمعبندی زودتر ارائه شود، قدرت چانهزنی نمایندگان جامعه کارگری در شورای عالی کار افزایش خواهد یافت. همچنین، وی یادآور شد که نرخ تورم بهمن ماه نیز باید در تعیین حداقل دستمزد ۱۴۰۵ لحاظ شود. باقری افزود که عدد سبد معیشتی هنوز در کمیته مزد نهایی نشده است، اما بر اساس بعد خانوار ۳.۳ و تأمین ۲۱۰۰ کالری روزانه ایرانیان (مصوبه وزارت بهداشت)، با توجه به نرخ تورم پاییز امسال، این عدد ۳۳ میلیون تومان برآورد میشود.