چالشهای آبی کشور: نسخه واحد، راه حل نیست؛ فاجعه در پیش است؟
طرح داناب اصفهان دانشآموزان را با بحران آب و کشاورزی پایدار در اقلیم متغیر آشنا میکند.
اصفهان - مدیر دفتر حفاظت از منابع آب شرکت آب منطقهای اصفهان تاکید کرد که تنوع اقلیمی و شرایط متفاوت استانهای کشور، امکان ارائه یک نسخه واحد برای حل بحران آب و انتظار حل یکباره مشکلات را غیرممکن میسازد.
آگاهی عمومی، حساسیت در اظهارنظرها را بالا برده است
محمد خلجی در آئین اختتامیه چهاردهمین همایش ملی دانشآموزی داناب، با اشاره به مناظره دانشآموزان حاضر در همایش، وضعیت آب در استان اصفهان را فراتر از یک بحث تخصصی دانست و گفت: "در استان اصفهان، موضوع آب دیگر یک بحث تخصصی نیست؛ در خانهها، اتوبوس، تاکسی و همه مجالس، محور اصلی گفتگو است." وی افزود که این سطح بالای آگاهی عمومی باعث شده مردم گاهی از مسئولان هم جلوتر باشند و هر اظهارنظری باید با پشتوانه کارشناسی قوی و حساسیت بالا بیان شود. خلجی با اشاره به شرایط بسیار سخت امسال، بر لزوم درک واقعیتها توسط عموم مردم تاکید کرد.
انتقاد از رویکرد یک نسخه برای همه
مدیر دفتر حفاظت از منابع آب شرکت آب منطقهای اصفهان، با انتقاد صریح از رویکرد ارائه یک راهکار واحد برای سراسر کشور، توضیح داد: "نمیتوان برای کشوری با این تنوع اقلیمی یک نسخه واحد پیچید." او به تفاوتهای اقلیمی در استانهای مختلف اشاره کرد و افزود: "استانی داریم که در یک گوشهاش همزمان پیست اسکی فعال است و در گوشه دیگرش شنهای گرم کویر؛ این تفاوتها ایجاب میکند هر تصمیم با نگاه محلی و دقیق گرفته شود." خلجی ابراز امیدواری کرد که با واگذاری بخشی از اختیارات به استانداریها، شاهد قانونمداری همه استانها باشیم تا این واگذاریها به ضد خود تبدیل نشوند.
پیامدهای اجرای بیضابطه راهکارها
خلجی با ارائه چند نمونه از پیامدهای اجرای بیضابطه راهکارهای بهظاهر مفید، به کشت گلخانهای اشاره کرد و گفت: "کشت گلخانهای در اصل برای کاهش مصرف آب طراحی شده اما وقتی بدون برنامه و بدون توجه به ظرفیت آبخوان گسترش مییابد، برداشت از منابع زیرزمینی را از سه- چهار ماه فصلی به ۱۲ ماه سال میرساند و بازگشت آب کشاورزی را نیز تقریباً به صفر میرساند." وی منطقه تیران و کرون را نمونه بارز این موضوع دانست. مدیر دفتر حفاظت از منابع آب شرکت آب منطقهای اصفهان، همچنین به چالشهای آبیاری تحت فشار اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: "اگر بدون برنامه اجرا شود، تنها باعث توسعه سطح زیر کشت و افزایش تولید محصولاتی میشود که گاهی بازار مصرف ندارند." وی همچنین طرح نهضت ملی مسکن را عاملی برای فشار بیشتر بر منابع آب دانست، چرا که به جای بازسازی بافت فرسوده، در بسیاری از نقاط استان به ساختوساز در اراضی جدید و بارگذاری جمعیتی تازه منجر شده است.
تمرکز طرح داناب بر مناطق کشاورزیمحور
خلجی با اشاره به اینکه بیش از ۸۰ درصد مصرف آب استان در بخش کشاورزی است، اعلام کرد که از سال جاری و سالهای آینده، تمرکز ویژه طرح دانشآموزی داناب بر مدارس روستایی و مناطق کشاورزیمحور خواهد بود تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد. وی با وجود این، تاکید کرد که شرایط آنقدر بحرانی است که حتی صرفهجویی در بخش اندک مصرف شرب خانگی نیز بسیار تعیینکننده است.
آیندهسازان و ضرورت روشنگری
مدیر دفتر حفاظت منابع آب اصفهان، دانشآموزان حاضر در طرح داناب را آیندهسازان واقعی استان خواند و گفت: "ما این دانشآموزان را به چشم کسانی میبینیم که چند سال دیگر در آب منطقهای، جهاد کشاورزی، استانداری و همه پستهای مدیریتی استان تصمیمگیر خواهند بود. اگر همین امروز ذهنشان نسبت به واقعیتهای تلخ وضعیت آب اصفهان روشن شود، تصمیمات فردایشان بیتردید نجاتبخش خواهد بود."
نیاز به همکاری همهجانبه
خلجی با تاکید بر اینکه شرکت آب منطقهای به تنهایی قادر به حل بحران نیست و بستن چاههای مجاز و غیرمجاز تبعات سنگین معیشتی دارد، گفت: "نیاز به همکاری همه دستگاهها و بهویژه نسل آینده داریم." وی ابراز امیدواری کرد که با همراهی آموزش و پرورش، مأموریت خطیر نجات آب اصفهان با موفقیت پیش برود.
برگزاری آئین اختتامیه همایش داناب
در پایان، آئین اختتامیه چهاردهمین همایش داناب با حضور دانشآموزان، معلمان و مدیران و معاونان آموزش و پرورش و شرکت آب منطقهای استانی در اصفهان برگزار شد و برگزیدگان استانی معرفی شدند.
