گنبد طلایی آمریکا: افسانه‌سازی یا تهدید واقعی علیه امنیت جهان؟
ترامپ سامانه دفاع موشکی "جنگ ستارگان" را چالش فنی و پرهزینه ای خواند که توازن استراتژیک جهانی و مسابقه تسلیحاتی فضایی را به دنبال دارد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، در 20 مه 2025 از پروژه "گنبد طلایی" رونمایی کرد؛ یک سامانه دفاع موشکی چندلایه که ادعا می‌شود ایالات متحده را در برابر تهدیدهای موشکی بالستیک، هایپرسونیک و کروز محافظت می‌کند.
"تکمیل کار رونالد ریگان"؛ رویای دفاعی ترامپ
ترامپ این پروژه را "تکمیل کار رونالد ریگان" توصیف کرد و به ابتکار دفاعی راهبردی سال 1983 اشاره نمود که به دلیل هزینه‌های نجومی و چالش‌های فنی، "جنگ ستارگان" نام گرفت و در نهایت لغو شد. پیش‌بینی می‌شود گنبد طلایی در مراحل اولیه 175 میلیارد دلار و در بلندمدت بیش از یک تریلیون دلار هزینه در بر داشته باشد.
فانتزی خطرناک یا امنیت ملی؟
روزنامه واشنگتن پست در گزارشی، این ابتکار را "فانتزی خطرناکی" توصیف کرده که بیش از ایجاد امنیت، ثبات جهانی را به خطر می‌اندازد. ترامپ ادعا کرده است که این سامانه چندلایه در مدت سه سال به نرخ موفقیت نزدیک به صد درصد دست خواهد یافت و تهدید موشکی علیه خاک آمریکا را برای همیشه پایان خواهد داد. با این حال، تحلیل کارشناسان دفاعی و مالی، این وعده‌ها را بیشتر به رویایی دست‌نیافتنی شبیه می‌داند.
چالش‌های فنی و هزینه‌های سرسام‌آور
لورا گرگو، فیزیکدان عضو اتحادیه دانشمندان دغدغه‌مند، معتقد است سیستم مورد ادعای ترامپ با پرتاب گروهی موشک‌ها یا حملات ضد ماهواره‌ای قابل غلبه است. گنبد طلایی که از گنبد آهنین رژیم صهیونیستی الهام گرفته، قصد دارد موشک‌های بالستیک و فراصوت را در مراحل اولیه پرواز خنثی کند. با این حال، کارشناسان به چالش‌های فنی عظیمی از جمله ناتوانی در مقابله با حجم انبوه حملات یا موشک‌های مانورپذیر اشاره می‌کنند. پیشبرد این پروژه احتمالاً بیش از یک دهه زمان و هزینه‌ای فراتر از یک تریلیون دلار در پی خواهد داشت.
برهم زدن توازن استراتژیک جهانی
این ایده، هرچند برای حامیان دفاعی جذاب است، اما با زیر سؤال بردن دکترین بازدارندگی هسته‌ای، توازن استراتژیک جهانی را برهم می‌زند و رقبا را به تشدید تنش‌ها وامی‌دارد. ست مولتون، نماینده دموکرات، آن را "خطرناک‌ترین ایده ترامپ" نامیده است، زیرا امنیت جامعی را فراهم نمی‌کند و تنها ادراک برتری دفاعی آمریکا را ایجاد می‌کند که رقبا را به واکنش تهاجمی وادار می‌سازد.
مسابقه تسلیحاتی فضایی و هشدارهای بین‌المللی
جی جانسون فریسون، استاد دانشکده جنگ دریایی ایالات متحده، هشدار داده است که استقرار سیستم‌های دفاع هوایی مبتنی بر فضا توسط واشنگتن می‌تواند "جرقه دور جدیدی از رقابت تسلیحاتی" را بزند. روسیه و چین، این پروژه را "ویرانگر ثبات استراتژیک" خوانده و در بیانیه‌ای مشترک تأکید کرده‌اند که گنبد طلایی "پیوند جدایی‌ناپذیر تسلیحات تهاجمی و دفاعی را نادیده می‌گیرد".
واکنش چین و کره شمالی؛ تبدیل فضا به میدان نبرد
سخنگوی وزارت امور خارجه چین هشدار داده است که این پروژه "فضا را به میدان نبرد تبدیل می‌کند و مسابقه تسلیحاتی فضایی را شعله‌ور می‌سازد". کره شمالی نیز آن را "سناریوی جنگ هسته‌ای فضایی" نامیده و بر گسترش قابلیت‌های ضد ماهواره‌ای تأکید کرده است؛ اقدامی که می‌تواند اکوسیستم ماهواره‌ای جهانی را نابود کند.
چرخه باطل نظامی‌سازی فضا و ناامنی جهانی
این نظامی‌سازی، حتی اگر گنبد طلایی به اهدافش نرسد، باعث ایجاد یک دور باطل می‌شود. کشورها برای غلبه بر سپر ناقص آمریکا به سلاح‌های پیشرفته‌تر روی می‌آورند. در نهایت، ایده گنبد طلایی، صرف‌نظر از اینکه محقق شود یا خیر، خطر محاسبات نادرست و تنش‌های فزاینده را در پی خواهد داشت و جهان را به سمت و سویی می‌برد که امنیت جهانی در آن تضعیف شده است.
