فاجعه در بازار انرژی اروپا؛ روسیه از ترکیه سوءاستفاده کرد!
رشد صادرات گاز روسیه به ترکیه از طریق خطوط لوله ترک استریم و بلو استریم با وجود تحریم‌ها.
مسکو - علیرغم فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های گسترده علیه روسیه، این کشور موفق شده است تا در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۵، حجم صادرات گاز خود به ترکیه را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
رشد نزدیک به ۲۰ درصدی صادرات گاز روسیه به ترکیه
بر اساس داده‌های رسمی سازمان تنظیم مقررات بازار انرژی ترکیه (EPDK)، میزان گاز طبیعی که از طریق خطوط لوله از روسیه به ترکیه پمپاژ شده، در بازه زمانی ژانویه تا اوت سال ۲۰۲۵، با رشدی ۱۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به رقم ۱۴.۶ میلیارد متر مکعب رسیده است. لازم به ذکر است که این آمار شامل محموله‌های گاز طبیعی مایع (LNG) نمی‌شود که در سال جاری میلادی هنوز از طریق این روش به ترکیه صادر نشده است.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که تنها در ماه اوت سال جاری، ترکیه ۱.۸۴ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی را از طریق خطوط لوله «ترک‌استریم» و «بلو استریم» از روسیه وارد کرده است. در پایان سال ۲۰۲۴ میلادی نیز، روسیه افزایش ۲.۶ درصدی صادرات گاز طبیعی به ترکیه را تجربه کرده بود که حجم آن از ۲۱ میلیارد متر مکعب فراتر رفت و با احتساب LNG، این رقم به بیش از ۲۱.۵ میلیارد متر مکعب رسیده بود.
دلایل رشد صادرات گاز روسیه به ترکیه
«الکساندر فرولوف»، معاون مدیرکل موسسه ملی انرژی روسیه، در گفتگو با رسانه‌ها، عوامل متعددی را در پشت پرده این رشد فزاینده صادراتی عنوان کرد. وی با اشاره به سابقه مصرف بالای گاز در ترکیه، که در دو سال پیش به رکورد سالانه ۵۶ تا ۵۸ میلیارد متر مکعب رسیده بود و برنامه‌های این کشور برای رسیدن به مصرف سالانه بیش از ۶۰ میلیارد متر مکعب، ترکیه را در جایگاه سومین مصرف‌کننده گاز در اروپا قرار خواهد داد.
فرولوف تصریح کرد: «اگر میانگین ۱۰ ساله مصرف گاز در ترکیه را در نظر بگیریم، شاهد افزایش حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب در سال خواهیم بود. بنابراین، دستیابی به مرز ۶۰ میلیارد متر مکعب غیرممکن به نظر نمی‌رسد.» وی همچنین موقعیت جغرافیایی، منابع صادراتی فدراسیون روسیه، ثبات عرضه و ظرفیت‌های انتقال گاز را از عوامل کلیدی در تبدیل شدن روسیه به بزرگترین و قابل اعتمادترین تأمین‌کننده گاز ترکیه دانست.
ترکیه؛ تنها خریدار اروپایی گاز روسیه پس از ۲۰۲۷؟
این کارشناس انرژی با تأکید بر اهمیت فزاینده ترکیه برای روسیه، خاطرنشان کرد: «عرضه گاز ما به ترکیه سالانه بیش از ۲۰ میلیارد متر مکعب است و ترکیه اکنون به بزرگترین خریدار اروپایی گاز روسیه تبدیل شده است. پیش‌بینی می‌شود پس از سال ۲۰۲۷، زمانی که اتحادیه اروپا قصد دارد واردات انرژی از روسیه را به طور کامل ممنوع کند، ترکیه به احتمال زیاد تنها خریدار اروپایی گاز روسیه باقی بماند، چرا که حتی سرنوشت عرضه گاز به صربستان نیز همچنان نامشخص است.»
جایگزینی زغال‌سنگ با گاز و انرژی هسته‌ای در ترکیه
معاون مدیرکل موسسه ملی انرژی روسیه به چشم‌انداز افزایش بیشتر همکاری‌های گازی اشاره کرد و گفت: «برنامه‌های ترکیه برای افزایش واردات گاز روسیه، با طرح‌های این کشور برای کاهش تولید برق از زغال‌سنگ و جایگزینی آن با انرژی هسته‌ای (از طریق نیروگاه اتمی آک‌کویو) و گاز طبیعی، تناقضی ندارد.»
رشد صادرات بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید
فرولوف در پایان تحلیل خود، بر توانایی روسیه در افزایش صادرات گاز به ترکیه بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های اضافی تأکید کرد. وی با اشاره به اینکه «کریدور ترک» (ترک‌استریم) مسیر اصلی عرضه گاز روسیه به اروپا است، افزود: «پس از سال ۲۰۲۷، با اعمال ممنوعیت واردات گاز روسیه به اتحادیه اروپا، ظرفیت‌های قابل توجهی برای صادرات گاز به ترکیه آزاد خواهد شد. گرچه انتظار افزایش شدید واردات از سال ۲۰۲۸ نمی‌رود، اما میانگین شاخص‌ها در ۱۰ سال آینده قطعاً رشد خواهد کرد.»
