معامله بزرگ ایران و چین / محموله ۲ میلیون دلاری در راه است
تحریم‌های سنگین آمریکا و اروپا دوباره پای تجارت تهاتری را به معادلات ایران و شرکای بزرگش باز کرده است. چین به‌تازگی در یک معامله جنجالی، دو میلیون دلار قطعات خودرو را در ازای فلزات ایرانی به تهران فرستاده؛ اقدامی که یادآور تجارت سنتی بدون دلار و حتی نمونه‌های اخیر، مثل معامله چای سریلانکا در برابر نفت ایران است. آیا این موج تازه می‌تواند ساختار تجارت جهانی را تغییر دهد؟
گزارش جدید بلومبرگ از بازگشت تجارت پایاپای بین ایران و چین خبر می‌دهد؛ روشی که سال‌ها پیش در مبادلات سنتی رایج بود و با گسترش دلارزدایی در جهان دوباره جان گرفته است.
براساس این گزارش، چین محموله‌ای دو میلیون دلاری قطعات و لوازم خودرو را در قالب یک اتفاق غیرمعمول برای بازار جهانی، به ایران ارسال کرده و در مقابل، فلزات خام و فرآوری‌شده از ایران تحویل گرفته است.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند حذف دلار از این معامله، نه تنها محدودیت‌های نظام مالی بین‌المللی را دور می‌زند، بلکه به سایر کشورها –از جمله شرکای تجاری ایران در آسیا و آفریقا– پیام روشنی می‌دهد: مسیرهای جایگزین برای تجارت وجود دارد.
نمونه‌های مشابه در جهان
ماجرا فقط به ایران و چین محدود نیست. پیش‌تر، سریلانکا در اقدامی مشابه، محموله‌های چای خود را در برابر نفت ایران تهاتر کرد؛ اقدامی که به گفته کارشناسان، می‌تواند به کاهش فشار نقدینگی ارزی در کشورهای تحت تحریم منجر شود.
چرایی بازگشت تهاتر
افزایش تحریم‌ها، محدودیت‌های تراکنش بانکی و تشدید نظارت‌های دلاری باعث شده تجارت پایاپای دوباره برای کشورها جذاب شود. در چنین قراردادی، دو طرف کالا یا خدمات را مستقیم مبادله می‌کنند و پول نقد نقش چندانی ندارد.
پیامدهای اقتصادی
کارشناسان هشدار می‌دهند اگر حجم تهاتر در معاملات بین‌المللی افزایش یابد، ممکن است بخشی از بازارهای جهانی از کنترل سیستم مالی دلار خارج شود؛ اتفاقی که می‌تواند توازن قدرت اقتصادی را تغییر دهد.
