شوک جدید چین به ایران
یک غفلت کوچک، خسارتی بزرگ. صادرات زعفران ایران به چین با سد بزرگ استانداردهای سختگیرانه این کشور مواجه شده و محمولهای چند دهمیلیاردی در گمرک چین بلوکه شده است. کارشناسان هشدار میدهند تکرار تجربه تلخ برگشت پسته، این بار در طلای سرخ، میتواند اعتبار تجاری ایران را در بازارهای جهانی خدشهدار کند و فرصت ارزآوری برای کشاورزان و صادرکنندگان را بسوزاند.

زعفران، محصول استراتژیک کشاورزی ایران، بار دیگر سوژه یک بحران صادراتی شد. محمدرضا اردیخانی، عضو صندوق توسعه صادرات زعفران، اعلام کرد بخشی از محمولههای صادرشده به چین به دلیل کیفیت نامناسب و عدم رعایت استانداردهای مورد نظر این کشور، در گمرک مقصد توقیف شده و اجازه ترخیص ندارند.
اردیخانی توضیح داد: «برخی شرکتها طی یک ماه گذشته، بدون آزمایش کامل یا رعایت الزامات استاندارد، اقدام به ارسال زعفران کردهاند. نمونهگیری گمرک چین نشان داد کیفیت و مشخصات این محمولهها مطابق استاندارد سختگیرانه این کشور نیست و به همین دلیل فعلاً بلوکه شدهاند.»
تکرار تجربه تلخ پسته
این مسئول صنفی با یادآوری ماجرای سال گذشته برگشت پسته ایران از اتحادیه اروپا به دلیل آلودگی آفلاتوکسین گفت: «نباید اجازه دهیم ماجرای پسته این بار برای زعفران تکرار شود. حتی تأخیر یک روزه در ارسال کالا بهتر از تجربه دوباره چنین بحرانهایی است.»
به گفته اردیخانی، زعفران ایرانی خود مبدأ بسیاری از استانداردهای جهانی بوده و کشورهای دیگر شاخصهایشان را از ایران گرفتهاند. با این حال، رعایت ناقص همین استانداردها در صادرات اخیر باعث شده طلای سرخ ایران نتواند آزمون گمرک چین را پاس کند.
اهمیت آزمایش کامل قبل از صادرات
وی تأکید کرد آزمونهای زعفران – از تست رنگ تا سایر شاخصها – پیچیدگی زیادی ندارد، اما سختگیری داخلی میتواند تضمینکننده موفقیت در بازارهای جهانی باشد. او خواستار آن شد که بهجای نمونهگیری تصادفی، تمام بستههای صادراتی بررسی و تایید شوند؛ چرا که سالانه بین ۳۰ تا ۴۰ تن زعفران – معادل ۱۰ تا ۱۵ درصد کل تولید کشور – به بازار چین ارسال میشود و هر خطا، خسارت قابلتوجهی به صادرات وارد میکند.
هشدار درباره اعتبار برند ایران
اردیخانی یادآور شد که هر محصول ایرانی در بازار مقصد، نماینده اعتبار ملی است: «وقتی محمولهای وارد گمرک چین میشود، نام ایران بر آن ثبت شده است، نه صرفاً نام یک شرکت. تکرار چنین تخلفاتی میتواند وجهه صادرات کشور را مخدوش کند و فرصت را از دیگر صادرکنندگان بگیرد.»
با آغاز فصل برداشت زعفران و اوجگیری آن در آبان ماه، این هشدار بیش از پیش جدی است؛ بازار چین از اصلیترین مقاصد صادراتی ایران است و بیتوجهی به استاندارد میتواند آن را به دروازهای بسته برای طلای سرخ ایران تبدیل کند.