اختصاصی سرانه؛
یک پرس املت ساده چند؟/ خداحافظی با صبحانه محبوب و ارزان‌قیمت ایرانی‌ها
در دورانی که گرانی و تورم به بخش‌های مختلف سبد معیشتی خانوارها نفوذ کرده، حالا به نظر می‌رسد ساده‌ترین و نوستالژیک‌ترین وعده غذایی ایرانیان، یعنی «املت»، نیز از این قاعده مستثنی نمانده و به یک کالای نیمه‌لوکس در منوی کافه‌ها و رستوران‌های شهری بدل شده است. بررسی منوهای مختلف نشان می‌دهد که قیمت یک پرس املت ساده از حدود ۱۶۰ هزار تومان آغاز شده و در برخی موارد با افزودن مخلفات و تغییر در سبک سرو، تا رقم باورنکردنی ۳۳۰ هزار تومان نیز به فروش می‌رسد. این جهش قیمت، که زمانی برای یک وعده غذای کامل و مفصل پرداخت می‌شد، زنگ خطری جدی برای قدرت خرید مردم و حذف تدریجی لذت‌های کوچک و روزمره از زندگی شهری است.
نگاهی دقیق‌تر به منوی چند کافه و رستوران، ابعاد این گرانی را به وضوح نشان می‌دهد. در حالی که یک «املت ایرانی» متشکل از دو عدد تخم‌مرغ، گوجه پخته‌شده و فلفل دلمه‌ای با سه تکه نان سنگک با قیمت ۱۵۹,۵۰۰ تومان عرضه می‌شود، در جای دیگر یک «املت گوجه ایرانی» با سه تخم‌مرغ و سس مخصوص، برچسب قیمت ۲۱۹,۰۰۰ تومانی خورده است. این افزایش قیمت تنها به تعداد تخم‌مرغ محدود نمی‌شود. با خلاقیت کافه‌داران و افزودن مواد اولیه متنوع، قیمت‌ها به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، «املت ادرس» که شامل دو تخم‌مرغ، قارچ، اسفناج، پنیر ورقه‌ای و دورچین پوره سیب‌زمینی و سیب‌زمینی سرخ‌شده است، با قیمت ۲۷۹,۵۰۰ تومان به مشتریان ارائه می‌شود. اوج این ماجرا، «املت ایرانی» دیگری است که با دورچینی کامل شامل پنیر فتا، زیتون، ریحان و یک چای کیسه‌ای، با قیمت خیره‌کننده ۳۳۰,۰۰۰ تومان در منو جای گرفته است.
هزینه تمام‌شده یا ارزش افزوده کافه‌نشینی؟
صاحبان کسب‌وکار، افزایش سرسام‌آور هزینه مواد اولیه مانند تخم‌مرغ، گوجه‌فرنگی، روغن، نان و به خصوص هزینه‌های سربار مانند اجاره‌بهای سنگین مغازه، دستمزد پرسنل و قبوض انرژی را دلایل اصلی این قیمت‌گذاری می‌دانند. با این حال، به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از این قیمت به «ارزش افزوده» فضا و تجربه کافه‌نشینی بازمی‌گردد. سرو غذا در ظروف خاص، دورچین‌های متنوع و جذاب، و فضاسازی کافه‌ها، همگی هزینه‌هایی هستند که نهایتاً روی قیمت تمام‌شده یک پرس املت ساده سرشکن می‌شوند. برای نمونه، یک «املت مخصوص دو نفره» با ۴ تخم‌مرغ و دو عدد کوکتل گوشت به قیمت ۲۷۸,۰۰۰ تومان عرضه می‌شود که نشان می‌دهد حجم و مواد اولیه بیشتر، لزوماً به معنای دو برابر شدن قیمت نیست و بخشی از هزینه مربوط به تجربه کلی است.
این قیمت‌ها واکنش‌های گسترده‌ای را در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی به همراه داشته است. بسیاری از کاربران با مقایسه قیمت یک پرس املت با هزینه سایر کالاها یا حتی یک وعده غذای اصلی مانند چلوکباب در سال‌های نه چندان دور، از کاهش شدید قدرت خرید خود گلایه می‌کنند. املت، که همواره به عنوان غذایی سریع، ارزان و در دسترس شناخته می‌شد، اکنون برای بخش بزرگی از جامعه به یک گزینه لوکس برای صبحانه در خارج از منزل تبدیل شده است. این روند نه تنها یک مسئله اقتصادی، بلکه یک پدیده اجتماعی است که نشان می‌دهد چگونه تورم می‌تواند ساده‌ترین بخش‌های فرهنگ غذایی و تفریحات روزمره مردم را هدف قرار داده و بازتعریف کند.
