فرصت گازی روسیه در دستان ایران/ بزرگ‌ترین موقعیت صادراتی در حال هدررفت است!
تحریم‌های نفت و گاز روسیه پس از جنگ اوکراین، ساختار بازار انرژی جهانی را به‌طور اساسی دگرگون کرده است.
اکنون بسیاری از کشورها از اروپا تا شرق آسیا در جست‌وجوی منابع جایگزین هستند و ایران، به‌عنوان دارنده یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز و نفت جهان، می‌تواند بازیگر جایگزین در این میدان شود؛ مشروط بر آن‌که از ظرفیت‌های خود به‌درستی بهره گیرد.
براساس ارزیابی محمود خاقانی، کارشناس بین‌المللی انرژی، شرایط فعلی می‌تواند بهترین پنجره ورود ایران به بازار گاز جهان باشد. به گفته او، کشورهای خریدار از جمله چین، هند و حتی برخی اقتصادهای اروپایی، روند خرید نفت و گاز روسیه را کاهش داده‌اند و به دنبال مسیرهای تازه هستند. در این میان، ایران اگر قصد دارد از این خلأ بهره ببرد، باید سرمایه‌گذاری کلان و فناورانه در بخش گاز انجام دهد تا بتواند هم تنوع در سبد انرژی ایجاد کند و هم وابستگی مزمن به درآمدهای نفتی را کاهش دهد.
او می‌گوید، موقعیت جغرافیایی ایران برای انتقال گاز به بازارهای هدف بی‌نظیر است و اگر محدودیت‌های بانکی و فنی رفع شود، امکان اجرای پروژه‌های گازی مشترک با کشورهای منطقه وجود دارد. به‌ویژه با رشد تقاضای جهانی برای گاز مایع (LNG)، ایران می‌تواند سهم صادراتی خود را بازیابی کند؛ سهمی که به‌دلیل تحریم و فقدان فناوری استخراج مدرن سال‌ها از رقبا عقب مانده است.
اما در سوی مقابل، رقبای منطقه‌ای ایران بیکار ننشسته‌اند؛ از عربستان و عراق گرفته تا الجزایر و نیجریه در آفریقا و حتی ونزوئلا در آمریکای لاتین، همگی در حال افزایش ظرفیت تولید برای جذب مشتریان غیرروسی هستند. نتیجه این رقابت فشرده، کاهش حاشیه سود صادراتی کشورهایی است که با محدودیت‌های مالی و فناوری روبه‌رو هستند.
خاقانی هشدار می‌دهد، اگر تحریم‌ها علیه روسیه تداوم پیدا کند، فرصت انرژی ایران کوتاه‌مدت خواهد بود؛ چون نبود نقشه سرمایه‌گذاری واقعی در گاز، باعث می‌شود پنجره طلایی به سرعت بسته شود. به گفته او، موفقیت در این عرصه تنها در صورتی ممکن است که موانع داخلی، ضعف در سیاست خارجی و چالش‌های بین‌المللی برطرف شود. ایران با جذب تکنولوژی و سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند نه‌فقط سهم بازار انرژی را افزایش دهد بلکه در توازن قدرت جهانی انرژی نقش تعیین‌کننده‌تری ایفا کند.
