تهدید جدید برای بازار گاز روسیه و ایران
آمریکا از متحدان خود، از جمله ترکیه، خواسته است که روابط انرژی خود را با مسکو و تهران قطع کنند. این درخواست در حالی مطرح شده که ترکیه در حال تغییر رویکرد خود در تأمین انرژی است و به دنبال تبدیل شدن به مرکز گاز منطقه‌ای با استفاده از گاز طبیعی مایع (LNG) و کاهش وابستگی به گاز روسیه و ایران است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی جدید به فشارهای آمریکا بر متحدان خود، به‌ویژه ترکیه، برای قطع روابط انرژی با روسیه و ایران پرداخته است. واشنگتن از رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، خواسته است تا خرید انرژی از روسیه را کاهش دهد. در دیداری که در ۲۵ سپتامبر در کاخ سفید برگزار شد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به اردوغان تاکید کرد که باید روابط انرژی با مسکو را محدود کنند.
در این میان، ترکیه به دنبال تنوع منابع تأمین انرژی خود است تا از وابستگی به گاز روسیه و ایران بکاهد و در راستای تبدیل به یک مرکز گازی منطقه‌ای گام بردارد. طبق گزارش‌ها، ترکیه قصد دارد تا در آینده‌ای نزدیک بخش بزرگی از گاز طبیعی مایع (LNG) وارداتی خود را به اروپا باز صادرات کند، در حالی که از گاز روسیه و ایران برای تأمین نیازهای داخلی خود استفاده خواهد کرد.
روسیه هنوز بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز ترکیه است، اما سهم این کشور از بازار انرژی ترکیه در حال کاهش است. از بیش از ۶۰ درصد در دو دهه پیش، سهم روسیه به ۳۷ درصد در نیمه اول سال ۲۰۲۵ رسیده است. بیشتر کشورهای اروپایی، پس از تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، واردات گاز از روسیه را متوقف کرده‌اند.
قراردادهای روسیه در حال پایان
قراردادهای بلندمدت خطوط لوله روسیه برای تأمین گاز ترکیه در حال نزدیک شدن به تاریخ انقضا هستند. ترکیه از طریق خطوط لوله بلو استریم و ترک‌استریم سالانه ۲۲ میلیارد مترمکعب گاز از روسیه وارد می‌کند. این قراردادها به زودی به پایان می‌رسند و ترکیه قصد دارد برای گازهای مورد نیاز داخلی، شرایط انعطاف‌پذیرتری با مسکو فراهم کند.
همچنین، قرارداد ۱۰ میلیارد مترمکعبی گاز ایران در سال ۲۰۲۴ به پایان می‌رسد، در حالی که قراردادهای گازی جمهوری آذربایجان تا سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۳۳ ادامه خواهد یافت.
گسترش واردات LNG و قراردادهای جدید
ترکیه در حال گسترش واردات LNG است و شرکت دولتی TPAO تولید از میدان‌های گازی داخلی را افزایش داده است. به گزارش رویترز، ترکیه قراردادهای LNG به ارزش ۴۳ میلیارد دلار با تأمین‌کنندگان آمریکایی امضا کرده است، از جمله یک توافق ۲۰ ساله با شرکت مرکوریا در سپتامبر.
این کشور همچنین ظرفیت واردات سالانه ۵۸ میلیارد مترمکعب LNG را ایجاد کرده که به‌طور کامل می‌تواند نیاز گازی داخلی آن را تأمین کند.
تحولات بازار و نظرات کارشناسان
کارشناسان معتقدند که ترکیه می‌تواند واردات گاز از روسیه را قطع کند، اما به دلیل رقابتی بودن قیمت گاز روسیه، این کار را نخواهد کرد. به گفته الکسی بلوگوریف، تحلیل‌گر موسسه انرژی و مالی مسکو، ترکیه همچنان از گاز روسیه به‌عنوان گزینه‌ای برای تأمین نیازهای داخلی خود استفاده خواهد کرد و پس از آن می‌تواند از گاز LNG وارداتی برای صادرات به اروپا استفاده کند.
وزیر انرژی ترکیه نیز در مصاحبه‌ای تأکید کرد که ترکیه به گاز از تمامی تأمین‌کنندگان موجود نیاز دارد و باید از منابع مختلف انرژی بهره‌برداری کند.
