وزارت نیرو: بدمصرفها منتظر قرمز شدن چراغ باشند؛ تعرفههای سنگین و خاموشی در انتظار!
مدیریت مصرف برق با تعرفه پلکانی و کنتورهای هوشمند برای اجرای عدالت در پرداخت.
رویکردهای وزارت نیرو در مدیریت مصرف برق؛ از تشویق تا برخورد با بدمصرفها
تبیین مفهوم بدمصرفی و مصادیق آن
مدیریت بهینه مصرف برق، افزایش بهرهوری و تضمین عدالت در توزیع انرژی، از اولویتهای اصلی سیاستهای وزارت نیرو در سالهای اخیر بوده است. در همین راستا، عبدالامیر یاقوتی، مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و خدمات مشترکین توانیر، به تشریح رویکردهای این وزارتخانه نسبت به مشترکان پرمصرف و بدمصرف پرداخت و بر اقدامات بازدارنده و تشویقی برای اصلاح الگوی مصرف تأکید کرد.
یاقوتی مفهوم «بدمصرفی» را به معنای استفاده اسرافکارانه و غیرضروری از برق دانست که منجر به هدررفت انرژی میشود. وی نمونههایی از این رفتارها را شامل استفاده از نورپردازیهای غیرضروری در نمای ساختمانها و مغازهها، روشن گذاشتن لامپهای اضافه در معابر و فضاهای داخلی، و باز گذاشتن پنجرهها هنگام استفاده از تجهیزات گرمایشی برشمرد. به گفته وی، این نوع مصرف علاوه بر اتلاف منابع ملی، فشار مضاعفی بر شبکه برق در ساعات اوج بار وارد کرده و ناترازی تولید و مصرف را تشدید میکند.
تفاوت پرمصرفی و بدمصرفی
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و خدمات مشترکین توانیر، «پرمصرفی» را لزوماً به معنای اسراف ندانست و آن را ناشی از استفاده از لوازم خانگی غیربهینه یا تجهیزات کمبازده عنوان کرد. وی یخچالها و کولرهایی با رده انرژی نامناسب را مثال زد که حتی با مصرف منطقی، برق بیشتری نسبت به استانداردهای روز مصرف میکنند. در چنین مواردی، سیاست وزارت نیرو بر آگاهسازی، ترغیب به تعویض تجهیزات فرسوده و کمک به بهینهسازی مصرف استوار است تا خانوارها بدون فشار مالی غیرمنطقی، مصرف خود را تعدیل کنند.
یاقوتی با این حال، مرز میان پرمصرفی و بدمصرفی را در مصرف پنج تا شش برابر الگوی تعیینشده دانست. در این شرایط، رفتار مشترک از پرمصرفی خارج شده و وارد حوزه بدمصرفی میشود. در چنین مواقعی، وزارت نیرو مطابق ضوابط قانونی، علاوه بر اعمال افزایش تصاعدی نرخ برق، اخطارهای لازم را صادر کرده و در صورت تداوم تخلف، از ابزارهای کنترلی مانند محدودکننده جریان و حتی قطع موقت برق استفاده خواهد کرد.
سهم ناچیز اما اثرگذار بدمصرفها
آمارها نشان میدهد که تنها حدود یک درصد از مشترکان در بخش خانگی در رده بدمصرفها قرار میگیرند، اما همین گروه کوچک تأثیر قابلتوجهی بر مصرف کل شبکه دارند. این مشترکان معمولاً در دورههای اوج مصرف، الگویی بسیار بالاتر از حد متعارف دارند و در صورت عدم مدیریت مصرف، متحمل هزینههای بالاتری خواهند شد.
عدالت در پرداختها با قیمتگذاری پلکانی
سیاست اعمال قیمتهای پلکانی-افزایشی با هدف برقراری عدالت در پرداختها طراحی شده است. به این ترتیب، خانوارهای کممصرف از یارانه بیشتری بهرهمند شده و مشترکان پرمصرف سهم واقعیتری از هزینه انرژی را پرداخت میکنند. این رویکرد در بخش تجاری نیز مشابه است؛ واحدهای صنفی با مصرف غیرکارآمد، مشمول سازوکارهای هشدار، تعرفههای تشدیدی و محدودیتهای فنی خواهند بود.
الگوی مصرف در دستگاههای دولتی
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و خدمات مشترکین توانیر بر ضرورت رعایت الگوی مصرف در دستگاههای دولتی و ادارات نیز تأکید کرد. مصرف این اماکن به صورت منظم پایش شده و در صورت مشاهده مواردی مانند روشن بودن تجهیزات غیرضروری یا عدم رعایت دمای رفاهی، تذکرات لازم داده میشود. بخش دولتی باید الگوی بهینه مصرف را در عمل به مردم نشان دهد و کاهش هدررفت در این بخش نقش مهمی در مدیریت بار شبکه دارد.
نقش فناوریهای نوین و همکاری مردمی
یاقوتی اهمیت «همکاری مردمی» را در موفقیت طرحهای مدیریت مصرف حیاتی دانست و از نگرش جدید وزارت نیرو مبتنی بر تشویق مشترکان خوشمصرف، فرهنگسازی و سیستمهای نظارت هوشمند سخن گفت. وی تأکید کرد که ابزارهای تنبیهی تنها در صورت بینتیجه بودن روشهای اطلاعرسانی، اخطار و آموزش به کار گرفته میشوند. نصب کنتورهای هوشمند نیز با فراهم کردن امکان نظارت دقیقتر بر رفتار مصرفی مشترکان، به کنترل بدمصرفها و افزایش عدالت در توزیع برق کمک میکند.
در پایان، یاقوتی هدف اصلی وزارت نیرو را ایجاد تعادل در شبکه و جلوگیری از ناترازی با رعایت حقوق همه مشترکان عنوان کرد.
