خیز جنون‌آمیز دلار و سکه: بانک مرکزی کجاست؟
نوسانات بازار ارز و سکه با سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و نرخ دلار و سکه تشدید شد.
بازار ارز و سکه در میانه رکوردهای تازه بدون فرمانده رها شده است و نگاه‌ها حالا به میرداماد دوخته شده‌اند؛ جایی که انتظار می‌رود سکوت سیاست‌گذار ارزی شکسته شود.
ناآرامی در بازار ارز و سکه؛ ضرورت حضور سیاست‌گذار
در روزهایی که قیمت سکه و دلار یکی‌درمیان رکورد تازه می‌زنند و بازار ارز هر صبح با یک شوک جدید بیدار می‌شود، فضای عمومی اقتصاد شبیه خیابانی شده که چراغ‌های راهنمایی‌اش خاموش است. هر کس مسیر خودش را می‌رود و همین بی‌قاعدگی، اضطراب را به جان مردم و فعالان اقتصادی می‌اندازد.
نقش سیاست‌گذار ارزی در آرامش بازار
در چنین موقعیتی، همان‌طور که در تجربه‌های سال‌های گذشته هم دیده‌ایم، غیبت سیاست‌گذار ارزی نه‌تنها بازار را آرام نمی‌کند، بلکه به تشدید رفتارهای هیجانی و سفته‌بازانه می‌انجامد؛ درست همان موجی که حالا در سکه و دلار مشاهده می‌شود.
بانک مرکزی؛ نهاد متولی هدایت انتظارات
بانک مرکزی، طبق مأموریت ذاتی‌اش، تنها نهادی است که هم ابزار نظارت دارد، هم امکان مداخله و هم توان هدایت انتظارات. معنای ساده‌اش این است که وقتی قیمت سکه و دلار ظرف چند روز از مرزهای تعادلی عبور می‌کنند و معامله‌گران با کوچک‌ترین خبر، بازار را بالا می‌برند، نبودِ سیگنال روشن از سوی سیاست‌گذار، خودش یک سیگنال است؛ سیگنالی که بازار آن را «بی‌برنامگی» تفسیر می‌کند.
افزایش مداخله بازارساز؛ گامی در جهت کاهش التهاب
منابع آگاه از افزایش محسوس سطح مداخله بازارساز در معاملات دلار و درهم از صبح امروز خبر می‌دهند. این اقدام، اگرچه می‌تواند التهاب لحظه‌ای بازار را کاهش دهد، اما مادامی که در یک چارچوب منسجم و پایدار قرار نگیرد، اثربخشی‌اش محدود خواهد ماند.
ضرورت مداخله فعال و برنامه‌مند بانک مرکزی
حالا که نرخ‌ها در فاصله‌ای کوتاه جهش‌های غیرمعمول ثبت کرده‌اند، ورود فعال و برنامه‌مند بانک مرکزی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. مداخله‌ای که قرار نیست صرفاً عرضه چند میلیون دلار در بازار باشد؛ بلکه مدیریت هم‌زمانِ نقدینگی ارزی، سامان‌دهی تقاضای سفته‌بازانه، مهار برخوردهای دستوری متناقض و ارائه نقشه راهی شفاف برای ماه‌های آینده است. تجربه نشان می‌دهد وقتی بانک مرکزی «حاضر» است و قواعد بازی را شفاف اعلام می‌کند، حتی بدون تزریق سنگین ارز هم بازار آرام‌تر می‌شود؛ اما وقتی سکوت می‌کند، همین سکوت تبدیل به خوراکی برای دلال‌ها و کانال‌های قیمت‌سازی می‌شود.
خلأ سیاستی و نیاز به حضور مقتدر بانک مرکزی
رکوردهای پی‌درپی سکه و دلار نشانه‌ای از این است که بازار در خلأ سیاستی حرکت می‌کند. وظیفه ذاتی بانک مرکزی این است که چنین خلئی را پر کند؛ نه با واکنش‌های مقطعی، بلکه با یک برنامه روشن، پیوسته و حساب‌شده که انتظارات را مدیریت کند و بازار را از دست سفته‌بازها بیرون بیاورد. آن‌چه امروز نیاز داریم، حضور مقتدر و هوشمند بانک مرکزی است؛ حضوری که اگر چند روز دیگر هم به تأخیر بیفتد، هزینه‌اش نه برای بازار، که برای کل اقتصاد و اعتماد عمومی سنگین‌تر خواهد شد.
