طوفان در راه است: دولت بعد از بنزین، خودروسازان را هدف می‌گیرد؟
شناورسازی قیمت بنزین با هدف اصلاح و کاهش مصرف سوخت، نیازمند نوسازی ناوگان و واردات خودروهای باکیفیت است.
شناورسازی قیمت بنزین، گامی در جهت اصلاح مصرف سوخت؛ اما کافی نیست
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه طرح عرضه بنزین با قیمت شناور می‌تواند بر مصرف روزانه ۲۵ میلیون لیتر اثرگذار باشد، بر لزوم ارتقای کیفیت خودروهای داخلی برای کاهش پایدار مصرف تاکید کرد.
اثرگذاری شناورسازی قیمت بر مصرف سوخت
سید طه حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، در خصوص طرح دولت برای افزایش پلکانی قیمت بنزین اظهار داشت: این اقدام مزایای قابل توجهی برای کشور به همراه خواهد داشت که از جمله آن می‌توان به اثرگذاری بر مصرف ۲۵ میلیون لیتر در روز اشاره کرد. وی با تاکید بر اینکه شناور شدن قیمت بنزین سیاست درستی است، افزود: تعیین قیمت ثابت و دستوری برای بنزین در اقتصادی با تورم بالا، نتیجه مطلوبی ندارد و به مرور زمان فاصله میان قیمت تمام شده و قیمت عرضه افزایش می‌یابد.
مدنی ادامه داد: ثابت کردن قیمت حامل‌های انرژی مانند بنزین، ضد حمایتی بوده و با اصل بازتوزیع ثروت در تضاد است و در نهایت به سود دهک‌های بالای جامعه خواهد شد.
اهمیت ارتقای کیفیت خودروهای داخلی
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با اشاره به کیفیت بسیار پایین خودروهای داخلی به عنوان یکی از عوامل اصلی بالا بودن مصرف بنزین، خاطرنشان کرد: دولت می‌تواند با الزام خودروسازها به تولید خودروهای استاندارد، تا ۵۰ میلیون لیتر در روز مصرف بنزین را کاهش دهد. وی مقایسه متوسط مصرف هر خودرو در اروپا و آمریکا با ایران را نشان‌دهنده کیفیت بسیار پایین و مصرف بالای خودروهای داخلی دانست و افزود: این کیفیت پایین تنها به مصرف بالای سوخت محدود نمی‌شود، بلکه خودروهای داخلی از نظر آلایندگی نیز فاصله زیادی با استانداردها دارند که نتیجه آن را در آلودگی هوا و تعطیلی گسترده مراکز آموزشی و اداری شاهد هستیم.
مدنی با انتقاد از ادامه تولید و استفاده از موتورهای منسوخ شده مانند xu7 و tu3 توسط صنایع خودروسازی، گفت: تولید و به‌کارگیری این موتورها به دلیل آلودگی شدید و مصرف سوخت بسیار زیاد (تا ۱۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر) در بسیاری از کشورهای توسعه یافته ممنوع شده است. وی پرسید: حال که دولت قیمت سوخت را واقعی کرده است، آیا ادامه تولید خودروهایی با این حجم مصرف و آلایندگی اجحاف در حق مردم نیست؟
چالش‌های نوسازی ناوگان حمل و نقل
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند به میانگین سنی بالای خودروهای موجود در کشور اشاره کرد و گفت: تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای باعث افزایش تعداد خودروهای فرسوده و در نتیجه افزایش مصرف سوخت و آلایندگی شده است. وی با بیان اینکه از ۳۵ میلیون خودروی سواری شخصی در کشور، حدود ۱۳ میلیون دستگاه به سن فرسودگی رسیده‌اند، افزود: دولت نه مشوق‌های مناسبی و نه قوانینی بازدارنده و اجرایی برای اسقاط خودرو در نظر گرفته و موضوع اسقاط و نوسازی خودرو عملاً شکست خورده است. مدنی تاکید کرد: دولت باید هم به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی توجه کند و هم سیاست‌های تشویقی و تنبیهی اسقاط را به طور جدی‌تر دنبال نماید.
لزوم بازنگری در سیاست‌های تعرفه واردات خودرو
مدنی با بیان اینکه شناورسازی قیمت سوخت باید با بازنگری در تعرفه واردات خودرو همراه باشد، تصریح کرد: نمی‌توان قیمت سوخت را برای مردم واقعی کرد اما با اعمال تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی، بازار خودرو را از حالت رقابتی خارج و همه چیز را به نفع خودروسازهای داخلی و به ضرر مردم رقم زد. وی افزود: با این حمایت، نه خودروی با کیفیت و کم مصرف در دسترس اکثریت مردم قرار خواهد گرفت و نه خودروسازها به سمت اصلاح محصولات خود و رقابتی کردن این محصولات خواهند رفت.
عدم امکان اتکا به خودروهای گازسوز و برقی در شرایط فعلی
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در ادامه به موضوع سوق دادن مصرف خودروها از بنزین به گاز و برق پرداخت و اظهار داشت: CNG با چالش‌های متعددی از جمله ضعف در زیرساخت‌ها و کمبود گاز در فصول سرد روبرو است. وی برقی‌سازی خودروها را نیز با چالش‌های بسیار بیشتری از جمله مشکل تامین برق و کمبود جایگاه‌های شارژ دانست و گفت: در گاز و برق، علاوه بر ناترازی، کمبود جایگاه‌های عرضه نیز مانع بزرگی برای توسعه سریع این سمت می‌شود.
ضرورت توجه به اصول حکمرانی خوب
مدنی در پایان بر ضرورت توجه به اصول حکمرانی خوب برای حفظ سرمایه‌های اجتماعی پس از افزایش قیمت بنزین تاکید کرد. وی شفافیت، مشارکت، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی را از جمله اصول کلیدی حکمرانی خوب برشمرد و افزود: دولت باید رویه‌هایی که طبق آن به جمع‌بندی اجرای طرح شناورسازی قیمت بنزین رسیده است را اعلام کند و در خصوص ابهامات و چالش‌های مطرح شده پاسخگو باشد. وی با اشاره به اینکه متن طرح شناورسازی قیمت بنزین با ابهاماتی مواجه بود، خواستار شفافیت بیشتر در این زمینه شد.
