طلا بدون موجودی ممنوع! / جزئیات شوکه‌کننده از الزام پلتفرم‌ها به نمایش لحظه‌ای ذخایر
قانون جدید فروش آنلاین طلا با هدف مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی ابلاغ شد.
با ابلاغ آیین‌نامه جدید دولت، دوره فروش‌های بدون پشتوانه در پلتفرم‌های آنلاین طلا به پایان می‌رسد. مطابق این مقررات، سکوهای فروش آنلاین تنها در صورتی مجاز به عرضه طلا هستند که معادل میزان فروش لحظه‌ای خود، ذخیره فیزیکی طلا را در سپرده‌های بانکی داشته باشند و این موجودی به صورت آنی اعلام و به‌روزرسانی شود.
ساماندهی معاملات آنلاین طلا و نقره
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ مهر ماه سال جاری، «دستورالعمل اجرایی خرید و فروش طلا و نقره به صورت برخط» را به وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، اطلاعات، دادگستری، امور اقتصادی و دارایی، ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی، دادستانی کل کشور، سازمان تعزیرات حکومتی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، دبیرخانه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و بانک مرکزی جمهوری اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۴ آبان ماه ابلاغ کرد. هدف از این دستورالعمل، ساماندهی و تنظیم معاملات طلا و نقره در بستر پلتفرم‌های خرید آنلاین است و نهادهای ذی‌ربط مهلت یافته‌اند تا بستر اجرایی آن را در اسرع وقت فراهم کنند.
توضیحات عضو هیات رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر
محمد کشتی‌آرای، عضو هیات رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران، در این باره اظهار داشت: با توجه به رخدادهای سال‌های اخیر و زیان‌های وارده به سرمایه‌گذاران، نهادهای نظارتی تصمیم به ساماندهی فعالیت فروش آنلاین طلا و معاملات مرتبط گرفتند. بر این اساس، بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط با همکاری یکدیگر، آیین‌نامه‌ای را تدوین کردند که پس از تصویب هیئت وزیران، برای اجرا ابلاغ شد.
نقطه قوت آیین‌نامه: الزام به ذخیره موجودی فیزیکی
کشتی‌آرای با اشاره به نقاط قوت این آیین‌نامه، افزود: بر اساس این مقررات، «اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی» مرجع صدور مجوز برای فعالان حوزه فروش آنلاین طلا تعیین شده و متقاضیان از طریق درگاه ملی مجوزها اقدام خواهند کرد. یکی از مهم‌ترین محورهای این قانون، الزام پلتفرم‌ها به اعلام و تطبیق «موجودی طلای قابل فروش در لحظه» است. به این معنا که هر میزان طلایی که پلتفرم در لحظه به فروش می‌رساند، باید معادل فیزیکی آن را در سپرده خود نزد بانک کارگشایی یا بانک مرکزی داشته باشد. در صورت فروش بیش از موجودی، پلتفرم موظف است بلافاصله نسبت به شارژ موجودی اقدام نماید. این سازوکار به عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط قوت قانون، مورد استقبال فعالان بازار قرار گرفته است.
مجوزدهی و استانداردسازی عیار طلا
این عضو هیات رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران همچنین بیان کرد: حدود دو تا سه ماه است که امکان دریافت این مجوزها فراهم شده و اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی مسئولیت صدور آن‌ها را بر عهده دارد. علاوه بر این، «قانون ملی استاندارد» حداقل عیار مجاز برای فروش طلا را ۱۸ عیار (۷۵۰) و حداکثر را ۲۴ عیار (۹۹۵) تعیین کرده است. بر همین اساس، هیئت دولت نیز در مصوبه اخیر خود، تنها معامله طلا با عیار ۷۵۰ و نقره با عیار ۹۹۵ را در بستر پلتفرم‌ها مجاز دانسته و انجام معاملات طلا با عیارهای دیگر را ممنوع اعلام کرده است.
کشتی‌آرای تاکید کرد: این محدودیت صرفاً شامل پلتفرم‌های آنلاین است و بر بازار فیزیکی تاثیری ندارد. هدف از این اقدام، استانداردسازی معاملات و جلوگیری از رواج عیارهای غیرمتعارف طلا، مانند عیارهای ۷۳۵ یا ۷۸۸ که پیش‌تر در طلای آب‌شده رایج بود، است.
ساعت کاری پلتفرم‌ها و چالش‌های پیش رو
در خصوص ساعت کاری این پلتفرم‌ها و چالش‌های مربوطه، وی تصریح کرد: تعیین دقیق ساعت فعالیت و امکان انجام معاملات برخط به ضوابطی موکول شده که قرار است توسط بانک مرکزی تدوین شود. دلیل این امر، احتمال وجود مشتریان خارجی برای برخی پلتفرم‌ها و انجام معاملات بر اساس قیمت جهانی اونس است. با توجه به اختلاف زمانی بین کشورها، تعیین یک دامنه زمانی مشخص برای معاملات نیازمند بررسی‌های کارشناسی دقیق‌تر است که این موضوع همچنان در دست بررسی کارشناسی قرار دارد.
مقابله با پولشویی و فرار مالیاتی
این عضو هیات رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران، محدودیت در انتقال دارایی از حساب یک کاربر به حساب کاربر دیگر در پلتفرم‌ها را یکی دیگر از نکات مهم این قانون دانست. وی گفت: طبق قانون، خرید و فروش صرفاً باید از طریق حساب شخصی انجام شود و انتقال دارایی به حساب فرد دیگر مجاز نیست. این اقدام با هدف جلوگیری از پولشویی و افزایش شفافیت، به‌ویژه در ارتباط با اجرای قانون «مالیات بر عایدی سرمایه» صورت گرفته است. زیرا، اختلاف قیمت خرید و فروش طلا برای معامله‌گران در حجم بالا، مشمول مالیات خواهد شد و ثبت تمامی تراکنش‌ها در حساب شخصی برای جلوگیری از سوءاستفاده ضروری است.
تاثیر مقررات جدید بر بازار طلا
کشتی‌آرای در پاسخ به این پرسش که آیا وضع این مقررات موجب رونق بازار فیزیکی طلا خواهد شد یا خیر، توضیح داد: اجرای کامل و نظارت دقیق بر این مقررات احتمالا به زمان بیشتری نیاز دارد، اما از دی ماه امسال با الکترونیکی شدن کلیه معاملات، کنترل‌پذیری بازار افزایش خواهد یافت. تجربه چند سال گذشته، از جمله معاملات طلا در بورس، نشان داده است که مشتریان پلتفرم‌های آنلاین و بازار فیزیکی متفاوت هستند و معمولاً این دو بازار اثر مستقیم و قابل‌توجهی بر یکدیگر ندارند. بنابراین، هر کدام مخاطبان خاص خود را دارند و انتظار نمی‌رود فعالیت یکی جایگزین یا مزاحم دیگری شود.
