شوک بزرگ به سفره خانوار: شیر خام ۳۵ هزار تومان شد! مقصر گرانی لبنیات کیست؟

افزایش بی‌سابقه قیمت شیر خام، چالش‌های متعددی را برای دامداران، صنایع لبنی و مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است.

رشد ۵۲ درصدی قیمت شیر خام

محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران، از افزایش قابل توجه قیمت شیر خام خبر داد. وی اعلام کرد که نرخ شیر خام در ماه‌های مهر و آبان امسال، مسیری افزایشی را طی کرده و از ۲۳ هزار تومان در ابتدای خردادماه به ۳۵ هزار تومان در دامداری‌ها رسیده است. با احتساب کرایه حمل، این رقم تا ۳۶ هزار تومان نیز افزایش یافته است. این رشد قیمت، معادل حدود ۵۲ درصدی نرخ شیر خام محسوب می‌شود.

تأثیر ۵۲ درصدی بر قیمت محصولات لبنی

سخنگوی انجمن صنایع لبنی با اشاره به اینکه حدود ۶۰ درصد از هزینه‌های تولید محصولات لبنی به قیمت شیر خام وابسته است، تصریح کرد که این افزایش ۵۲ درصدی، تأثیری حدود ۳۰ درصدی بر قیمت تمام‌شده محصولات خواهد داشت.

کاهش تولید به دلیل شیوع بیماری‌های دامی

یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها، کاهش تولید شیر خام عنوان شده است. شیوع بیماری تب برفکی در دامداری‌ها منجر به کاهش تولید شده است. بر اساس گزارش‌های دریافتی از دامداران، این بیماری به‌طور متوسط حدود ۱۰ درصد از تولید شیر کشور را کاهش داده است. شدت این کاهش در مناطق مختلف متفاوت گزارش شده است.

جهش قیمت علوفه؛ عاملی دیگر

مشکلات دامداران در تأمین علوفه از طریق سامانه بازارگاه، عاملی مهم در افزایش قیمت‌ها بوده است. کمبود عرضه در بازارگاه، دامداران را ناگزیر به تهیه علوفه از بازار آزاد کرده که این امر منجر به حداقل دو برابر شدن قیمت علوفه در سطح بازار شده است. این افزایش قیمت، علاوه بر تولید شیر خام، بر بخش‌هایی مانند پرورش مرغ و تولید تخم‌مرغ نیز تأثیرگذار بوده است.

محدودیت‌های صادراتی و فشار بر بازار داخلی

افزایش صادرات شیر خشک در ماه‌های اخیر، فشار تقاضا را بر بازار داخلی شیر خام افزایش داده است. در این راستا، وزارت جهاد کشاورزی برای کنترل بازار داخلی، محدودیت‌هایی را اعمال کرده است؛ از جمله انحصاری کردن صادرات شیر خشک برای واحدهای تولیدکننده و حذف برخی کارت‌های بازرگانی از شبکه صادرات. این اقدامات با هدف کاهش فشار بر بازار داخلی و کنترل قیمت‌ها صورت گرفته است.

کاهش توان خرید خانوارها و افت مصرف

افزایش قیمت‌ها، توان خرید خانوارها را کاهش داده و منجر به ایجاد ناترازی میان درآمد و هزینه شده است. با توجه به ثابت بودن حقوق بسیاری از خانواده‌ها، افزایش هزینه‌ها، مصرف لبنیات را در جامعه کاهش داده است.

کاهش تخصیص ارز و افزایش قیمت نهاده‌های دامی

کاهش تخصیص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی از جمله علوفه، فشار بیشتری را بر تولیدکنندگان وارد کرده است. بر اساس اطلاعات موجود، حدود سه میلیارد دلار کمتر از سال گذشته به این بخش اختصاص یافته که منجر به افزایش قیمت نهاده‌های دامی شده است.