مقصران آلودگی هوا به جان هم افتادند

در تازه ترین خبرها سخنگوی انجمن سازندگان قطعات خودرو با تاکید بر اینکه بخش مهمی از خرابی‌های موتور و قطعات خودرو ناشی از سوخت بی‌کیفیت است، از دولت خواست همزمان با مطالبه ارتقای استاندارد قطعات به یورو۵، کیفیت سوخت را نیز به همین سطح برسانند. قطعه سازان ریشه تمام مشکلات را در سوخت غیراستاندارد میدانند و کیفیت قطعات را از صف مقصران تشدید آلودگی هوا خارج می‌کنند. 

اخطار رئیس‌جمهور به خودروسازان درباره الزام اصلاح موتور و کاهش مصرف سوخت در حالی صادر شده که همین چند روز پیش معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حاشیه سومین نشست بررسی چالش ها و راهکارهای مدیریت بیمار محور دیابت که به مناسبت روز جهانی دیابت در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد با اشاره به وقوع سالانه بیش از ۵۷ هزار مورد مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور، گفت: تولید خودروهای بی‌کیفیت با مصرف سوخت بالا یکی از مهمترین عوامل اصلی آلودگی هواست ، بهتر است خودروسازان از تولید خودروهای بی‌کیفیت دست بردارند.

به گزارش شانا خبرگزاری رسمی وزارت نفت، تابستان ۱۴۰۴ با افزایش محسوس مصرف بنزین همراه بود؛ آمارهای ارائه شده از سوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نشان می‌دهد که تقاضای مصرف بنزین در تیر امسال با میانگین مصرف روزانه ۱۲۳.۵ میلیون لیتر بنزین آغاز شد و در مرداد با افزایش ۱۲ درصدی مصرف نسبت به تیر به ۱۳۷.۷ میلیون لیتر افزایش و در شهریور با میانگین مصرف ۱۴۱.۷ میلیون لیتر در روز به اوج رسید.

همچنین همین مصرف در آبان ۱۴۰۴ به ۱۳۲ میلیون لیتر رسیده است و در روزهای سرد سال از این هم بیشتر می‌شود. متوسط مصرف سوخت خودروهای سواری تولید داخل ۸ تا ۱۰ لیتر در صد کیلومتر است؛ این در حالی است که میانگین جهانی حدود ۵ لیتر و در اروپا زیر ۵ لیتر است. بیش از ۶۵ درصد خودروهای در حال تردد در کشور مصرفی بالای ۸لیتر دارند و ناوگان فرسوده بالای ۱۰ سال که ۴۲ درصد کل خودروها را تشکیل می‌دهد، به تنهایی روزانه حدود ۵۰ میلیون لیتر بنزین می‌سوزاند. اگر متوسط مصرف سوخت خودروهای سواری ایران فقط ۲ لیتر در صد کیلومتر کاهش می‌یافت، سالانه بیش از ۸ میلیارد لیتر صرفه‌جویی می‌شد و هیچ نیازی به این ۶ میلیارد دلار واردات نبود.

به نظر می‌رسد سازندگان قطعات خودرو بخش مهمی از مصرف بالای سوخت و آسیب‌های فنی که به موتور ماشین‌ها و قطعات خودروها وارد می‌شود را پایین بودن کیفیت سوخت می‌دانند و از ریاست جمهوری خواسته اند با ابلاغ سیاست‌های جدید به وزارت نفت و پالایشگاه‌ها، بهبود کیفیت سوخت تولیدی در کشور را به عنوان یک مطالبه، پیگیری کند.

درحالی که از قطعه سازان با دفاع از کیفیت تولید قطعه از دولت می‌خواهند همزمان با مطالبه ارتقای استاندارد قطعات به یورو۵، کیفیت سوخت را نیز به همین سطح برسد؛ بسیاری از کارشناسان تاکید دارند این فاجعه ریشه در سیاست‌های چندین دهه خودروسازی انحصاری دارد.

شرط و شروط تخصیص ارز

بعد دیگری از اخطار مسعود پزشکیان به خودروسازان مربوط به مشروط کردن تخصیص ارز و صدور مجوز تولید به خودروسازان است که به گفته پزشکیان « اگر در یک بازه زمانی معقول موتور خودروها اصلاح نشود و مصرف سوخت به سطح قابل‌قبول نرسد، دولت مجبور است در سیاست تخصیص ارز و صدور مجوز تولید بازنگری کند.»

خط و نشان رییس جمهوری برای برچیدن سفره ارزی خودروسازان درحالی عنوان شده که براساس گزارش بانک مرکزی  میزان تخصیص ارز به بخش های مختلف اقتصادی از سوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران صنایع حمل و نقل و خودرو با دریافت ۵.۵ میلیارد دلار ارز، ۱۵ درصد از کل ۳۶.۸ میلیارد دلار ارز تأمین‌شده توسط بانک مرکزی از ابتدای سال تا ۲۶ آبان را به خود اختصاص دادند.

از ابتدای سال جاری تا ۲۶ آبان‌ماه، در حالی بیش از ۳۶ میلیارد و ۸۵۹ میلیون دلار ارز برای واردات انواع کالاهای اساسی، دارو، محصولات صنعتی و خدمات توسط بانک مرکزی تامین شده است که صنایع حمل و نقل و خودرو با دریافت ۵.۵ میلیارد دلار، به تنهایی ۱۵ درصد از کل ارز اقتصاد کشور را دریافت کرده‌اند.