فساد خزنده یا ناکارآمدی؟ چرخه تصمیم‌گیری اقتصادی ایران در آستانه فروپاشی!
سازمان برنامه و بودجه با چالش‌های اقتصادی و بوروکراسی در اصلاحات ساختاری روبروست و نیازمند شایسته‌سالاری در تصمیم‌گیری اقتصادی است.
رئیس پیشین سازمان برنامه و بودجه: ساختار تصمیم‌گیری اقتصادی ایران دچار پیچیدگی و کندی است
بررسی چالش‌های نظام تصمیم‌گیری اقتصادی در ایران
داود منظور، رئیس پیشین سازمان برنامه و بودجه کشور، در برنامه تلویزیونی "چالش‌های نظام تصمیم‌گیری در اقتصاد ایران" به بررسی مسائل و چالش‌های اقتصادی کشور پرداخت. وی با نگاهی کارشناسانه، ساختار پیچیده و کند تصمیم‌گیری در اقتصاد ایران را مورد نقد قرار داد.
تداخل وظایف و کندی روند سیاست‌گذاری
منظور به موضوع شوراهای متعدد و تداخل وظایف نهادها اشاره کرد و آن را عامل ایجاد روندهای کند و فرساینده‌ای دانست که مسیر سیاست‌های اصلاحی را با چالش مواجه می‌سازد. وی تاکید کرد که بی‌توجهی به اصلاح تعدد مراکز تصمیم‌گیر و نبود شفافیت در تقسیم وظایف، عملاً فرآیند سیاست‌گذاری اقتصادی را با مشکل روبرو می‌کند.
جایگاه‌یابی نادرست به‌جای شایسته‌سالاری
وی همچنین به رویکردهای حزبی و گروهی به‌جای شایسته‌سالاری در جایگاه‌یابی اداری اشاره کرد و توضیح داد که چگونه روابط، مصلحت‌جویی و رقابت‌های جناحی باعث می‌شود افراد غیرمتخصص در مناصب کلیدی قرار گیرند و چرخه تصمیم‌گیری را ناکارآمد کنند. این مسئله به گفته وی، به ویژه در سازمان‌های اقتصادی مانند سازمان برنامه و بودجه، آثار مخرب بیشتری دارد.
مقاومت در برابر اصلاحات ساختاری
منظور با اتکا به تجربیات خود، به چالش اصلاح‌گران در تله بوروکراسی اشاره کرد و از مقاومت‌های درونی، بوروکراسی دست و پاگیر و مخالفت ذی‌نفعان قدیمی سخن گفت که مانع هرگونه اصلاح ساختاری می‌شوند. وی نمونه‌هایی از طرح‌های اقتصادی را برشمرد که به‌دلیل همین موانع، هرگز به مرحله اجرا نرسیدند.
ضرورت نقد درون‌سازمانی و رفع انفعال
معاون دولت شهید رئیسی بر ضرورت نقد عملکرد از درون به چالش‌های مجموعه تحت مدیریت خود در سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد و برخی ناکامی‌ها را نتیجه خطاهای تشخیصی و ضعف در هماهنگی میان دستگاه‌ها دانست. وی معتقد است ساختار سنتی تصمیم‌گیری، حتی مدیرانی را که خواستار اصلاح امور هستند، به انفعال می‌کشاند.
محورهای کلیدی برای خروج از بن‌بست تصمیم‌گیری
در پایان، منظور بر چند محور کلیدی برای خروج از "هزارتوی" تصمیم‌گیری تاکید کرد: شفاف‌سازی فرآیندهای تصمیم‌گیری، استقرار نظام شایسته‌سالاری و تدوین و احراز شرایط پست‌های مدیریتی به ویژه در سطح مدیران ارشد، ایجاد نظام واقعی ارزیابی عملکرد مدیران و تقویت سازوکارها و نهادهای نظارتی. وی اضافه کرد که با اصلاحات ساختاری و تغییر در فرهنگ مدیریتی می‌توان از چرخه معیوب تصمیم‌گیری در اقتصاد ایران عبور کرد.
