فاجعه بزرگ در بازار خودروهای برقی آمریکا: زنگ خطر برای غول‌های خودروسازی!
خودروسازان آمریکایی با کاهش تقاضا، چالش‌های زنجیره تأمین و تمرکز بر پیکاپ‌های برقی با مشکل مواجه هستند.
صنعت خودروسازی آمریکا در سراشیبی برقی‌سازی؛ کاهش تقاضا و مشکلات زنجیره تأمین
توقف موقت تولید پیکاپ برقی فورد و عقب‌نشینی غول‌های دیترویت از برنامه‌های بلندپروازانه
روند برقی‌سازی در صنعت خودروسازی آمریکا با سرعتی کمتر از انتظار پیش می‌رود. تازه‌ترین نشانه‌ها حاکی از توقف موقت تولید پیکاپ برقی فورد «اف ۱۵۰ لایتنینگ» به دلیل حادثه‌ای در کارخانه آلومینیوم نیویورک و همچنین عقب‌نشینی هم‌زمان دیگر خودروسازان بزرگ دیترویت از برنامه‌های جسورانه تولید خودروهای الکتریکی است.
فورد، جنرال موتورز و استلانتیس؛ کاهش سرمایه‌گذاری در خودروهای برقی
شرکت فورد موتور در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده است که تمرکز خود را بر تولید نسخه‌های بنزینی و هیبریدی پیکاپ معروف «اف ۱۵۰» قرار داده و هنوز زمان دقیقی برای ازسرگیری خط تولید مدل تمام‌برقی آن در مجتمع صنعتی «روژ» در ایالت میشیگان مشخص نیست. این تصمیم در پی آتش‌سوزی ۱۶ سپتامبر در کارخانه «نولیس» اتخاذ شده که زنجیره تأمین آلومینیوم مورد استفاده در بدنه خودروهای برقی را مختل کرده است. این مسئله تنها به فورد محدود نمی‌شود؛ گزارش‌ها نشان می‌دهد که جنرال موتورز و استلانتیس نیز بخشی از سرمایه‌گذاری‌های سنگین خود بر تولید خودروهای برقی را متوقف کرده و به توسعه پلتفرم‌های بنزینی و هیبریدی بازگشته‌اند. منابع نزدیک به جنرال موتورز حتی از بحث درباره تعلیق موقت برخی پروژه‌های پیکاپ‌های برقی خبر داده‌اند.
کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان؛ عامل اصلی عقب‌نشینی
تحلیلگران صنعت خودرو معتقدند این تصمیمات بازتاب واقعیتی تازه در بازار آمریکاست: کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان برای خودروهای تمام‌برقی و رشد انتظارات نسبت به مدل‌های هیبریدی به عنوان گزینه‌ای کم‌هزینه‌تر و عملی‌تر. گرچه فروش خودروهای برقی در آمریکا طی سال ۲۰۲۴ حدود ۲۶ درصد رشد داشته، اما پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۵ این نرخ رشد به کمتر از ۸ درصد برسد که نشانه‌ای از اشباع اولیه بازار و نیاز به بازنگری در استراتژی‌های تولید است.
چالش‌های فنی، مالی و زنجیره تأمین
پیکاپ لایتنینگ فورد، که نمادی از جاه‌طلبی این شرکت در مسیر برقی‌سازی بود، با چالش‌های متعددی روبرو شده است. مشکلات فنی، هزینه بالای تأمین باتری و افت قیمت نفت در ماه‌های اخیر باعث کاهش حاشیه سود این مدل و جذابیت اقتصادی آن شده است. علاوه بر این، حادثه آتش‌سوزی در کارخانه تأمین‌کننده آلومینیوم نیویورک، بخش مهمی از مواد اولیه مورد نیاز را از چرخه تولید خارج کرده و تولید فورد را با توقف مواجه ساخته است. مقامات اتحادیه‌های کارگری نیز معتقدند که فشار هزینه‌های تولید و نبود تقاضا از سوی بازار، ضرورت بازنگری در استراتژی برقی‌سازی را آشکار می‌سازد.
موانع اقتصادی و اجتماعی در مسیر خودروهای برقی
گذار به خودروهای برقی در آمریکا با موانعی چون عدم توسعه زیرساخت‌های شارژ سریع در بسیاری از ایالت‌ها و قیمت بالاتر خودروهای برقی نسبت به مدل‌های بنزینی مشابه (حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد) روبرو است. برای مثال، نسخه پایه فورد اف ۱۵۰ لایتنینگ با بهای حدود ۵۵ هزار دلار عرضه می‌شود، در حالی که مدل بنزینی آن کمتر از ۴۰ هزار دلار قیمت دارد. کاهش مشوق‌های دولتی نیز بر جذابیت اقتصادی خودروهای برقی برای مصرف‌کنندگان تأثیر منفی گذاشته است. آمارهای وزارت حمل‌ونقل آمریکا نشان می‌دهد سهم خودروهای برقی از فروش کل در نیمه سال ۲۰۲۵ تنها به ۸.۶ درصد رسیده، در حالی که هدف دولت بایدن تا سال ۲۰۳۰، ۵۰ درصد بوده است.
هشدار تحلیلگران و تغییر رویکرد سرمایه‌گذاران
تحلیلگران مالی نیز نسبت به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بخش خودروهای برقی هشدار داده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که هزینه‌های تولید بالا، کاهش تقاضا و فشار بر زنجیره تأمین، سودآوری پروژه‌های برقی را در کوتاه‌مدت تحت‌الشعاع قرار داده است. این وضعیت باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران عمده، وزن پرتفوی خود در خودروسازان سنتی را افزایش داده و از سهام شرکت‌های نوپا در حوزه خودرو برقی فاصله بگیرند.
روندهای جهانی و مقایسه با بازار آمریکا
در سطح جهانی نیز روندهای مشابهی مشاهده می‌شود. در اروپا، خودروسازانی مانند فولکس واگن، رنو و استلانتیس بخشی از تولید برقی خود را کاهش داده و به سمت مدل‌های ترکیبی حرکت می‌کنند. در چین، که بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی جهان است، شرکت‌هایی مانند BYD و NIO همچنان رشد مثبت دارند، اما بازار آمریکا تصویر متفاوتی را نمایش می‌دهد. تقاضا برای وانت‌ها و پیکاپ‌های بنزینی همچنان بالاست و نگرانی از دوام باتری و محدودیت شعاع حرکتی، اعتماد آمریکایی‌ها به خودروهای تمام‌برقی را کاهش داده است.
چشم‌انداز آینده و تأثیر بر سهام
مدیران فورد انتظار دارند تا نیمه نخست سال ۲۰۲۶ تولید الکتریکی اف ۱۵۰ به‌صورت محدود از سر گرفته شود، اما هدف اولیه ۱۵۰ هزار دستگاه در سال محقق نخواهد شد. جنرال موتورز نیز در حال بازنگری در برنامه تولید مدل «سیلورادو EV» و استلانتیس تولید مدل‌های برقی جیپ را کاهش داده است. این تحولات نشانگر بازگشت صنعت خودروی آمریکا از هیجان برقی‌سازی به واقعیت اقتصادی است. در پی انتشار خبر توقف تولید لایتنینگ، سهام فورد حدود ۳.۸ درصد افت کرده، در حالی که سهام جنرال موتورز با رشد خفیف ۰.۵ درصدی مواجه شده است. این امر نشان‌دهنده درک تدریجی سرمایه‌گذاران از مسیر جدید صنعت خودرو است.
رقابت فناوری و اقتصاد؛ انتخابی دشوار برای خودروسازان
آنچه امروز در دیترویت رخ می‌دهد، شاید آغازگر مرحله‌ای تازه در رقابت میان فناوری و اقتصاد باشد. خودروسازان باید میان حفظ سودآوری کوتاه‌مدت و وفاداری به آینده برقی انتخاب کنند. فورد و هم‌قطارانش موقتاً راه نخست را برگزیده‌اند، اما عدم توسعه زیرساخت‌ها در بلندمدت می‌تواند آینده خودروهای برقی را در آمریکا با چالش‌های جدی‌تری مواجه سازد.
