تهران در آستانه بحران آب: خاموشی جیره‌بندی آب و سکوت رسانه‌ها!
خشکسالی شدید تهران منجر به کاهش فشار و جیره‌بندی آب به دلیل فرسودگی زیرساخت و نیاز به مدیریت بحران آب شد.
پایتخت ایران پس از پنج سال خشکسالی متوالی، وارد مرحله‌ای از محدودیت‌های کنترل‌شده آب شده است. این تصمیم در پی کاهش شدید ذخایر آبی سدها و ضرورت حفظ منابع اتخاذ شده است.
کاهش فشار آب در سراسر تهران
وزارت نیرو با تأیید این خبر، اعلام کرده است که برای جلوگیری از هدررفت و مدیریت بهینه منابع آبی، فشار آب در نقاط مختلف پایتخت کاهش یافته است. عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در برنامه زنده تلویزیونی اظهار داشت: «ممکن است مجبور شویم فشار آب را در برخی شب‌ها تقریباً به صفر برسانیم. این اقدام برای مردم دشوار خواهد بود، اما با این روش می‌توانیم حداکثر مقدار آب را ذخیره کرده و میزان هدررفت در شبکه‌های فرسوده را کاهش دهیم.»
فرسودگی زیرساخت‌ها و افزایش نشتی
شبکه آبرسانی تهران، که برخی از بخش‌های آن بیش از یک قرن قدمت دارند، با فرسودگی قابل توجهی روبرو است. علاوه بر این، مسئولان از «شوک‌های ساختاری جزئی در جریان درگیری‌های اخیر» به عنوان عاملی دیگر در آسیب‌دیدگی این زیرساخت‌ها نام برده‌اند. این دو عامل در کنار هم منجر به افزایش نشتی و هدررفت آب شده است.
وضعیت هشدار در سدهای تأمین‌کننده آب پایتخت
مخازن سدهای لتیان و امیرکبیر، دو منبع اصلی تأمین آب تهران، با کاهش شدیدی روبرو شده‌اند. مدیر سد لتیان اعلام کرد که این سد که ظرفیت ذخیره‌سازی ۷۶ میلیون متر مکعب آب را دارد، اکنون تنها حدود ۷ میلیون متر مکعب آب در خود جای داده است. این میزان، پایین‌ترین سطح ذخایر در ۶۰ سال گذشته عنوان شده است. مخزن سد امیرکبیر نیز به کسری از ظرفیت معمول خود رسیده است. مدیر این سد گفت: «در شرایط عادی، حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب ذخیره می‌کردیم. امسال، به دلیل پنج سال متوالی خشکسالی، این حجم هرگز از ۷۸ میلیون متر مکعب فراتر نرفت. اکنون تنها ۱۲ میلیون متر مکعب باقی مانده است؛ اعدادی که در تاریخ این سد بی‌سابقه هستند.»
کاهش ۸۵ تا ۹۵ درصدی بارش‌ها
این وضعیت نشان‌دهنده کاهش شدید ۸۵ تا ۹۵ درصدی بارش‌ها نسبت به میانگین بلندمدت است. بر اساس گزارش مرکز ملی هواشناسی، تهران از ابتدای سال آبی جاری تنها ۱ میلی‌متر باران دریافت کرده است، در حالی که میانگین بارش معمول در این مدت ۲۵ میلی‌متر بوده است. پیش‌بینی‌ها نیز حاکی از عدم بارش مؤثر تا اواخر آبان ماه است.
عدم اطلاع‌رسانی عمومی و راهکارهای خانگی
با وجود این شرایط بحرانی، اطلاع‌رسانی عمومی در این زمینه محدود بوده و برنامه مشخصی برای قطعی آب یا جیره‌بندی رسمی اعلام نشده است. بسیاری از شهروندان تنها زمانی از قطع آب مطلع می‌شوند که شیر آب را باز می‌کنند. برخی از ساکنان با توان مالی بالا، اقدام به نصب مخازن یا پمپ‌های ذخیره‌سازی آب در پشت بام کرده‌اند.
لزوم شفافیت و آمادگی برای زمستان
ناظران محیط زیست بر لزوم شفافیت در اطلاع‌رسانی تأکید دارند تا شهروندان بتوانند برای زمستان پیش رو که احتمالاً طولانی و خشک خواهد بود، آمادگی لازم را کسب کنند. مقامات اعلام کرده‌اند که اقدامات کنونی موقتی بوده و تا اواسط آذرماه، زمان پیش‌بینی اولین بارش قابل توجه، ادامه خواهد داشت. با این حال، احیای کامل مخازن آب ممکن است سال‌ها به طول انجامد.
هشدار درباره «جیره‌بندی خاموش» و واقعیت جدید کم‌آبی
مدیر سد امیرکبیر هشدار داد که «شاهد کاهش ۸۵ درصدی جریان ورودی به حوضه آبریز کرج بوده‌ایم. حتی یک باران خوب هم این مشکل را یک شبه حل نمی‌کند.» بسیاری معتقدند «جیره‌بندی خاموش» در تهران تنها آغاز ماجراست. با تشدید چرخه خشکسالی در ایران تحت تأثیر تغییرات اقلیمی، کلان‌شهری با جمعیتی نزدیک به ۹ میلیون نفر با واقعیت جدیدی روبرو شده است: پایان دوران آب جاری دائمی. مقامات از شهروندان خواسته‌اند تا ضمن نصب مخازن ذخیره‌سازی خانگی، هر قطره آب را صرفه‌جویی کنند.
