پیامدهای اقتصادی مذاکرات ایران و آمریکا در عمان

 اگرچه روایت‌های تهران و واشنگتن درباره ماهیت این مذاکرات همچنان متفاوت است، اما بازارهای مالی و فعالان اقتصادی به‌دنبال نشانه‌هایی از کاهش تنش و احتمال گشایش‌های اقتصادی هستند.

امیدواری محتاطانه در بازارها

گزارش‌ها از برگزاری مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گری عمان باعث شده تا برخی بازارها، به‌ویژه بازار ارز، طلا و بورس، واکنش محتاطانه‌ای نشان دهند. در روزهای اخیر، نوسان قیمت دلار اندکی کنترل‌شده‌تر شده و شاخص بورس نیز با نشانه‌هایی از امیدواری به کاهش فشارهای خارجی، سبزپوش شده است.

کارشناسان معتقدند هرچند احتمال دستیابی به توافقی سریع و جامع بعید است، اما نفس آغاز گفتگو – حتی به‌طور غیرمستقیم – می‌تواند برای اقتصاد ایران پیامدهای کوتاه‌مدت مثبتی به همراه داشته باشد، از جمله:

• کاهش انتظارات تورمی

• ثبات نسبی در بازار ارز

• افزایش حجم معاملات بورس

• تقویت امید به بازگشت سرمایه‌گذاران خارجی

چالش اصلی؛ تحریم‌ها

یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های طرف ایرانی، لغو تحریم‌های اقتصادی به‌ویژه در حوزه انرژی، بانکی و کشتیرانی است. تحریم‌هایی که در سال‌های اخیر اقتصاد ایران را به‌شدت تحت فشار قرار داده‌اند و مانع اصلی در مسیر احیای تجارت خارجی و جذب سرمایه محسوب می‌شوند.

اگر مذاکرات پیش‌رو به نتیجه‌ای ملموس منجر شود، می‌تواند زمینه را برای:

• افزایش صادرات نفت

• دسترسی مجدد به منابع ارزی بلوکه‌شده

• آزادسازی تبادلات بانکی بین‌المللی فراهم کند؛ عواملی که تأثیر مستقیمی بر نرخ ارز، بودجه دولت و رونق تولید داخلی خواهند داشت.

اما اگر شکست بخورد...

در سوی دیگر، اگر این مذاکرات بدون پیشرفت خاصی پایان یابد یا با افزایش تنش‌ها همراه شود، احتمالاً اقتصاد ایران دوباره با فشارهای مضاعف مواجه خواهد شد؛ از جمله تشدید تحریم‌ها، افزایش ریسک سرمایه‌گذاری، رشد دوباره نرخ ارز و گسترش رکود در بخش‌های تولیدی و بازرگانی.

جمع‌بندی

مذاکرات عمان، بیش از آن‌که فعلاً به‌دنبال یک توافق جامع باشد، فرصتی برای سنجش اراده سیاسی دو طرف جهت بازگشت به مسیر دیپلماسی است. با این حال، پیامدهای اقتصادی این مذاکرات – حتی در همین سطح مقدماتی – می‌تواند قابل توجه باشد. بازارها در انتظارند: آیا سیاست، این بار با اقتصاد هم‌مسیر خواهد شد یا دوباره به دور باطل تنش و تحریم بازخواهیم گشت؟