اژدها روی بمب ساعتی مسکن
اژدهای زرد روی یک بمب ساعتی مالی نشسته است. بحران چهار ساله بازار مسکن چین نه تنها متوقف نشده، بلکه در حال عمیق‌تر شدن است و خطر یک «بی‌ثباتی بزرگ» در کل نظام مالی دومین اقتصاد بزرگ جهان را به صدا درآورده است. در یک اقدام اضطراری، پکن در حال بررسی یک بسته حمایتی بی‌سابقه شامل یارانه وام مسکن در سطح ملی، کاهش مالیات و کاهش هزینه‌های معامله است تا از انفجار این بمب جلوگیری کند.
برای درک عمق فاجعه، کافی است به آمار نگاه کنیم. رکود بازار مسکن چین ثروت خانوارها، قدرت خرید و اشتغال را نابود کرده است:
سقوط فروش و سرمایه‌گذاری:
با وجود تمام تلاش‌های قبلی، فروش مسکن از سه ماهه دوم سال جاری میلادی مجدداً رو به کاهش گذاشته و سرمایه‌گذاری در این بخش سقوط کرده است.
رکورد وام‌های معوق:
بانک‌های چینی در لبه تیغ قرار گرفته‌اند. حجم وام‌های مشکوک‌الوصول (وام‌هایی که احتمال بازپرداختشان کم است) به رکورد تاریخی **۳.۵ تریلیون یوان (معادل ۴۹۲ میلیارد دلار)** رسیده است!
فرار مردم از بدهی:
خانوارها به جای وام گرفتن برای خرید، دیوانه‌وار در حال تسویه بدهی‌های خود هستند. حجم کل وام‌های مسکن در گردش ۳.۹ درصد از اوج خود در اوایل ۲۰۲۳ کمتر شده است.
پدیده «سرمایه منفی»:
صدها میلیارد یوان از وام‌های مسکن در وضعیت «سرمایه منفی» قرار دارند؛ یعنی ارزش خانه از مبلغ باقی‌مانده وام کمتر است! این پدیده اعتماد خریداران را به کلی نابود کرده است.
مهمات جدید پکن در جنگ اقتصادی
سیاست‌گذاران چینی که می‌بینند اقدامات قبلی (مانند کاهش پیش‌پرداخت) شکست خورده، حالا با توپخانه سنگین‌تری به میدان آمده‌اند. سه گزینه اصلی روی میز است:
1. یارانه وام مسکن (برای اولین بار در سطح ملی): دولت بخشی از سود وام خریداران جدید را پرداخت می‌کند تا هزینه خرید را برایشان کاهش دهد.
2. بازگشت مالیات بر درآمد: به وام‌گیرندگان مسکن تخفیف‌های مالیاتی قابل توجهی داده می‌شود.
3. کاهش هزینه‌های معامله: مالیات و هزینه‌های جانبی نقل و انتقال ملک کاهش می‌یابد تا خرید و فروش روان‌تر شود.
خبر بررسی این بسته حمایتی کافی بود تا سهام شرکت‌های ساختمانی چین تا ۳.۳ درصد جهش کند و در مسیر بزرگترین رشد دوماهه خود قرار گیرد.
آیا این بسته نجات کافی است؟ / تردید بزرگ کارشناسان
با وجود این اقدامات، کارشناسان با دیده تردید به ماجرا نگاه می‌کنند. آنها معتقدند مشکل اصلی، کمبود پول نیست؛ بلکه فقدان کامل اعتماد است.
اریک ژو، تحلیلگر اقتصاد بلومبرگ:این تدابیر احتمالاً به اندازه کافی جسورانه نیستند. وام ارزان‌تر کمکی نخواهد کرد اگر مردم اصلاً تمایلی به وام گرفتن نداشته باشند.
جف ژانگ، تحلیلگر شرکت مورنینگ‌استار:این اقدامات می‌تواند خرید را تقویت کند، اما اعتماد خریداران تنها زمانی بازمی‌گردد که شاهد ثبات قیمت‌ها باشند.
پیام تحلیلگران روشن است: تا زمانی که مردم باور نکنند که قیمت‌ها بیش از این سقوط نخواهد کرد، هیچ بسته حمایتی، هرچقدر هم که جذاب باشد، نمی‌تواند آنها را برای خرید یک دارایی در حال افت، متقاعد کند. جهان با نگرانی نظاره‌گر تلاش‌های پکن است، زیرا لرزش‌های این زلزله اقتصادی می‌تواند به تمام بازارهای جهانی سرایت کند.
