سرمایه عظیم در ایران که باید از آن مراقبت کرد
مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیس‌جمهور، در هجدهمین همایش سالانه انجمن علوم‌سیاسی به بررسی چالش‌های موجود در حوزه آموزش علوم سیاسی پرداخت. وی تأکید کرد که یکی از مشکلات اساسی، عدم تمرکز بر مسائل واقعی جامعه و فاصله میان دانشگاه و حوزه اجرا است.
سنایی در این همایش که در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد، بیان کرد که علم در ایران همچنان از جایگاه بالایی برخوردار است، اما افزایش بی‌رویه دانشگاه‌ها و عدم تطابق آموزش‌ها با نیازهای جامعه از چالش‌های جدی این حوزه محسوب می‌شود.
تأثیر فناوری بر آموزش علوم سیاسی
وی با اشاره به نقش فناوری در آموزش، اظهار داشت که امروزه تکنولوژی بر فرآیند یادگیری غالب شده است و دانشگاه‌ها باید دانشجویان علوم سیاسی را به مهارت‌های فناورانه مجهز کنند.
افراط و تفریط در توسعه دانشگاه‌ها
یکی دیگر از مسائل مطرح‌شده، تکثر بی‌رویه دانشگاه‌ها در ایران است. سنایی معتقد است که عدم تعادل در این زمینه باعث رکود علمی شده و توسعه متوازن علوم سیاسی را با چالش مواجه کرده است.
غرب‌زدگی و هویت علمی ایرانی
سنایی همچنین به تأثیرپذیری افراطی از غرب و در مقابل، نگاه کاملاً نفی‌کننده به آن اشاره کرد و خاطرنشان ساخت که علوم سیاسی در ایران هنوز هویت مستقل خود را پیدا نکرده است. برخی رویکردهای دانشگاهی بیش از حد به نظریات غربی وابسته‌اند، درحالی‌که برخی دیگر به‌طور کامل آن‌ها را رد می‌کنند.
تأکید بیش‌ازحد بر دولت در آموزش علوم سیاسی
مشاور رئیس‌جمهور بیان کرد که در آموزش علوم سیاسی، تمرکز بر دولت بیش از ملت است، درحالی‌که پیشرفت کشور نیازمند نقش‌آفرینی همزمان دولت و جامعه مدنی است. وی تأکید کرد که اگر اصلاحات به جای تمرکز صرف بر دولت، بر ملت و نهادهای مدنی نیز معطوف می‌شد، نتایج بهتری حاصل می‌شد.
فضای مجازی و سیاست‌زدایی از جامعه
سنایی با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر سیاست، گفت که امروزه دغدغه‌های مردم به مسائل روزمره معطوف شده و سیاست‌زدایی از جامعه در حال گسترش است. همچنین، نبود یک نظام پایش برای تحقیقات کاربردی در علوم سیاسی از دیگر مشکلات این حوزه محسوب می‌شود.
چالش‌های سیاست‌ورزی و ضرورت شناخت جهان
وی با اشاره به مشکلات موجود در سیاست‌ورزی، عدم وجود اجماع در نظریه حکمرانی را یکی از معضلات اصلی کشور دانست. به گفته او، ایران هنوز به یک الگوی مشخص و بومی در حکمرانی دست نیافته است که بتواند هم معیارهای جهانی و هم ویژگی‌های ایرانی و اسلامی را در بر بگیرد.
سنایی همچنین بر لزوم تغییر نگرش نسبت به جهان تأکید کرد و گفت که اگر کلیشه‌های ذهنی اصلاح نشوند، حرکت کشور به‌سوی پیشرفت کند خواهد شد. او خاطرنشان کرد که بی‌نظمی در جهان رو به افزایش است و این وضعیت، هم تهدید و هم فرصت‌هایی را برای ایران به همراه دارد.
تعاملات بین‌المللی و مفهوم استقلال در دنیای امروز
یکی دیگر از مباحث مطرح‌شده، ایجاد تعادل بین حفظ استقلال کشور و گسترش تعاملات بین‌المللی بود. سنایی معتقد است که استقلال و ارتباط با جهان نباید در تقابل با یکدیگر قرار گیرند. وی تأکید کرد که در شرایط تحریم، خروج از این وضعیت ضروری است، زیرا توسعه اقتصادی، پیش‌نیاز حفظ استقلال ملی است.
نقش جوانان در حکمرانی آینده
در بخش پایانی سخنان خود، سنایی بر اهمیت جوان‌گرایی در سیاست و حکمرانی تأکید کرد. او معتقد است که کشورهای پیشرو اداره امور را به نسل جوان سپرده‌اند و ایران نیز باید ضمن حفظ تجربیات، از ظرفیت‌های جوانان بهره ببرد.
وی در پایان اظهار داشت که آینده کشور به علم و آموزش وابسته است و اگر هنوز جنگ در جهان وجود دارد، به این دلیل است که سیاستمداران آموزش کافی ندیده‌اند. نسل جوان می‌تواند در ایجاد صلح و بهبود حکمرانی نقشی کلیدی ایفا کند.
