همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار
ریسک یک حقیقت اجتناب‌ناپذیر در سرمایه‌گذاری بوده و سرمایه‌گذاری هوشمند زمانی به وقوع می‌پیوندد که تمامی ریسک‌ها به صورت دقیق تحلیل شوند. در حقیقت، یک سرمایه‌گذار هوشمند همیشه برنامه‌ریزی اصولی برای به حداقل رساندن ریسک‌ها دارد. مدیریت ریسک مهم‌ترین عامل در سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و نخستین قدم در مدیریت ریسک، متنوع‌سازی سبد دارایی است. برای انتخاب مناسب‌ترین کلاس دارایی برای سرمایه‌گذاری باید به عوامل مختلفی از جمله میزان تحمل ریسک، مدت زمان حفظ سرمایه و اهداف مالی توجه کنید.
یکی از مهم‌ترین معیارها در تعیین ارزش یک شرکت یا شخص، محاسبه میزان دارایی‌هاست. دارایـی‌ها منابعی هستند که می‌توانند منافع اقتصادی آینده یک شرکت یا گروهی از افراد و ذی‌نفعان را فراهم کنند. عموما دارایی‌ها در ۴ حوزه وجه نقد، بهره ثابت، دارایی و سهام محاسبه می‌شوند.
دارایی‌هایی که در یک کلاس یا گروه قرار گرفته‌اند، در شرایط یکسان رفتار مشابهی را به نمایش می‌گذارند. در گذشته، کلاس دارایی‌ها در ۳ بخش سهام، اوراق قرضه و دارایی‌های نقد (یا معادل پول نقد) تقسیم‌بندی می‌شد، اما امروزه دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات، کامودیتی (کالاهای اساسی)، قراردادهای آتی و حتی کریپتوکارنسی را هم به‌عنوان کلاس دارایی در نظر می‌گیرند.
اما هدف از این طبقه‌بندی چیست و چرا دارایی‌های سرمایه‌گذاری را در کلاس‌های دارایی قرار می‌دهیم؟
از آنجا که کلاس‌های دارایی مختلف، ریسک و بازدهی متفاوتی دارند، مشاوران بازارهای مالی از کلاس دارایی برای تنوع‌بخشی به پرتفوی‌‌ها استفاده می‌کنند؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در چند کلاس دارایی می‌تواند ریسک و بازدهی کلی سبد دارایی یا پرتفوی را تعدیل کند. معمولاً توزیع سرمایه در بین چند کلاس دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری را پایین می‌آورد و به سرمایه‌گذار امکان مانور بیشتری می‌دهد.
به‌طور مثال، با بالا رفتن نرخ بازدهی اوراق قرضه، نرخ این اوراق پایین می‌آید و درعین‌حال بر کلاس دارایی سهام هم اثر منفی دارد. در چنین وضعیتی، داشتن پول نقد یا معادل پول نقد می‌تواند به کمک سرمایه‌گذار بیاید و به او اجازه دهد از افت نرخ در بازار اوراق قرضه و سهام استفاده کند و بر دارایی‌های خود بیفزاید یا با کلاس دارایی مثل کریپتوکارنسی که هیچ ارتباطی با نرخ بهره یا شاخص‌های کلان اقتصادی ندارد، ریسک و بازدهی کل سبد را هم‌زمان بالا ببرد؛ بنابراین استفاده از کلاس دارایی‌های متنوع در سرمایه‌گذاری به نفع سرمایه‌گذار است.
سد دفاعی دارایی‌های نقدی
طبقات دارایی‌های نقدی و بهره ثابت، در اصل دارایی‌های «دفاعی» سرمایه‌گذار هستند؛ به عبارتی آنها برای دفاع از سرمایه در برابر ضرر طراحی شده‌اند. دارایی‌های نقدی با بهره ثابت معمولا برای سرمایه‌گذارانی که سرمایه‌گذاری‌های ایمن و مطمئن‌تر با مقداری ثبات در بازدهی را ترجیح می‌دهند، محبوب‌تر هستند.
این کلاس دارایی دارای ویژگی‌های زیر است:
طبقه‌بندی: دفاعی
نوع سرمایه: «نقد» شامل سپرده‌های بانکی و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار -قرضه
سطح ریسک و بازدهی بالقوه: متوسط رو به پایین
سوددهی: ثابت
البته درباره سرمایه‌گذاری روی اوراق قرضه باید به یک نکته توجه داشت و آن تاثیر تغییرات نرخ بهره بر ارزش اوراق قرضه است. بنابراین می‌تواند ریسک بیشتری نسبت به پول نقد داشته باشد، در مقابل از بازدهی یا سود بالقوه بهتری هم برخوردار است.
رشد دارایی با سهام
اموال و سهام در گروه دوم کلاس دارایی‌ها قرار می‌گیرند که در اصل با هدف رشد سرمایه‌گذاری طراحی شده‌اند و از آنها به‌عنوان دارایی‌های «رشد» یاد می‌شود. این دارایی‌ها نوسان بیشتری دارند و با ریسک بالاتری هم همراه هستند. این نوع دارایی موردتوجه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر است که در نهایت از مزایای ظرفیت بازدهی سرمایه‌گذاری بالاتری بهره می‌برند.
سهام، اوراق بهاداری هستند که نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت بوده و ارزش هر سهم با توجه به شرایط عمومی اقتصادی، سیاسی و مدیریت شرکت متغیر است. ریسک سرمایه‌گذاری در دارایی سهام بیش از دارایی نقدی است، اما در بلندمدت بازدهی بالاتری دارد.
این حساسیت در مورد سهام بین‌المللی بیشتر است، به‌طوری‌که ریسک سرمایه‌گذاری در دارایی سهام بین‌المللی بالاتر بوده و علاوه بر موارد یادشده نوسان نرخ ارز نیز می‌تواند بر دامنه ریسک آن بیفزاید. به همین دلیل برخی از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ارزش دارایی‌ها در برابر نوسانات ارز را با اقداماتی مانند «هیجینگ» محافظت می‌کنند.
در این کلاس دارایی، سرمایه‌گذاری در املاک هم قرار می‌گیرد.
این کلاس دارایی دارای ویژگی‌های زیر است:
- طبقه‌بندی: رشد
- نوع سرمایه: سهام- املاک
- سطح ریسک و بازدهی بالقوه: بالا
- سوددهی: پر نوسان
ضرورت تنوع‌بخشی در سبد دارایی
مشاوران سرمایه‌گذاری، تنوع‌بخشی در سبد دارایی را شاه‌کلید «مدیریت ریسک»های مرتبط با سرمایه‌گذاری می‌دانند. برای مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری باید به توزیع پول در طبقات مختلف دارایی با تمرکز بر بازدهی کلی منسجم‌تر تکیه کرد. در این فرآیند گاهی عملکرد ضعیف یک طبقه دارایی می‌تواند با عملکرد مثبت یک طبقه دارایی دیگر، جبران شود.
با تنوع‌بخشی در سبد دارایی‌ها می‌توان نوسانات عملکرد دارایی‌ها را مدیریت کرد که هدف نهایی مدیریت ریسک است.
تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها، جبران زیان توسط دیگر دارایی‌ها را میسر می‌سازد. به‌طور مثال زمانی که بازار بورس در روند نزولی قرار دارد، اختصاص کل دارایی به سهام، ریسک افت سرمایه را افزایش می‌دهد. در صورتی‌که اختصاص بخشی از سرمایه به اوراق یا صندوق‌های درآمد ثابت، می‌تواند باعث جلوگیری از افت سبد دارایی در دوران رکود بازار بورس شود.