شوک جنگی به بازار موبایل / الان وضعیت چطور است؟
بنابر پیگیری‌ها، هنوز التهاب و سردرگمی جنگ بر فضای بازار موبایل حاکم است و افزایش قیمت دلار طی روزهای گذشته نیز به این شرایط دامن می‌زند.
با اینکه چند روزی است به دنبال آتش‌بس، فضای کشور آرام‌تر شده است؛ اما بازارها همچنان در شوک روزهای درگیری به سر می‌برند. در این بین بازار موبایل نیز با وجود برقراری نسبی جریان تقاضا در آن، همچنان با ابهام و تقاضای پایین مواجه است.
این در حالی است که فعالان این بازار معتقدند که افزایش قیمت ارز طی روزهای اخیر، قیمت این کالای مصرفی را در مسیر افزایشی قرار داده است و با توجه به شرایط فعلی چشم‌انداز مشخصی نیز برای آینده این بازار وجود ندارد.
سردرگمی متقاضیان
پس از آتش‌بس بین ایران و رژیم صهیونیستی جریان خرید و فروش معاملات در بازارها به‌تدریج در حال بازگشت به حالت معمول است و بازار موبایل نیز از آن مستثنی نیست. البته آنگونه که رسانه‌ها روایت می‌کنند هنوز التهاب و سردرگمی جنگ بر فضای این بازار حاکم است و افزایش قیمت دلار طی روزهای گذشته نیز به این شرایط دامن می‌زند.
این گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که این ابهام اکنون به مشتریان نیز سرایت کرده است و در حالی که برخی با نگرانی از گرانی بیشتر ترجیح می‌دهند خرید خود را هر چه زودتر انجام دهند، در مقابل گروهی در انتظار ثبات قیمت، خرید خود را به تعویق می‌اندازند؛ اتفاقاتی که در نهایت باعث می‌شود بازار مملو از دوگانگی تورم وعدم ثبات باشد.
البته باید یادآور شد که همه کارشناس‌ها نسبت به شرایط فعلی بازار نگاه بحرانی ندارند و برخی از آن‌ها معتقدند که با وجود نوسانات در جو بازار و قیمت موبایل، این اتفاقات در حدی نبوده که بتوان آن را اکنون فاجعه‌آمیز تلقی کرد.
رضا عالیان، فعال بازار موبایل، در خصوص وضعیت بازار موبایل طی هفته‌های گذشته می‌گوید: «در خصوص وضعیت بازار تلفن همراه در بازه ۱۲ تا ۲۰ روز گذشته باید گفت که بازار دچار یک شوک جدی شد و نه تنها بازار تلفن همراه، بلکه تمام بازارهای کشور تحت تاثیر قرار گرفتند. طبیعی است که در شرایط بحرانی یا جنگی طبق پروتکل‌ها و توصیه‌های کارشناسان، اولویت مردم به سمت حفظ دارایی‌ها و تامین کالاهای اساسی سوق پیدا می‌کند؛ یعنی اگر کالایی در اولویت‌های بعدی قرار دارد، خرید آن به تعویق می‌افتد.»
البته عالیان معتقد است حتی پیش از حمله اسرائیل به ایران نیز زنجیره تامین تلفن همراه با چالش‌های فراوانی مواجه بوده که در این مدت شدت نیز گرفته است.
او می‌گوید: «نکته عجیب آنجاست که برخلاف برخی اصناف و اتحادیه‌ها که در این بازه بحرانی توانستند حمایت و همراهی دولت را جلب کنند، درخواست‌های زنجیره تامین تلفن همراه نه‌تنها با موافقت مواجه نشد، بلکه با سخت‌گیری بیشتری نیز روبه‌رو شد که این موضوع باعث دلسردی فعالان این حوزه شده است.»
محسن بهنامی، فعال بازار موبایل، نیز در خصوص وضعیت بازار موبایل در شرایط جنگ می‌گوید: «در بازه زمانی ۱۲ روزه وضعیت، به‌ویژه در تهران، به‌گونه‌ای بود که بیشتر مردم از سطح شهر خارج شده بودند و تقاضا به‌شدت کاهش یافته بود. به‌طور کلی مراجعات به مراکز عمومی شهر بسیار کم شده بود و کسانی هم که در سطح شهر حضور داشتند، معمولا از حضور در این مکان‌ها اجتناب می‌کردند.
در این شرایط تنها تعداد محدودی از شرکت‌هایی که باز بودند و نیاز به تامین کالا داشتند، فعال بودند؛ این در حالی است که بسیاری از شرکت‌های تامین‌کننده تعطیل بودند. به عنوان مثال اگر در آن دوره سفارشی با حجم بالا مانند سفارش ۵۰۰ عددی برای ما ثبت می‌شد، تامین آن با چالش‌هایی مواجه بود، چرا که فعالیت‌های زنجیره تامین مختل شده بود.»
باریکه تقاضا در بازار
در سوی دیگر ماجرا نیز فعالان بازار از وضعیت عرضه و تقاضا در بازار موبایل می‌گویند. آن‌ها معتقدند که تقاضا در بازار پس از آتش‌بس هر چند به میزان پیش از جنگ بازنگشته است، اما کمابیش جریان دارد.
محسن بهنامی، فعال بازار موبایل، می‌گوید: «در حال حاضر تقاضا برای خرید تلفن همراه هرچند به اندازه قبل نیست، اما همچنان وجود دارد. البته متاسفانه قیمت‌ها دوباره روند افزایشی پیدا کرده‌اند و در بازه زمانی کوتاهی قیمت‌ها حدود ۱۰ درصد گران‌تر شده‌اند.»
او معتقد است که در هفته‌های اخیر همکاری گمرک با واردکنندگان بسیار موثر بوده و در تسهیل فرایندهای وارداتی نقش بسزایی داشته است و تاکید می‌کند که این همکاری باعث شده است تا روند تخلیه انبارها با سرعت و نظم بیشتری صورت گیرد؛ اما در مقابل برخی سازمان‌های دیگر نه‌تنها کمکی در این باره نکرده‌اند، بلکه با سخت‌گیری‌ها و عملکرد نامناسب باعث اختلال در روند تامین و توزیع شدند.
عالیان نیز معتقد است که حتی در دوره ۱۲ روزه جنگ نیز فروش تقاضا به صورت آنلاین کمابیش وجود داشته است.
او در این باره می‌گوید: «با وجود تعطیلی برخی فروشگاه‌ها و پاساژهای حضوری در شرایط جنگی، فروش آنلاین تلفن همراه ادامه داشت و حتی رشد قابل‌توجهی را نیز تجربه کرد. با این حال این میزان رشد نتوانست رکود حاکم بر بازار را جبران کند، با اینکه کالا به اندازه نیاز بازار وجود داشت.»
او معتقد است که در حال حاضر نیز تقاضا تا حدودی بهبود یافته است، اما همچنان نوعی بلاتکلیفی در میان مردم وجود دارد و می‌گوید: «در ماه‌های گذشته صحبت بر سر این بود که اگر توافقی صورت بگیرد، چه اتفاقی در بازار خواهد افتاد. اکنون اما همه لایه‌های زنجیره، از عرضه تا تقاضا، در یک رکود انتظاری به سر می‌برند؛ یعنی در انتظار رخداد مشخصی هستند؛ خوب یا بد بودن آن اهمیتی ندارد، همین انتظار باعث توقف حرکت شده است.»
عالیان در مورد وضعیت قیمت‌ها نیز معتقد است: «با توجه به افزایش قیمت ارز، قیمت تلفن همراه نیز در بازار افزایش یافته است، اما نه به آن اندازه‌ای که از بحران انتظار می‌رفت. در واقع برخلاف کالاهای اساسی یارانه‌ای مانند برنج، روغن یا گوشت که در ماه‌های اخیر افزایش قیمت شدیدی داشته‌اند، قیمت موبایل تنها متاثر از نرخ ارز بوده است، نه بحران یا تعطیلی بازار. اگر نرخ ارز کاهش یابد، قیمت موبایل نیز متناسب با آن کاهش خواهد یافت.»
عالیان همچنین معتقد است که بازار تلفن همراه تاکنون از بحران اخیر آسیب مستقیم و قابل توجهی ندیده است و نوسانات قیمتی آن بیشتر تابعی از نرخ ارز بوده تا تحولات سیاسی و امنیتی.
به‌طور کلی آنگونه که از روایت کارشناسان و فعالان بازار موبایل مشخص است، وضعیت این بازار این روزها بیش از آن که تحت تاثیر مستقیم جنگ یا توقف عرضه کالا باشد، بیشتر تحت تاثیر فضای روانی، انتظارات ناشی از درگیری‌های جنگ و نوسانات ارزی قرار دارد؛ شرایطی که اکنون باعث شده است تا این بازار در شرایطی مبهم، پرریسک و بدون چشم‌انداز مشخص قرار بگیرد.
کارشناسان معتقدند که هرچند آتش‌بس اکنون بر کشور حاکم شده، اما بازارها همچنان در انتظار بازگشت ثبات جدی هستند؛ ثباتی که در حال حاضر بیش از هر محرک دیگر به تصمیم‌های ارزی و مدیریتی گره خورده است.
