انقلاب در جاده‌های ایران کلید خورد/ جزئیات ابرپروژه نجات‌بخش کشور
یک تحول بزرگ در شریان‌های حیاتی کشور در راه است. مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین پروژه راه‌سازی ایران پس از انقلاب، سرانجام از فاز مطالعاتی خارج و رسماً وارد فاز اجرایی شد. با ابلاغ سند اجرایی «ابرپروژه ارتقای شبکه‌های کریدوری»، شمارش معکوس برای تبدیل ۱۰ هزار کیلومتر از بزرگراه‌های پرخطر کشور به آزادراه‌های ایمن آغاز شده است؛ طرحی که می‌تواند به کابوس «جاده‌های مرگ» در ایران پایان دهد.
برای درک اهمیت حیاتی این پروژه، باید به آمار هولناک وضعیت فعلی نگاه کرد. به گفته خیرالله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل، ۸۰ درصد تصادفات منجر به فوت در جاده‌های شریانی کشور رخ می‌دهد. وضعیت فعلی به این شرح است:
- ترافیک خفه‌کننده: ۸۵ درصد از کل ترافیک جاده‌ای کشور بر روی تنها ۳۸ هزار کیلومتر جاده شریانی متمرکز شده است.
- ظرفیت ناکافی: ظرفیت فعلی بزرگراه‌ها دیگر پاسخگوی حجم عظیم تردد نیست و همین امر باعث افزایش تصادفات شده است.
- هزینه‌های سرسام‌آور: سالانه میلیاردها تومان صرف هزینه‌های ناشی از تصادفات، مصرف سوخت اضافی و استهلاک بالای خودروها در این محورهای ناایمن می‌شود.
ابرپروژه نجات‌بخش: جزئیات طرح چیست؟
این طرح که به عنوان «مهم‌ترین پروژه راهبردی کشور» از آن یاد می‌شود، یک هدف مشخص و بزرگ دارد: تبدیل ۱۰ هزار کیلومتر از شلوغ‌ترین و خطرناک‌ترین بزرگراه‌ها به آزادراه‌های استاندارد.
این تحول عظیم، چهار دستاورد کلیدی به همراه خواهد داشت:
- انقلاب در ایمنی: با حذف تقاطع‌های همسطح و ایمن‌سازی مسیر، آمار تصادفات و تلفات به شدت کاهش می‌یابد.
- کاهش زمان سفر: روان‌سازی ترافیک، زمان رسیدن به مقصد را به شکل قابل توجهی کوتاه می‌کند.
- صرفه‌جویی میلیاردی در سوخت: کاهش توقف‌ها و حرکت با سرعت مطمئنه، مصرف سوخت ناوگان حمل‌ونقل کشور را کاهش می‌دهد.
- کاهش استهلاک خودروها: تردد در مسیرهای استاندارد، عمر مفید خودروها را افزایش می‌دهد.
پول این پروژه عظیم از کجا می‌آید؟ / مدل هوشمندانه دولت برای فرار از بودجه دولتی
شاید بزرگترین سوال این باشد که منابع مالی این ابرپروژه چگونه تأمین می‌شود؟ دولت برای عبور از محدودیت‌های بودجه عمرانی، یک مدل هوشمندانه «مشارکت عمومی-خصوصی (PPP)» را طراحی کرده است:
- دولت تسهیل‌گر است، نه سرمایه‌گذار: دولت زمین، مجوزها و زیرساخت‌های اولیه را فراهم می‌کند.
- بخش خصوصی وارد میدان می‌شود: شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذاری لازم برای ساخت و ارتقای جاده‌ها را انجام می‌دهند.
- بازگشت سرمایه از طریق عوارض: سرمایه‌گذار خصوصی با دریافت عوارض عبور از آزادراه برای یک دوره زمانی مشخص، هزینه و سود خود را برداشت می‌کند.
با ابلاغ سند اجرایی این طرح توسط وزیر راه و شهرسازی، این پروژه عظیم رسماً کلید خورده و فراخوان‌ها برای جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به زودی آغاز خواهد شد. این اقدام، گامی بزرگ برای مدرن‌سازی زیرساخت‌های حمل‌ونقل و افزایش ایمنی و بهره‌وری در اقتصاد ایران محسوب می‌شود.
