ترکیه در شوک: قسد با ارتش سوریه ادغام می‌شود؟ معادله مرگبار در مرزها
سوریه و ترکیه در مورد ادغام و خلع سلاح نیروهای کرد سوریه (قسد، پ ک ک) با ارتش سوریه و نقش آمریکا و اسرائیل بحث می‌کنند.
احیای تنش‌ها بر سر سرنوشت شبه‌نظامیان کُرد در سوریه؛ ترکیه خواستار خلع سلاح، دمشق خواهان ادغام
تداوم نگرانی‌های ترکیه از وضعیت نیروهای قسد
در روزهای اخیر، بحث درباره آینده نیروهای شبه‌نظامی کُرد موسوم به "نیروهای دموکراتیک سوریه" (قسد) در شمال سوریه، بار دیگر در محافل سیاسی ترکیه و رسانه‌ها مطرح شده است. در حالی که پیشتر، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، و هاکان فیدان، وزیر امور خارجه این کشور، از شدت تهدیدات مبنی بر عملیات زمینی علیه این نیروها کاسته بودند، اکنون با سفرهای فیدان به واشنگتن و اظهارات مقامات این کشور، نگرانی‌ها از سر گرفته است.
بیانیه وزارت خارجه سوریه پس از دیدار با مقامات آمریکایی و ترکیه‌ای
وزارت امور خارجه سوریه پس از دیداری با مقامات آمریکایی و ترکیه‌ای، بیانیه‌ای صادر کرد که در آن به موضوع ادغام نیروهای قسد در ارتش سوریه نیز پرداخته شده است. در این بیانیه آمده است: "به دستور رئیس جمهور ترامپ، جلسه‌ای با حضور اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، برای پیگیری توافقات حاصل شده و ایجاد سازوکارهای اجرایی روشن برگزار شد. دو طرف توافق کردند که در چارچوب وحدت نهادها و تقویت امنیت ملی، اجرای توافق دهم مارس، از جمله ادغام قسد در صفوف ارتش عربی سوریه را ادامه دهند. طرف آمریکایی نیز حمایت خود را از دستیابی به توافق امنیتی با اسرائیل با هدف افزایش ثبات منطقه‌ای تأیید کرد."
ابهام در وضعیت نیروهای کُرد؛ بین وابستگی به پ.ک.ک و همکاری با آمریکا
وضعیت شبه‌نظامیان کُرد در شمال و شرق سوریه، معضلی چندوجهی را شکل داده است. این نیروها از یک سو به عنوان نهادی اقماری حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و پیرو افکار عبدالله اوجالان تلقی می‌شوند و از سوی دیگر، طی دهه اخیر همکاری نزدیکی با آمریکا و ائتلاف جهانی ضد داعش داشته‌اند.
تناقض در مواضع طرفین
ترکیه بر انحلال پ.ک.ک و خلع سلاح آن تأکید دارد و خواهان تسری این موضوع به نیروهای قسد و یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) در شمال سوریه است. در مقابل، فرماندهان کُرد سوری، انحلال پ.ک.ک و توافق میان اوجالان و آنکارا را مسئله‌ای داخلی ترکیه دانسته و آن را بی‌ارتباط با سوریه می‌دانند.
توافق پیشین و چالش‌های اجرایی
هشت ماه پیش، در دمشق، توافقنامه‌ای میان رئیس جمهور سوریه و فرمانده نیروهای قسد به امضا رسید که بر ادغام شبه‌نظامیان کُرد در ارتش سوریه و واگذاری کنترل مناطق نفتی و معابر مرزی به دولت مرکزی تأکید داشت. با این حال، اکنون مسائل جدیدی مطرح شده و برخی فرماندهان کُرد، از جمله سیپان حمو، اظهاراتی بیان کرده‌اند که در صدر اخبار روزنامه‌های آنکارا قرار گرفته است.
بن‌بست در مذاکرات و عدم اجرای تعهدات
روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا گزارش داده است که مذاکرات بین دولت دمشق و قسد به بن‌بست رسیده است، چرا که با گذشت هشت ماه از امضای توافق‌نامه، الزامات آن اجرا نشده است. قسد همچنان به بهره‌برداری از میادین نفتی و گازی ادامه می‌دهد، از عقب‌نشینی از سد تشرین خودداری می‌کند و اصرار دارد که به عنوان یک بلوک واحد به ارتش سوریه بپیوندد، نه اینکه اعضای آن در لشکرهای مختلف پراکنده شوند.
مخالفت دمشق و اظهارات متناقض مقامات آمریکایی
در پی این مسائل، دولت دمشق از مذاکرات پاریس خارج شد و رئیس جمهور از ملاقات با هیئت قسد خودداری کرد. این در حالی است که تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، مذاکرات را "فوق‌العاده خوب" توصیف کرده، اما اسعد شیبانی، وزیر امور خارجه سوریه، همان روز اعلام کرد که "هیچ گام مثبت یا عملی برداشته نشده است."
معرفی بازیگران کلیدی در میان نیروهای کُرد
پیشتر، صالح مسلم به عنوان رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوری، مهمترین شخصیت سیاسی کردهای نزدیک به پ.ک.ک محسوب می‌شد. اما اکنون، سه شخصیت اصلی مدیریت تحولات مربوط به ی.پ.گ و قسد را بر عهده دارند: باهوز اردال، عضو شورای رهبری پ.ک.ک؛ مظلوم عبدی (مظلوم کوبانی)، فرمانده کل نیروهای قسد و شناخته شده به عنوان فرزند معنوی عبدالله اوجالان؛ و سیپان حمو، از فرماندهان قدیمی کُرد سوری در پ.ک.ک که اکنون نقشی مهم در قسد ایفا می‌کند.
تقسیم کار و مواضع نظامی سیپان حمو
در روزهای گذشته، مواضع سیپان حمو نشان‌دهنده نوعی تقسیم کار میان او، عبدی و اردال است، به طوری که حمو به عنوان یک چهره نظامی با رویکردی منفی درباره ادغام نیروها صحبت می‌کند.
تأکید بر آمادگی رزمی و تمایل به راه‌حل قانونی
سیپان حمو در مصاحبه‌ای با المانیتور بیان داشت: "گفتگوهای ما با دمشق ادامه دارد. ولی واقعیت این است که احتمال درگیری، دور از ذهن نیست. تدارکات و حفظ آمادگی رزمی اولویت مهم ماست. برای ما، هم جنگ و هم صلح، اهمیت استراتژیک دارد. ولی هدف ما یافتن یک راه‌حل قانونی از طریق گفتگو است. دولت دمشق از توافق 10 مارس 2025 میلادی تاکنون حتی یک گام مشخص برداشته است. ما به این توافق‌نامه متعهد مانده‌ایم. ما می‌خواهیم تمام سوریه دموکراتیزه شود. ما دستور کار جدایی‌طلبانه‌ای نداریم. با این حال، تبلیغات دروغین دائماً علیه ما استفاده می‌شود."
اختلاف در تعریف "ادغام" و مطالبه "ادغام دموکراتیک"
سیپان حمو همچنین به تفاوت تعاریف دمشق و نیروهای کُرد از "ادغام نیرو" اشاره کرد و گفت: "از دید دمشق، ادغام نیروهای ما در ارتش سوریه، به این معنی است که با این ترفند ما را نابود و هویت ما را انکار کنند. ولی به زعم ما، ادغام دموکراتیک به معنای اتحاد در عین حفظ هویت است. آنان برای تدوین قانون اساسی با ما مشورت نکردند و انتخابات مجلس نیز مانند یک تئاتر برگزار شد. چنین چیزی به معنی شراکت نیست. اگر یک دولت دموکراتیک تأسیس شود، ما بخشی از این روند خواهیم بود و سلاح‌های خود را زمین خواهیم گذاشت. اما چنین فضایی امروز وجود ندارد. ما یک نیروی دفاعی هستیم. پس از مشاهده قتل عام‌ها در لاذقیه و سویدا، البته نیروی دفاعی خود را تقویت کردیم. این یک اقدام مشروع است. تا دیروز دولت بعثی اسد بدون ریش به ما ظلم می‌کرد. حالا اجازه بدهیم یک دولت دارای ریش در دمشق، همان رفتارهای قبلی را تکرار کند؟ ما در این زمینه با آمریکا نیز در حال گفتگو هستیم و ایده‌ای که مطرح کرده‌ایم، ایجاد سه تیپ مستقل است که نیروهای ما در آن حضور داشته باشند."
اولویت آمادگی‌های جنگی در کنار گفتگو
حمو تأکید کرد: "صادقانه بگویم، از نظر ما وضعیت روشن است. به همین خاطر آمادگی‌های جنگی در اولویت قرار گرفته‌اند. ما تجربه جنگی زیادی داشته‌ایم. به لطف این تجربیات، آموخته‌ایم که چه زمانی و تحت چه شرایطی جنگ رخ خواهد داد. با این وجود، گفتگو ادامه دارد زیرا هدف اساسی ما دستیابی به توافق از طریق گفتگو، حل و فصل آینده سوریه از طریق گفتگو و ارائه ضمانت‌های قانون اساسی برای حقوق همه مردم سوریه است."
معمای داعش و نقش آینده سوریه در ائتلاف ضد داعش
نیروهای قسد در سال‌های اخیر خود را به عنوان نیرویی همکار با آمریکا در مبارزه با داعش معرفی کرده‌اند. اما پیشنهاد ترامپ به دولت سوریه برای پیوستن به ائتلاف جهانی ضد داعش، این سوال را مطرح کرده که در صورت عضویت سوریه در این ائتلاف، چه نیازی به حضور قسد باقی خواهد ماند؟ آمریکا تا کنون به بهانه همکاری در مبارزه با داعش از قسد حمایت کرده است.
مخالفت باهوز اردال و ارتباط تعلل قسد با خواسته‌های اسرائیل
روزنامه حریت گزارش داده است که مظلوم عبدی طرفدار ادغام نیروهای قسد در ارتش سوریه است، اما باهوز اردال در شورای رهبری پ.ک.ک با این ایده مخالف است. این روزنامه همچنین اشاره کرده است که تعلل و وقت‌کشی قسد برای ادغام در ارتش سوریه، ارتباط مستقیمی با خواسته‌های رژیم صهیونیستی دارد.
