تکانه‌ی ۲۰ درصدی صادرات گاز روسیه به ترکیه: پوتین چه خوابی دیده است؟

افزایش ۲۰ درصدی عرضه گاز روسیه به ترکیه در ۸ ماهه نخست ۲۰۲۵

رشد قابل توجه صادرات گاز مسکو به آنکارا

علیرغم تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه، این کشور موفق شده است تا در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۵، عرضه گاز طبیعی خود به ترکیه را نزدیک به ۲۰ درصد افزایش دهد.

جزئیات آماری رشد صادرات

بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی سازمان تنظیم مقررات بازار انرژی ترکیه (EPDK)، حجم گاز طبیعی پمپاژ شده از روسیه به ترکیه از طریق خطوط لوله در دوره هشت ماهه منتهی به اوت ۲۰۲۵، با ۱۸ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به ۱۴.۶ میلیارد متر مکعب رسیده است. این آمار شامل عرضه گاز طبیعی مایع (LNG) نمی‌شود که تاکنون در سال ۲۰۲۵ انجام نشده است.

تنها در ماه اوت، ترکیه ۱.۸۴ میلیارد متر مکعب گاز از طریق خطوط لوله «ترک‌استریم» و «بلو استریم» از روسیه وارد کرده است. در مجموع، در پایان سال ۲۰۲۴، روسیه عرضه گاز طبیعی به ترکیه را ۲.۶ درصد افزایش داد و از مرز ۲۱ میلیارد متر مکعب عبور کرد. با احتساب LNG، این رقم از ۲۱.۵ میلیارد متر مکعب فراتر رفت.

عوامل پشت پرده رشد صادرات

«الکساندر فرولوف»، معاون مدیرکل موسسه ملی انرژی روسیه، دلایل رشد عرضه گاز روسیه به ترکیه را مرتبط با عوامل اقتصادی دانست. وی با اشاره به رکورد مصرف گاز در ترکیه در دو سال پیش که به ۵۶ تا ۵۸ میلیارد متر مکعب در سال رسید، اظهار داشت که برنامه‌های آنکارا برای رسیدن به مصرف سالانه ۶۰ میلیارد متر مکعب و بیشتر، این کشور را به سومین مصرف‌کننده بزرگ گاز در اروپا تبدیل خواهد کرد.

فرولوف تأکید کرد که با وجود نوسانات سالانه مصرف گاز در ترکیه به دلیل شرایط آب و هوایی، بررسی آمارهای بلندمدت نشان‌دهنده روند صعودی مصرف است. وی میانگین افزایش سالانه مصرف گاز در ترکیه در یک دهه گذشته را حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب عنوان کرد و افزود که دستیابی به مرز ۶۰ میلیارد متر مکعب و بالاتر، دور از دسترس نیست.

این کارشناس خاطرنشان کرد که روسیه، به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع صادراتی، ثبات عرضه و ظرفیت‌های انتقال گاز، بزرگترین و قابل اعتمادترین تأمین‌کننده گاز ترکیه محسوب می‌شود. وجود دو خط لوله فعال «بلو استریم» و «ترک‌استریم» نیز این امر را تسهیل کرده است.

ترکیه؛ خریدار اصلی گاز روسیه در اروپا

فرولوف بیان داشت که عرضه گاز روسیه به ترکیه در سال بیش از ۲۰ میلیارد متر مکعب بوده و این کشور هم‌اکنون به بزرگترین خریدار اروپایی گاز روسیه تبدیل شده است. پیش‌بینی می‌شود که پس از سال ۲۰۲۷، زمانی که اتحادیه اروپا واردات انرژی از روسیه را ممنوع کند، ترکیه به تنها خریدار اروپایی گاز روسیه تبدیل شود.

جایگزینی زغال‌سنگ با گاز و انرژی هسته‌ای در ترکیه

معاون مدیرکل موسسه ملی انرژی روسیه همچنین به چشم‌انداز رشد بیشتر همکاری‌های گازی اشاره کرد و گفت که افزایش عرضه گاز روسیه با برنامه‌های ترکیه برای کاهش تولید برق از زغال‌سنگ و جایگزینی آن با انرژی هسته‌ای (نیروگاه اتمی آک‌کویو) و گاز طبیعی همخوانی دارد.

ظرفیت صادرات بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید

فرولوف تأکید کرد که روسیه قادر است عرضه گاز به ترکیه را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های اضافی افزایش دهد. وی افزود که با اجرای ممنوعیت واردات گاز روسیه به اتحادیه اروپا پس از سال ۲۰۲۷، ظرفیت‌های صادراتی به ترکیه آزادتر خواهد شد و انتظار می‌رود در ۱۰ سال آینده، میانگین شاخص‌های صادرات گاز به ترکیه رشد قابل توجهی داشته باشد.