جنگ تجاری به آب‌های آزاد کشیده شد
جنگ تجاری میان چین و آمریکا وارد فاز عملیاتی جدید و خطرناکی شد. پکن در یک اقدام تلافی‌جویانه مستقیم، اعلام کرد که برای تمام کشتی‌های مرتبط با آمریکا که در بنادر چین پهلو می‌گیرند، عوارض بندری سنگینی وضع خواهد کرد. این اقدام که پاسخی مستقیم به تصمیم مشابه واشنگتن علیه کشتی‌های چینی است، نشان می‌دهد دو اقتصاد بزرگ جهان اکنون شریان‌های حیاتی تجارت دریایی یکدیگر را هدف گرفته‌اند؛ نبردی که می‌تواند هزینه حمل‌ونقل جهانی را افزایش داده و زنجیره‌های تأمین بین‌المللی را با شوک جدیدی مواجه کند.
وزارت حمل و نقل چین با “غیرقانونی” و “تبعیض‌آمیز” خواندن عوارض بندری آمریکا، اعلام کرد که از تاریخ ۱۴ اکتبر، دقیقاً همان روزی که تعرفه‌های آمریکا اجرایی می‌شود، اقدامات متقابل خود را آغاز خواهد کرد.
جزئیات تعرفه‌های متقابل به زبان ساده:
- اقدام چین: هر کشتی با مالکیت، مدیریت یا پرچم آمریکا، برای هر بار پهلوگیری در بنادر چین باید ۵۶ دلار (۴۰۰ یوان) به ازای هر تن وزن خالص خود عوارض بپردازد.
- اقدام آمریکا: هر کشتی با مالکیت یا مدیریت چینی، برای هر بار پهلوگیری در بنادر آمریکا باید ۵۰ دلار به ازای هر تن وزن خالص خود عوارض بپردازد.
هر دو کشور این عوارض را به حداکثر ۵ سفر در سال برای هر کشتی محدود کرده‌اند و هر دو برنامه دارند این مبلغ را به صورت سالانه تا سال ۲۰۲۸ افزایش دهند، که نشان از یک برنامه‌ریزی بلندمدت برای فشار اقتصادی دارد. چین این عوارض را تا ۱۵۷ دلار در سال ۲۰۲۸ افزایش خواهد داد.
این اقدام تنها بخشی از پازل بزرگتر پاسخ‌های چین است. پکن در هفته‌های اخیر و در آستانه دیدار حساس رهبران دو کشور، محدودیت‌های جدیدی بر صادرات عناصر خاکی کمیاب (که در صنایع های‌تک حیاتی هستند) و فناوری باتری‌های لیتیومی نیز اعمال کرده است.
تحلیل سرانه: نبردی که هزینه آن را مصرف‌کننده نهایی می‌پردازد
اقدام متقابل چین در وضع عوارض بندری، فراتر از یک خبر تجاری ساده است و پیامدهای استراتژیک مهمی دارد:
-
افزایش هزینه لجستیک جهانی: بنادر چین و آمریکا، قلب تپنده تجارت جهانی هستند. وضع عوارض بر کشتی‌ها، هزینه عملیاتی شرکت‌های کشتیرانی را به شدت بالا می‌برد. این شرکت‌ها برای جبران هزینه‌های خود، چاره‌ای جز افزایش کرایه حمل بار ندارند. این افزایش هزینه در نهایت به قیمت تمام‌شده کالاها اضافه شده و تورم را در هر دو کشور و حتی در سطح جهانی تحریک خواهد کرد.
-
کاهش سودآوری شرکت‌های کشتیرانی: شرکت‌های بزرگ کشتیرانی که بین این دو کشور تردد می‌کنند، اولین قربانیان این جنگ خواهند بود. سودآوری آن‌ها کاهش یافته و ممکن است مجبور شوند مسیرهای خود را تغییر داده یا تعداد سفرها را کاهش دهند که این خود به زنجیره تأمین آسیب می‌زند.
-
پیام سیاسی در آستانه مذاکرات: این اقدام، یک نمایش قدرت از سوی پکن در آستانه مذاکرات سران دو کشور در مجمع APEC است. چین با این کار نشان می‌دهد که در برابر فشارهای آمریکا تسلیم نخواهد شد و ابزارهای متعددی برای پاسخگویی در اختیار دارد. آن‌ها با دست پر به میز مذاکره می‌روند و نشان می‌دهند که می‌توانند در بخش‌های مختلف، از فناوری پیشرفته (عناصر کمیاب) گرفته تا شریان‌های سنتی تجارت (کشتیرانی)، به آمریکا ضربه بزنند.
در نهایت، این جنگ عوارض بندری نشان می‌دهد که درگیری تجاری از حوزه تعرفه بر کالاها فراتر رفته و به زیرساخت‌های حیاتی تجارت جهانی سرایت کرده است. بازنده اصلی این نبرد، صرف نظر از اینکه کدام دولت امتیاز بیشتری بگیرد، مصرف‌کنندگانی در سراسر جهان خواهند بود که باید هزینه این تنش‌ها را از جیب خود بپردازند.
