فروپاشی مناطق آزاد ایران: الگوهای پوسیده، قاتل رقابت جهانی!
مناطق آزاد ایران با دیپلماسی اقتصادی و برندسازی بینالمللی رقابتپذیری خود را در تجارت جهانی ارتقا دهند.
تهران – یک کارشناس ارشد مناطق آزاد تجاری با تاکید بر تغییر ماهیت تجارت جهانی، اظهار داشت که فاصله مناطق آزاد ایران با استانداردهای نوین اقتصاد جهانی، نه از کمبود ظرفیتها، بلکه از ناتوانی در انطباق با الگوهای نوین سرمایهگذاری و لجستیک نشأت میگیرد.
کمال ابراهیمی کاوری در گفتگویی با اشاره به حرکت اقتصاد جهانی به سمت زنجیرههای ارزش، فناوریهای نوین و لجستیک هوشمند، بیان کرد: در حالی که جهان در این مسیر پیش رفته، مناطق آزاد ایران همچنان با الگوهایی قدیمی و غیررقابتی اداره میشوند که این شکاف ساختاری مانع از ایفای نقش مؤثر آنها در تجارت بینالملل شده است.
شکاف ساختاری و الگوهای قدیمی در مناطق آزاد ایران
ابراهیمی کاوری این عقبماندگی را بیش از آنکه به محدودیت ظرفیتها مرتبط بداند، ناشی از عدم انطباق سیاستگذاری مناطق آزاد با تحولات جدید اقتصاد جهانی دانست. وی افزود: بسیاری از کشورهای منطقه و جهان این تحولات را بهدرستی درک کرده و در ساختار مناطق آزاد خود به اجرا درآوردهاند، در حالی که ایران در این زمینه کاستیهایی دارد.
غیاب برندسازی بینالمللی و دیپلماسی اقتصادی فعال
این کارشناس تاکید کرد که مناطق آزاد موفق در جهان دیگر تنها به معافیتهای مالیاتی و گمرکی اکتفا نمیکنند؛ بلکه با تمرکز بر برندسازی بینالمللی، دیپلماسی اقتصادی فعال و اتصال به زنجیرههای ارزش جهانی، نقش مؤثری در جذب سرمایهگذاری خارجی ایفا میکنند. این در حالی است که مناطق آزاد ایران هنوز تصویر روشنی از خود در بازارهای جهانی ارائه نکرده و عملکرد کمفروغی در رقابت منطقهای دارند.
ابراهیمی کاوری یکی از دلایل اصلی این وضعیت را ضعف در حضور حرفهای بینالمللی برشمرد. به گفته وی، نبود کمپینهای تبلیغاتی هدفمند، مشارکت محدود در نمایشگاهها و رویدادهای اقتصادی جهانی و فقدان دفاتر فعال جذب سرمایه در کشورهای هدف، مانع از معرفی ظرفیتهای مناطق آزاد ایران به سرمایهگذاران بینالمللی شده است.
وی هشدار داد که در فضای رقابتی امروز، دیده نشدن به معنای انتخاب نشدن است و عدم توانایی مناطق آزاد ایران در انتقال صحیح پیام خود به بازارهای هدف، به ناگزیر موجب سوق یافتن سرمایهها به سمت رقبای منطقهای خواهد شد.
لزوم تقویت دیپلماسی اقتصادی و برندسازی معتبر
این کارشناس ارشد مناطق آزاد به ضعف دیپلماسی اقتصادی در این مناطق نیز اشاره کرد و افزود: دیپلماسی اقتصادی مناطق آزاد هنوز به جایگاه واقعی خود دست نیافته است. در حالی که تعامل ساختارمند با اتاقهای بازرگانی بینالمللی، شرکتهای چندملیتی و نهادهای مالی جهانی میتواند اعتماد سرمایهگذاران خارجی را تقویت کند، این ظرفیت مهم همچنان بهصورت پراکنده و غیرنهادی دنبال میشود.
ابراهیمی کاوری متذکر شد که با وجود مزیتهای قابل توجه مناطق آزاد ایران از نظر موقعیت جغرافیایی، دسترسی به بازارهای منطقهای و برخورداری از نیروی انسانی متخصص، نبود روایت اقتصادی معتبر و برند بینالمللی قابل اعتماد، مانع از تبدیل این مزیتها به فرصتهای واقعی سرمایهگذاری شده است.
وی خاطرنشان کرد: تا زمانی که تصویر روشنی از مأموریت و کارکرد مناطق آزاد ایران در سطح جهانی ارائه نشود، دستیابی این مناطق به سهم واقعی خود از تجارت بینالملل، دور از انتظار خواهد بود.
ضرورت بازتعریف مأموریت و رویکرد جدید مناطق آزاد
کمال ابراهیمی کاوری در پایان سخنان خود تاکید کرد که برای عبور مناطق آزاد ایران از وضعیت فعلی، بازتعریف مأموریت آنها در چارچوب تجارت جهانی جدید امری ضروری است. این مأموریت باید بر بازاریابی بینالمللی حرفهای، حضور فعال در شبکههای اقتصادی جهانی و دیپلماسی اقتصادی هدفمند استوار باشد.
وی تنها با اتخاذ چنین رویکردی را مسیر بازگشت مناطق آزاد ایران به رقابت جهانی و ایفای نقش مؤثر در جذب سرمایهگذاری خارجی دانست.
