فاجعه در راه است؟ درآمدهای مالیاتی ۵.۵ برابر نفت شد!
افزایش درآمدهای مالیاتی؛ گامی مهم در جهت کاهش وابستگی بودجه به نفت
درآمدهای مالیاتی رکورد زد؛ نسبت درآمدهای مالیاتی به نفتی ۵.۵ برابر شد
کاهش چشمگیر وابستگی بودجه به نفت
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور از دستیابی به رقم بی‌سابقه ۵.۵ برابر در نسبت درآمدهای مالیاتی به نفتی در تامین منابع عمومی بودجه از ابتدای امسال تا پایان مهرماه خبر داد. این دستاورد نشان‌دهنده موفقیت راهبردهای سازمان در راستای پایداری مالی و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی است.
مالیات؛ ستون فقرات بودجه جاری دولت
سید محمد هادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی، با تشریح اهداف پنج‌گانه نظام مالیاتی نوین، اولویت نخست سازمان را تامین پایداری بودجه جاری دولت از محل مالیات برشمرد. وی با اشاره به برنامه هفتم توسعه، تاکید کرد که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی هر سال یک واحد درصد افزایش خواهد یافت تا وابستگی بودجه به منابع ناپایدار کاهش یافته و بنیان‌های مالی کشور تقویت شود.
سبحانیان افزود: "نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، هزینه‌های جاری دولت و منابع بودجه عمومی طی سال‌های اخیر افزایش یافته و مالیات به‌عنوان منبعی پایدار برای تأمین هزینه‌های کشور جایگاه برجسته‌ای یافته است. این روند نشان‌دهنده حرکت نظام مالیاتی به سمت شفافیت و عدالت است."
رشد ۵.۵ برابری نسبت مالیات به درآمد نفتی
بر اساس این گزارش، در هفت‌ماهه ابتدایی سال جاری، نسبت درآمدهای مالیاتی به درآمدهای نفتی در تامین منابع عمومی بودجه به رقم بی‌سابقه ۵.۵ برابر رسیده است. این نسبت، جایگاه برجسته مالیات در ساختار مالی کشور و کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی را نمایان می‌سازد.
ثبت بالاترین سطح نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ۷ سال گذشته
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی (T/GDP) در سال جاری به بالاترین سطح خود در هفت سال گذشته رسیده است، توضیح داد: "این نسبت بر مبنای آمار بانک مرکزی به ۸.۳ درصد و بر اساس آمار مرکز آمار ایران به ۶.۴ درصد افزایش یافته است؛ رشدی قابل توجه که نشان‌دهنده تقویت جایگاه مالیات در ساختار اقتصادی کشور است."
مقایسه روند سالانه این شاخص از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که پس از افت نسبی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، روند صعودی از سال ۱۴۰۱ آغاز شده و در سال ۱۴۰۳ به نقطه اوج خود رسیده است. این تحول، نتیجه اجرای سیاست‌های هوشمندسازی، افزایش تمکین مؤدیان و توسعه حسابرسی سیستمی بوده است.
سبحانیان تاکید کرد: "افزایش نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی نشانه‌ای روشن از پایداری منابع بودجه، کاهش وابستگی به نفت و ارتقای عدالت مالیاتی است. این شاخص یکی از اهداف کلیدی برنامه هفتم توسعه بوده و تحقق آن نشان‌دهنده موفقیت راهبردهای سازمان در اصلاح ساختار مالیاتی کشور است."
تأمین ۶۵.۵ درصدی هزینه‌های جاری از محل مالیات
معاون وزیر اقتصاد همچنین اعلام کرد که نسبت مالیات به هزینه‌های جاری دولت در سال جاری به رقم بی‌سابقه ۶۵.۵ درصد رسیده است. این شاخص نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از هزینه‌های جاری دولت اکنون از محل درآمدهای مالیاتی تأمین می‌شود که تحولی مهم در مسیر پایداری مالی و کاهش وابستگی به منابع ناپایدار محسوب می‌شود.
بررسی روند این نسبت از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ حاکی از آن است که پس از نوساناتی در سال‌های ابتدایی، از سال ۱۴۰۰ به بعد شاهد رشد مستمر بوده‌ایم؛ به طوری که نسبت مالیات به هزینه‌های جاری از ۴۰.۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۷ درصد در سال ۱۴۰۱، ۵۶ درصد در سال ۱۴۰۲ و نهایتاً به ۶۵.۵ درصد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است.
افزایش سهم مالیات در منابع بودجه عمومی
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ادامه داد: "نسبت مالیات به منابع بودجه عمومی نیز در سال جاری به رقم ۴۸ درصد رسیده است؛ بالاترین سطح در هفت سال گذشته. این شاخص نشان‌دهنده نقش فزاینده مالیات در تأمین منابع پایدار بودجه و کاهش وابستگی به درآمدهای نوسان‌پذیر نفتی و غیرمالیاتی است."
روند این نسبت از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ نیز پس از افت محسوس در سال ۱۴۰۰ (۲۹.۹ درصد)، مسیر بازگشت و رشد را آغاز کرده و طی سه سال متوالی افزایش یافته است. به طوری که در سال ۱۴۰۱ معادل ۳۴.۳ درصد، در سال ۱۴۰۲ برابر ۴۱.۴ درصد و در سال جاری به ۴۸ درصد رسیده است.
اهداف کلان نظام مالیاتی نوین
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، دومین هدف سازمان را رفع تبعیض و ارتقای عدالت مالیاتی برشمرد و اظهار داشت: "اصلاح ساختارها و رویه‌های مالیاتی در دستور کار قرار گرفته تا بار مالیاتی به‌طور منصفانه میان مؤدیان توزیع شود و اعتماد عمومی نسبت به نظام مالیاتی افزایش یابد."
سبحانیان، تسهیل امور مودیان و کاهش اصطکاک و هزینه‌های مالیات‌ستانی را سومین هدف سازمان عنوان کرد و افزود: "توسعه سامانه‌های هوشمند و ارائه خدمات الکترونیک موجب شده تعامل مؤدیان با سازمان ساده‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر شود و اصطکاک میان مردم و نظام مالیاتی کاهش یابد."
وی در نهایت، ارتقای سلامت اداری و کاهش فساد در نظام مالیاتی را هدف چهارم و استفاده از سیاست‌های مالیاتی در جهت رشد اقتصادی کشور را هدف پنجم سازمان برای نظام مالیاتی نوین معرفی کرد.
