فاجعه در معادن؛ کمبود ۷۰ درصدی ماشین‌آلات، تولید داخلی فقط ۵ هزار دستگاه!
کمبود ماشین‌آلات معدنی در پی تحریم‌ها و خودتحریمی‌ها، تولید را در صنعت معدن با چالش جدی روبرو کرده است.
هشدار نسبت به کمبود جدی ماشین‌آلات معدنی؛ نیاز سالانه ۲۰ هزار دستگاه، تولید ۵ تا ۶ هزار دستگاه
شکاف عظیم بین نیاز و تولید
یک مقام مسئول با اشاره به ظرفیت‌های عظیم معدنی کشور، نسبت به کمبود جدی ماشین‌آلات در این بخش هشدار داد. بر اساس این گزارش، سالانه حدود ۲۰ هزار دستگاه ماشین‌آلات معدنی مورد نیاز است، در حالی که تولید داخلی تنها قادر به تأمین ۵ تا ۶ هزار دستگاه از این نیاز است. این شکاف قابل توجه، وابستگی کشور به واردات را افزایش داده است.
چالش‌های سه‌گانه در بخش معدن
این مقام مسئول، چالش‌های اصلی بخش معدن را در سه بُعد حاکمیت و قوانین، کمبود نیروی متخصص و همچنین فناوری و تجهیزات دسته‌بندی کرد. وی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین چالش فعلی، بحث فناوری است، بیان داشت: «امروزه دنیا از تکنولوژی‌های جدید استفاده می‌کند اما ما به واسطه تحریم‌ها و مشکلات بین‌المللی دچار محدودیت هستیم.»
«خودتحریمی»؛ مانعی درونی
معاون شبه‌قاره هند سازمان توسعه تجارت، ضمن تأیید تأثیر تحریم‌ها، به یک چالش داخلی مهم نیز اشاره کرد و گفت: «با این حال نباید همه مشکلات را به تحریم گره زد؛ واقعیت این است که ما یک قاعده «خودتحریمی» در داخل کشور ایجاد کرده‌ایم و در بسیاری از مسیرها به دنبال اختراع دوباره چرخ هستیم که نشان‌دهنده عدم استفاده بهینه از محدودیت‌هاست.»
تکرار استراتژی شکست‌خورده در ماشین‌آلات
وی با یادآوری فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه استفاده صحیح از معدن می‌تواند کشور را از صادرات نفت بی‌نیاز کند، به معضل فرسودگی ماشین‌آلات پرداخت و تصریح کرد: «استراتژی شکست‌خورده‌ای که در خودروسازی کشور پیاده شد اکنون در حوزه ماشین‌آلات سنگین در حال تکرار است و اگر این روند ادامه یابد، همچنان در نقطه سر خط باقی خواهیم ماند.»
واردات کارکرده، راه‌حل پایدار نیست
این مقام مسئول در ادامه مصاحبه رادیویی خود، با بیان اینکه کشور سالانه به حدود ۲۰ هزار دستگاه ماشین‌آلات معدنی نیاز دارد و تولید داخل تنها ۵ تا ۶ هزار دستگاه است، خاطرنشان کرد: «بنابراین ما عملاً نیازمند واردات ۷۰ تا ۷۵ درصد از نیاز کشور هستیم.» وی واردات ماشین‌آلات ۱۰ تا ۱۵ سال کارکرده را راهکار مناسبی ندانست و بر لزوم ادغام تفکر تولید داخل با دانش و تکنولوژی روز دنیا تأکید کرد تا وابستگی کاهش یابد.
چنددستگی در مدیریت و لزوم تدوین سند جامع
کربلایی اسماعیلی همچنین از چنددستگی در مدیریت حوزه معدن انتقاد کرد و نقش نهادهای مختلف مانند ایمیدرو، نظام مهندسی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی را در شکل‌گیری قواعد درست مؤثر دانست. وی با اشاره به ناترازی انرژی و اثر آن بر فرآوری کالاها، بر ضرورت تدوین و اجرای سند جامع تحول صنعت و معدن تأکید کرد.
چهار راهکار اساسی برای برون‌رفت
وی چهار راهکار اساسی برای خروج از وضعیت فعلی ارائه داد:
- اصلاح قوانین و دستورالعمل‌ها: انجام اصلاحات لازم با حضور همه بازیگران دولتی و خصوصی در قالب یک سند جامع.
- تأمین و توسعه زیرساخت‌ها: تمرکز بر تقویت و توسعه زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز.
- جذب سرمایه‌گذار: ایجاد بستر مناسب برای جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی با تسهیل شرایط، برخلاف رویکردهای سخت‌گیرانه فعلی.
- مدیریت منابع انسانی و دانش‌بنیان‌ها: بازنگری در مدیریت منابع انسانی و استفاده هدفمند از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در چارچوب سند جامع.
