زنگ خطر در مزارع ایران: 35 درصد تراکتورها پیر و از کار افتاده!
مکانیزاسیون کشاورزی در برنامه هفتم برای کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری با نوسازی ماشین‌آلات ضروری است.
فرسودگی گسترده ماشین‌آلات و عقب‌ماندگی فناوری در بخش کشاورزی، ضایعات برداشت محصولات را چند برابر استاندارد جهانی کرده است؛ موضوعی که مانع اصلی تحقق رشد 5.5 درصدی بخش کشاورزی در برنامه هفتم پیشرفت محسوب می‌شود.
لزوم توسعه مکانیزاسیون برای تحقق اهداف برنامه هفتم
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران با تشریح الزامات برنامه هفتم پیشرفت اظهار داشت: طبق این برنامه، بخش کشاورزی باید سالانه 5.5 درصد رشد داشته باشد که حداقل 35 درصد آن از محل افزایش بهره‌وری تأمین می‌شود. وی تاکید کرد که تحقق این هدف بدون توسعه مکانیزاسیون کشاورزی غیرممکن است.
مسعودی مکانیزاسیون را به معنای به‌کارگیری ماشین‌آلات، تجهیزات و فناوری‌های نوین در فرآیند تولید برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها تعریف کرد. در حال حاضر بیش از یک میلیون دستگاه ماشین‌آلات کشاورزی شامل انواع تراکتور و کمباین و بیش از دو میلیون دستگاه ادوات دنباله‌دار در کشور فعال هستند.
شکاف عمیق ماشین‌آلات کشاورزی با فناوری‌های روز
از میان ماشین‌آلات فعال، 640 هزار دستگاه تراکتور و بیش از 22 هزار کمباین در چرخه تولید قرار دارند. با این حال، حدود 35 درصد تراکتورها، یعنی نزدیک به 220 هزار دستگاه، بیش از 25 سال عمر دارند. همچنین، 13 هزار دستگاه کمباین نیز عمری بالای 13 سال دارند. این آمار نشان‌دهنده فاصله جدی ماشین‌آلات موجود با فناوری‌های روز جهان است.
ضایعات سنگین برداشت به دلیل فرسودگی ماشین‌آلات
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران با اشاره به اثر مستقیم این عقب‌ماندگی بر ضایعات برداشت محصولات گفت: در حالی که کمباین‌های استاندارد جهان حدود 2 درصد ضایعات برداشت دارند، این رقم در ایران به‌طور رسمی 4.8 درصد و طبق برآوردهای غیررسمی حدود 10 درصد است. این بدان معناست که حدود دو میلیون تن غلات در زمان برداشت از بین می‌رود.
چالش‌های پیش‌روی مکانیزاسیون کشاورزی
مسعودی چالش‌های پیش‌روی مکانیزاسیون کشاورزی در ایران را شامل موارد زیر دانست:
- هزینه بالای ماشین‌آلات و کمبود تسهیلات برای کشاورزان خرد
- خرد بودن اراضی
- فرسودگی تجهیزات
- نبود نیروی متخصص
- تولید ناکافی ماشین‌آلات داخلی
- محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها در تأمین فناوری‌های نوین همچون سامانه‌های GPS، پهپادهای کشاورزی و ماشین‌آلات هوشمند
راهکارهای پیشنهادی برای ارتقاء مکانیزاسیون
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران راهکارهای رفع این مشکلات را موارد زیر عنوان کرد:
- ایجاد تعاونی‌های مکانیزاسیون و تجمیع اراضی خرد
- افزایش یارانه و تسهیلات بانکی برای خرید تجهیزات
- توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در بخش کشاورزی
- حمایت از تولید داخل و بومی‌سازی فناوری‌های نوین
- همکاری با کشورهای پیشرفته برای انتقال دانش فنی
وی تاکید نمود که اجرای این اقدامات باید به‌صورت جدی در دستورکار دستگاه‌های مسئول قرار گیرد.
