فاجعه مازوت‌سوزی کارخانجات سیمان: هوای پایتخت در آستانه انفجار!
سیمان در صف حذف مازوت برای کاهش آلودگی و مرگ‌ومیر ناشی از ذرات معلق قرار گرفت.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سیمان با تشریح تفاوت اثرگذاری مصرف مازوت در صنعت سیمان با نیروگاه‌ها، تأکید کرد که در فرآیند تولید سیمان، بخش قابل توجهی از آلاینده‌ها جذب مواد آهکی شده و در نتیجه میزان خروجی آلاینده‌ها به مراتب کمتر است.
فرآیند پیچیده جذب آلاینده‌ها در صنعت سیمان
علی اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سیمان، در تشریح تأثیر مصرف مازوت بر آلودگی هوا اظهار داشت: "صنعت سیمان در اصل برای مصرف مازوت طراحی شده است، اما باید اذعان داشت که گاز طبیعی سوخت پاک‌تری محسوب می‌شود."
وی با مقایسه فرآیند سوخت‌سوزی در نیروگاه‌ها و صنعت سیمان، توضیح داد: "در نیروگاه‌ها، سوخت به طور مستقیم سوزانده شده و آلاینده‌ها مستقیماً وارد محیط زیست می‌شوند. اما در صنعت سیمان، مازوت در یک فرآیند پیچیده و چندمرحله‌ای با مواد اولیه واکنش داده و بسیاری از گازهای آلاینده توسط مواد حاوی آهک جذب می‌شوند. این امر موجب می‌گردد که آلودگی خروجی از کوره‌های سیمان به طور چشمگیری کمتر از نیروگاه‌ها باشد."
ترجیح گاز طبیعی و مصرف مازوت به عنوان سوخت جایگزین
الوندیان با وجود طراحی صنعت سیمان برای مصرف مازوت، بر ترجیح استفاده از گاز طبیعی تأکید کرد و گفت: "با وجود اینکه صنعت سیمان برای مصرف مازوت طراحی شده است، اما ما ترجیح می‌دهیم از آن استفاده نکنیم و تنها در صورت اجبار به عنوان سوخت جایگزین، اقدام به مصرف آن می‌کنیم."
وی همچنین خاطرنشان کرد: "مقایسه تأثیر مازوت بر محیط زیست در صنایع مختلف باید با در نظر گرفتن فرآیندهای اختصاصی هر صنعت انجام شود و نمی‌توان اثر آن را به صورت یکسان با نیروگاه‌ها سنجید."
آمار نگران‌کننده مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در ایران
گفتنی است، طبق آخرین گزارش مؤسسه بار بیماری‌ها در سال ۲۰۲۵، آلودگی هوا به عنوان دومین عامل مرگ زودرس در جهان معرفی شده و سالانه بیش از ۷.۹ میلیون نفر در سراسر دنیا به دلیل مواجهه با آلاینده‌های هوا جان خود را از دست می‌دهند. به طور میانگین، یک نفر از هر هشت نفر فوت شده در جهان، در اثر آلودگی هوا فوت می‌کند. در کشورهایی مانند چین و هند، سالانه بیش از ۲ میلیون مرگ ناشی از آلودگی هوا رخ می‌دهد.
بر اساس این گزارش، آلودگی هوا در ایران در سال گذشته باعث بیش از ۵۳۴۷۰ مرگ سالیانه شده و حدود ۱۵ درصد از کل مرگ و میرها را تشکیل داده است. ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرومتر (PM2.5) مهم‌ترین عامل خطر آلودگی هوای بیرون و رتبه دهم در آلودگی هوای خانگی را دارند. همچنین، حدود ۷ درصد از مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا مربوط به کودکان زیر ۵ سال است.
آلودگی هوا به همراه فشار خون بالا، شاخص توده بدنی بالا، رژیم غذایی نامناسب و اختلال عملکرد کلیه، در جمع ۵ عامل اصلی مرگ و میر در ایران قرار دارد.
افزایش غلظت آلاینده‌ها در هوای ایران
میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق (PM2.5) در ایران طی ده سال گذشته ۴۰ میکروگرم بر متر مکعب بوده که ۹ میکروگرم بالاتر از میانگین جهانی است و در طول این سال‌ها تغییر قابل توجهی نداشته است. همچنین غلظت ازون و دی‌اکسید نیتروژن به ترتیب ۱۲ و ۹ درصد افزایش یافته است.
