رسوایی مازوت؛ کارخانه‌ها در تاریکی ناچاری!
محدودیت گاز صنعت سیمان را با تأمین انرژی از مازوت با هزینه‌های بالا و افت کیفیت مواجه کرده است.
علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن سیمان، با اشاره به وضعیت تأمین انرژی واحدهای تولید سیمان، از آغاز زودهنگام محدودیت‌های گاز در این صنعت خبر داد.
آغاز زودهنگام محدودیت گاز
وی در تشریح این خبر اظهار داشت: «محدودیت‌های تأمین گاز برای صنعت سیمان امسال بسیار زودتر از سال‌های گذشته آغاز شده است. در حالی که سال ۱۴۰۲ این محدودیت‌ها از نیمه دوم آبان‌ماه و سال گذشته از نیمه دوم مهر ماه شروع شد، امسال این روند از اوایل اردیبهشت‌ماه آغاز گردیده و واحدهای تولید سیمان در استان‌های مختلف به صورت متناوب مجبور به استفاده از مازوت شده‌اند. به طور مشخص، از اردیبهشت‌ماه امسال، مصرف مازوت در برخی استان‌ها تا ۵۰ درصد جایگزین گاز طبیعی شد و این روند به تدریج به کل کشور سرایت کرده است. در حال حاضر، محدودیت‌ها تشدید شده و در بسیاری از مناطق، گاز واحدها قطع و صنایع به سمت کاهش شدید مصرف سوق داده شده‌اند.»
الوندیان افزود: «این محدودیت‌های گاز عملاً به صورت سراسری و در تمام طول سال در حال تکرار است. سال گذشته گاز برخی کارخانه‌ها از ۲۵ اسفند ماه مجدداً وصل شد، اما امسال از اوایل اردیبهشت شاهد محدودیت دوباره بودیم.»
تأثیر استفاده از مازوت بر هزینه‌های تولید
دبیر انجمن سیمان در خصوص تأثیر استفاده از مازوت بر هزینه تولید توضیح داد: «صنعت سیمان دوگانه‌سوز است، اما سیمان سفید نباید از مازوت استفاده کند، چرا که کیفیت آن تغییر می‌کند. همچنین، واحدهای تولیدی نزدیک به کلانشهرها، مانند سیمان تهران، اجازه استفاده از مازوت را ندارند و گاز این واحدها با محدودیت مواجه است. واحدهای خارج از کلانشهرها می‌توانند از مازوت استفاده کنند، اما هزینه سوخت با مازوت تقریباً دو برابر گاز است. هزینه حمل‌ونقل نیز به طور متوسط معادل قیمت خود سوخت بوده و دو برابر شده است. در گذشته، تنها یک فصل از سال درگیر استفاده از مازوت بودیم، اما اکنون این دوره طولانی‌تر شده و این موضوع بر هزینه تولید تأثیر قابل توجهی می‌گذارد.»
مشکلات ناشی از دستکاری در مازوت
الوندیان با اشاره به چالش‌های مربوط به کیفیت مازوت، تصریح کرد: «مازوت باید با تانکر حمل شود و در مسیر دچار دستکاری و تغییر کیفیت می‌شود. آنچه به دست کارخانه‌ها می‌رسد، با شرایط پالایشگاه متفاوت است؛ گاه آلودگی‌هایی وارد آن می‌شود که کیفیت مشعل و روند تولید را مختل می‌کند. برخی کارخانه‌ها نیز به دلیل ویژگی‌های معدنی مانند سولفات بالا، هنگام استفاده از مازوت دچار گرفتگی خط تولید می‌شوند. مازوت به دلایل متعددی باعث افزایش جدی هزینه تولید سیمان می‌شود.»
وی در ادامه بیان داشت: «اثبات آلودگی یا ناخالصی در مازوت برای دریافت‌کننده بسیار دشوار است و شرکت نفت معمولاً مسئولیت این موضوع را نمی‌پذیرد. حتی اگر ثابت کنیم که این مشکل وجود دارد، ممکن است در آینده اصلاً مازوتی به کارخانه تحویل ندهند. در نتیجه، واحدها ناچارند مازوت دریافتی را مصرف کنند، زیرا بدون سوخت، خط تولید متوقف خواهد شد.»
الوندیان علت اصلی این مشکلات را یارانه‌ای بودن قیمت مازوت و فروش گران‌تر آن در بازار آزاد دانست و پرسید: «اینکه مازوت در مسیر حمل با چه فعل و انفعالاتی مواجه می‌شود، جای سوال دارد. معمولاً مازوت‌هایی که به کارخانه‌های سیمانی تحویل می‌شود، حجم زیادی آب دارند و هنگامی که این مازوت با این میزان ناخالصی وارد مخازن می‌شود، کیفیت سوخت و عملکرد مشعل را دچار مشکل می‌کند.»
وی افزود: «این موضوع بر کیفیت محصول نهایی تأثیر نمی‌گذارد، اما ظرفیت تولید را کاهش داده و مصرف سوخت را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، با بالا رفتن مصرف سوخت، کارخانه‌ها با جریمه افزایش مصرف مواجه می‌شوند. در واقع، صنعت سیمان در یک حلقه پیچیده گرفتار شده که اثبات این مسئله نیز بسیار دشوار است.»
اولویت‌دهی به تأمین انرژی صنعت سیمان
دبیر انجمن سیمان بر اهمیت راهبردی این صنعت تأکید کرد و گفت: «صنعت سیمان با قدمتی بیش از ۹۲ سال، صنایع بالادستی و پایین‌دستی فراوانی را پشتیبانی می‌کند و بخش بزرگی از صنایع تولید قطعات به آن وابسته است. بنابراین، ضروری است که تأمین انرژی این صنعت در اولویت قرار گیرد. در غیر این صورت، این صنعت توان نوسازی، به‌روزرسانی و بازیابی خود را از دست داده و با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.»
